21
Paulus ila Yerusalem
Niam amparzem yam na, zin timbot mi niam ampet. Mi amkwai ma kaŋkaŋ ma amla pa mutu Kos. Kozeere mini na, amla mutu Rodos. To amla mi amlela Patara. Amlela Patara, to amdeeŋe wooŋgo toro tabe ikakat ma ila pa lele pakaana ki Ponisia. Tana amlu yam se mi amla. Amkowo amkowo ma amre la pa mutu Saiprus. To amzem ma imborene, mi ampa ndapet men, mi amkoŋuru toono biibi Siria. Amla na amlela kar Tiro. Pa kar tana, ta gorgori wooŋgo tana izemzem mburu su pa i. 4-5 Amla amru zin wal ki kar tana ta titoto Yesu i, to niamŋan ambot pa aigule lamata mi ru. Pa amzza wooŋgo tau. Mi Merere Bubuŋana ipatooŋo zin pa mbulu tabe ipet pa Paulus i, tabe tibiigi i be imbot. Kokena isala Yerusalem. Niamŋan ambotmbot, to amzem zin mi amla. Wal boozomen ta titoto Yesu i, ziŋan waen bizin mi lutun bizin, ta timap tiur yam ma amzem kar mi ampera tai. Ampera tai na, amlek kumbuyam mi amsuŋ su peende. Ŋgo 20:36 To amparzem yam mi niam amla ma amsala wooŋgo, mi zin ra, timiili ma tila kar.
To ampet mini, mi wooŋgo iko ma amla mi amlela kar Tolemais. Amre toŋmatiziŋ pakan, mi niamŋan ambot pa aigule ta. To kozeere mini na, amzem zin, mi amla ampet kar Sisarea. To amla ambot ruumu ki Pilip. Ni tomtom ki izzo uruunu ambaiŋana. Wal lamata mi ru ta muŋgu tiur zin be tiuulu zin ŋgoŋana pa uraata na, kizin ta ta tiŋgi. Ŋgo 6:5, 8:5 Ni lutuunu moori bizin paŋ ta tiwoolo zen. Mi zin tiwe Anutu kwoono bizin. Pa ni ipatoŋtooŋo zin pa koroŋ pakan.
10 Niamŋan ambot pa aigule pakan, mana Merere kwoono ta, zaana Agabus, ni imbot Yudea mi isu. 11 Imar tiam, to ikam lae pa pus ki Paulus, mi ipo itunu namaana ma kumbuunu pa, mi iso: “Bubuŋana Potomŋana iso ta kembei: Mbulu raraate men ko ipet pa pus ti katuunu. Pa zin Yuda ta timbot Yerusalem a kola tipo namaana ma kumbuunu, mi tiuri la kizin wal ta Yuda somŋan i naman.” Ŋgo 20:23, 21:33
12 Amleŋ sua tiŋgi to niamŋan waeyam bizin tana leleyam be Paulus isala Yerusalem pepe. Tana amtoombo be amruuti. 13 Tamen ni iso piam ma isombe: “Ah, tiŋiizi tiom tiŋgi parei? Koso kakam be kaparru kopoŋ pa pataŋana tiŋgi? Sombe tipo yo su Yerusalem, na tipo yo lak! Mi sombe tipun yo ma aŋmeete pa Merere Yesu zaana, ina ambai tomini.” Lu 9:51; Ŋgo 20:24
14 Tana amso ma som. Pa ni itunu imbol. To leyam sua sa mini som, mi amso: “Ambai, imbot la ki Merere itunu leleene tau.”
15 Sua tana imap tona, amkam mburu tiam mi amsala pa Yerusalem. 16 Wal pakan ki Sisarea ta titoto Yesu i, tiurur yam, mi niamŋan amap ma amla ruumu ki Nason, to ambot. Nason tana, ni tomtom ta kizin wal mataana kan ta titoto Yesu i. Mi ni tomtom ki mutu Saiprus.
Paulus ila ipet Yerusalem
