11
Ezɨ, azenir faragha zuimɨn Midian kantrin gumazim Darius Babilonɨn kantrin atrivimɨn itima, kɨ ensel Maikelɨn akura.
Isip ko Sirian atrivimning uaning mɨsosi
Ezɨ enselɨn kam ua kamaghɨn na mɨgei, “Daniel, nɨ oragh. Bizir kɨ nɨ mɨkɨmamin kaba, da bar guizbangɨram otivam. Eghtɨ atrivir 3pla otoghɨva Persian kantri gativagh an ganam. Eghtɨ gɨn atrivitam uam otogham. Egh namba 4ɨn atrivir kam dagɨar avɨriba ko bizir avɨriba ikɨva, kantri Persian atrivir maba bar dagh afiragham. Eghtɨ an gavgavim bar ekeveghtɨ, a bizir avɨrim ikiam, egh a kantriba bar dar amutɨ men naviba bar ikuvightɨ me kantri Grik ko mɨsoghsɨ damuam. Eghtɨ gɨn atrivir gavgavitam otogh, egh kantrin avɨriba ko gumazamizir avɨribagh ativagham. Egh bizir manam ana damusɨ, ana damuam. Eghtɨ an gavgavim ikɨvɨra ikɨtɨ, an kantri bigh, 4plan kantribar otivightɨ, an boribara kantrin kabagh ativagh dar ganan kogham. Puvatɨ. Gumazir igharaziba dagh ativagham, eghtɨ dar gavgavim atrivir kamɨn gavgavimɨn mɨn gavgavighan kogham.
“Eghtɨ dughiar kamɨn, Isipɨn atrivim,* Hibrun akamɨn me deragha kantrin kamning, Isip ko Siria, aningɨn ziamning deragha aning dɨborir puvatɨ. Me ghaze, “Notɨn amadaghan itir kantri,” egha “Sautɨn amadaghan itir kantri.” Ezɨ sapta 11ɨn vezɨn avɨriba, e dar gara ghaze, “Notɨn amadaghan itir kantri,” a guizbangɨra Sirian kantri mɨgei. Ezɨ “Sautɨn amadaghan itir kantri,” a Isipɨn kantri mɨgei. Ezɨ sapta 11ɨn vezɨn abuananam, marazi ghaze, akar kam ua Isip ko Siria mɨgeir puvatɨ. Me ghaze, a kantrin igharazibav gei. gavgavim ikiam. Eghtɨ an gumazir dapanir mam kantrin igharazimɨn atrivimɨn ikiam. Egh an gavgavim bar ekeveghtɨ, a Isipɨn atrivimɨn gavgavim gafiragham. Eghtɨ kantrin a ganamin kam, a bar ekevegh kantrin igharazibagh afiragham. Eghtɨ azenir mabar gɨn Isipɨn atrivim uan borir guivim amadaghtɨ a mangɨ Sirian kantrin atrivimɨn amuimɨn ikiam. Arazir kam kantrining damightɨ aning uaning inigh deraghvɨra ikiam. Eghtɨ amizir kamɨn gavgavim dughiar ruarimɨn ikeghan koghtɨ, an pamɨn gavgavim gɨvagham. Eghtɨ me amizir kam ko, an borim ko, a ko ghuezir darazi ko, an pam, me me mɨsueghtɨ me aremegham. Hibrun akam deragha vezɨn kamɨn mɨngarim abɨghizir puvatɨ. Marazi ghaze, vezɨn kam an amizir kamɨn borim mɨgei, egha an afeziam mɨgeir puvatɨ.
“Eghtɨ gɨn amizir kamɨn anabatam Isipɨn atrivimɨn otogham. Egh atrivir kam Sirian atrivimɨn mɨdorozir gumaziba ko mɨsogh, egh nguibar ekiamɨn dɨvazir gavgavimɨn aven mangɨ, mɨsoghɨva me kuavaremegham. Egh a men asebar marvir guaba, ko men aseba baghavɨra itir bizir aghuir me silva ko golɨn ingariziba, ko bizir aghuir igharaziba sara, inigh Isipɨn mangam. Eghtɨ bizir kabar gɨn azenir tabar mɨdoroziba puvatɨgham. Eghtɨ gɨn Sirian atrivim Isipɨn mangɨ egh Isip ko mɨsogham. Egh mɨdorozim ategh, ua uan kantrin mangam.
10 “Sirian atrivimɨn otariba, mɨdorozir gumazir avɨriba inigh me akuvagh mɨdorozim bagh ikiam. Eghtɨ atrivimɨn otaritam, mɨdorozir gumazir kaba inigh zuamɨra mangɨ aperiamɨn mɨn men nguibaba avaragham. Egh me nguibar dɨvazir gavgavim itim ko mɨsogham, kar nguibar Isipɨn atrivim ativazim.
11 “Eghtɨ Isipɨn atrivim adarir ekiam ikɨ mangɨ Sirian atrivim ko mɨsogh, egh an mɨdorozir gumazir avɨrim dɨkabɨragh kalabus datɨgham. 12 Egh a mɨdorozir kam dɨkabɨragh, egh kamaghɨn a bar akuegh uan ziam fam. A tausenplan mɨdorozir gumazir avɨrim mɨsueghtɨ me arɨghiregham, eghtɨ an gavgavim dughiar ruarimɨn ikian kogham.