17 Amsala Yerusalem mi zin toŋmatiziŋ ta timbot tina tire yam, to lelen ambai kat mi timar tikam yam ma amla. 18 Kozeere mini na, niamŋan Paulus amla be amre Yems. Mi amla na, zin mboroŋan kizin ta boozomen timar timbotmbot tomini. 19 To Paulus ila ma ire zin, mi ipit mbol pa uraata boozomen ta Anutu ipomboli pa ma ikam la zin wal ta Yuda somŋan i mazwan na.
20 Tileŋ to tipakur Anutu zaana pa. To tisu mini mi tiso pa Paulus. Tiso: “Toyam, re. Zin Yuda boozo kat ta tiurla ki Yesu i. Mi zin timap timbol kat pa tutu. Ŋgo 15:1,5 21 Mi urum na, imar ma zin tileŋ kek. Pa tomtom pakan tipiŋgisŋgis sua ku ma tiso zin Yuda ta timbotmbot la zin wal ta Yuda somŋan i mazwan na, nu zzo pizin be tipizil ndemen pa tutu ki Mose mi mbulu kiti muŋguŋan, mibe tireete lutun bizin pepe. 1Kor 7:18+; Ga 3:10+, 5:2+, 6:15; Kol 2:16+ 22 Tana iŋgi ko takam parei mi tupunmeete sua tana? Pa tomtom ko tileŋ urum kembei nu mar kek, to dudut ma timar mi tikam mbulu sa.
23 “Tana leŋ la sua tiam ti mi kam ta kembei. Tomtom paŋ ta timbotmbot i. Zin timbuk sua pa Anutu kek. 24 La kizin ma niomŋan kuurpe yom be kewe ŋgeezeŋoyom pa Anutu mataana, mi uulu zin mi giibi pat pa uten ruunu pupŋana. * Zin Yuda tikamam mbulu ta kembei: Sombe tomtom sa imbuk sua mbolŋana pa Anutu, na ni, tipupi som ma ila ila beso sua kini iur ŋonoono, to ikam patoronŋana pa mbili pakan. Tana zin urlaŋana kan ki Yerusalem lelen be Paulus iŋgiimi zin mbili pa tomtom paŋ taiŋgi. Naso iswe kembei ni itoto men tutu. Naso tomtom ta boozomen ki kar ti tire mi tiso: ‘O, to ti uruunu ta imar ma teleŋ na, ina pakaamŋana. Pa iŋgi ni itoto men tutu ki Mose.’ Ŋgo 18:18; 1Kor 9:20
25 “Mi wal urlaŋan ta Yuda somŋan i na, niam amur zaala pizin kek mi ambeede ro ila pizin, mi amso pizin be tikan kini ta tipakur zin merere pakaamŋan pa i pepe, tikan siŋ pepe, tikan buzur siŋŋana pepe, mi timolo ula ka tutu pepe.” Ŋgo 15:29
26 Tikeene ma aigule toro to, Paulus ila ikam tomtom paŋ tana, mi ziŋan tila be tiurpe zin ma tiwe ŋgeezeŋan pa Anutu mataana. Ni ila Urum Merere, to iur sua sotaaraŋana kizin ise: Ko tikam aigule piizi be tiurpe zitun ma imap, mana tikam patoronŋana ma ikot zin.
Zin Yuda titeege Paulus su Urum Merere
27 Aigule lamata mi ru tana be imap. Som mi, Yuda pakan ta timar pa lele pakaana ki Asia na, tire Paulus imbotmbot Urum Merere kwoono. Tabe tila tikuru zin iwal lelen, to tila mi tikiskis lae pini. 28 Mi kalŋan izalla ma tizzo: “Ou, niom tomtom ki Israel, kamar mi ku'uulu yam lak! Tomtom tau iwwa pa lele ta boozomen mi ikamam sua pizin tomtom ta munŋaana men kembei iti ramaki tutu kiti mi Urum Merere potomŋana tiŋgi na koroŋ sorok, ta itunu tis! Mi buri ŋonoono, ni ikam mbulu toro ma isala ki. Pa iyo Grik pakan ma tilela Urum Merere potomŋana ti ma tau tipasaana ma isaana kat. Ŋgo 6:13, 24:5+ 29 (Zin tiso ta kembei paso, muŋgu tire Tropimus ta ki kar Epesus i ziru Paulus tiwwa pa Yerusalem. Tana tikam ŋgar sorok ma tiso ko Paulus ikami ma ziru tilela Urum Merere ka siiri.) Ŋgo 20:4
30 To zin Yerusalem kan timap ma timaŋga ma kalŋan isala. Mi tilonloondo ma timar tile urum lene, to tiyasasaara Paulus mi tiyaaru tataati ma tipera mat, mi tikotkaala kataama pataaŋa. 31 Tiso tikam be tipuni ma kup. Tamen sua ikam biibi ŋonoono ta imborro zin malmal kan ki Rom i. Tiso pini ta kembei: Zin Yerusalem kan ta timap ma tikamam malmal biibi. 32 Tabe tikamam, mi biibi ŋonoono tana wis ma isu raama zin malmal kan kini mi zin bibip kizin. Zin Yuda tipunun Paulus, mi tire biibi tana ziŋan zin malmal kan kini tuŋ sula, to tizemi.
33 Biibi tana ila ipet kizin, tona iso ma tikiskis Paulus, mi tipo namaana pa re ru. To iwi zin. Iso: “To tiŋgi, ni asiŋ? Mi ikam so mbulu i?” Ŋgo 20:23, 21:11 34 Iwal biibi ta timbotmbot i, pakan timaŋga ma tiso pa sua uunu ta. Be pakan timaŋga, to tiso pa uunu toro. Tabe tikam ma biibi tana ipas kat sua ŋonoono sa som. Pa tiso sua ndelndelŋa, mi orooro kizin isala mete. To biibi tana iso ma tikam Paulus mi tiuri lela ruumu mbolŋana ta zin malmal kan timbotmbot pa na. 35 Zin malmal kan ziŋan Paulus tipa ma tila ndeete uunu, to tikwaari. Pa iwal biibi tau tiso tikam be tiyatuti. 36 Mi iwal biibi tana titoto zin ma tila, mi timap ma kalŋan izalla ma tiso: “A, ila lene. Kupuni ma imeete!” Lu 23:18,21; Ŋgo 22:22
Paulus iso sua pizin iwal biibi
37 Zin malmal kan be tikoki Paulus ma tilela ruumu kizin mbolŋana. Som mi, Paulus iwi lae pa biibi kizin. Iso: “Irao be aŋso sua pu muŋgu?” To biibi tana iso: “Wai! Mi nu zzo Grik kalŋan? 38 Pa nio aŋkam ŋgar pa tomtom ki Aikuptu ta uriizi ŋonoono ipese wal zigzikŋan munŋaana paŋ (4,000) mi iyaaru zin ma tila pa lele bilimŋana be tikam malmal na. Tabe aŋso ko nu tau.”
39 To Paulus iso: “E-e, nio ti Yuda. Aŋmar pa Tasus, ta kar zaanaŋana ki Silisia na. Parei? Irao yok pio mi aŋso sua pizin iwal tiŋgi muŋgu?”
40 Biibi tana iyok pini, to Paulus imender sala ndeete, mi iur namaana be iso sua. Iwal biibi tire i, to lele ikam kiŋ. Mi ni iso sua pizin ila zitun kalŋan ta Iburu i. Iso:

21:4-5: Ŋgo 20:36

21:8: Ŋgo 6:5, 8:5

21:11: Ŋgo 20:23, 21:33

21:13: Lu 9:51; Ŋgo 20:24

21:20: Ŋgo 15:1,5

21:21: 1Kor 7:18+; Ga 3:10+, 5:2+, 6:15; Kol 2:16+

*21:24: Zin Yuda tikamam mbulu ta kembei: Sombe tomtom sa imbuk sua mbolŋana pa Anutu, na ni, tipupi som ma ila ila beso sua kini iur ŋonoono, to ikam patoronŋana pa mbili pakan. Tana zin urlaŋana kan ki Yerusalem lelen be Paulus iŋgiimi zin mbili pa tomtom paŋ taiŋgi. Naso iswe kembei ni itoto men tutu.

21:24: Ŋgo 18:18; 1Kor 9:20

21:25: Ŋgo 15:29

21:28: Ŋgo 6:13, 24:5+

21:29: Ŋgo 20:4

21:33: Ŋgo 20:23, 21:11

21:36: Lu 23:18,21; Ŋgo 22:22