13 “Egh Sirian atrivim uamategh uan kantri bagh mangɨva mɨdorozir gumazir avɨrim akuvaghtɨ, men dɨbobonim fomɨra mɨsoghezir mɨdorozir gumazibar dɨbobonim gafiragham. Eghtɨ azenir gɨn izamim, a uamategh izɨ mɨdorozir gumazir gavgavir avɨrim inigh mangɨ Isipɨn atrivim ko mɨsogham. Egh me dagher avɨriba ko bizir avɨriba sara inigh mangam.
14 “Eghtɨ dughiar kamɨn gumazir avɨrim Isipɨn atrivimɨn apanimɨn ikiam. Ezɨ Daniel nɨn adarazir marasi, me anɨngagharir arazim ikɨ, irebamɨn ganigh, bizir kam bagh dɨkavigh mɨsoghsɨ damuam. Egh me Isip ko mɨsogh, egh me iregham. 15 Eghtɨ Sirian atrivim uan mɨdorozir gumaziba ko, me izɨ nguibar gavgavir mam dɨvazimɨn mɨn anerugh nguibam inisɨ mɨsogh, egh a dɨkabɨragham. Eghtɨ Isipɨn mɨdorozir gumaziba ua mɨsoghan kogham. Eghtɨ men mɨdorozir gumazir gavgavir aghuiba, uaghan mɨsoghamin gavgaviba puvatɨgham. 16 Eghtɨ, Sirian atrivim uan ifongiamɨn bizibar me damuam. Eghtɨ gumazitam an anogoreghan kogham. Egh a nguazir aghuir God uan gumazamizibagh anɨngizir kam inigh, egh nguazir kam gasɨghasɨghamin gavgavim an dafarimɨn ikiam.
17 “Egh gɨn Sirian atrivim uam uan mɨdorozir gumaziba bar me inigh, Isipɨn kantri ko mɨsoghsɨ mangɨsɨ nɨghnɨgham. Egh kantrining uaning inigh deragh ikiasa, a uan guivim amadaghtɨ a mangɨ Isipɨn atrivimɨn amuimɨn ikiam. A ghaze, tuavir kamɨn a Isipɨn nguibam dɨkabɨragham. Eghtɨ an nɨghnɨzir kam guizɨn otoghan koghtɨ, a bizitam inighan kogham. Hibrun akam deragha vezɨn kamɨn mɨngarim abɨghizir puvatɨ. 18 Eghtɨ gɨn a mangɨ nguibar ongarimɨn mɨriamɨn itiba ko mɨsogh, egh nguibar avɨriba dɨkabɨragham. Eghtɨ kantrin igharazimɨn gumazir dapanim, a Sirian atrivim uabɨ fer arazir kuram dɨkabɨragh, egh an arazir kurar kamra a ikaragh, bar a dɨkabɨragham. 19 Eghtɨ Sirian atrivim uamategh uan nguibamɨn mangɨgh, nguibar ekiamɨn dɨvazimɨn ikiam. Egh a irɨgh bar gɨvaghtɨ, me uam an ganighan kogham.
20 “Eghtɨ atrivir igharazitam an danganim inigh, kantrin an ativaziba bizir aghuiba ua bagh da inisɨ nɨghnigh, egh gumazitam amadaghtɨ, a nguibar bar aghuir kamɨn mangɨ me abɨn men dagɨaba iniam.§ Hibrun akam deragha vezɨn kamɨn mɨngarim abɨghizir puvatɨ. Gumazir maba ghaze, “nguibar bar aghuir kam,” a Jerusalemɨn nguibar ekiam mɨgei. Ezɨ marazi ghaze, a Godɨn Dɨpenir Jerusalemɨn itim mɨgei. Egh atrivir kam mɨdorozimɨn aremeghan kogham. Egh uaghan gumazitam an atar a mɨsueghtɨ an aremeghan kogham. Eghtɨ atrivir kam bar dughiar otevimɨn ikegh ovengam.”
Sirian kantrin itir atrivir kuram
21 Ezɨ ensel ghua kamaghɨn Daniel mɨgei, “Eghtɨ gɨn atrivir tam Sirian kantrin otogh, egh an araziba bar ikuvigham. Gumazir kam, Sirian gumazamizibar ifongiamɨn atrivimɨn otoghan kogham, a uan nɨghnɨzimɨn atrivimɨn otogham. Egh a zuamɨra otogh akar asuibav kɨmɨva akar ifavaribar amu, egh Sirian atrivimɨn ikiam. 22 Eghtɨ mɨdorozir gumazir avɨrim a mɨsoghsɨ izɨtɨ, a me dɨkabɨragh bar me a gevegham. Egh uaghan, a Godɨn Ofa Gamir Gumazibar Dapanir Ekiam dɨkabɨragham.** Gumazir maba ghaze, akar kam ofa gamir gumazibar dapanimɨn mɨgeir puvatɨ. Me ghaze, gumazir dapanir igharazim atrivim ko akam akɨri. 23 An kantri suvizɨ, eghtɨ a kantrin taba ko, akar dɨkɨrɨzir gavgavir ifavarir tabar amigham, egh mɨkɨm suam a me ko deraghvɨra ikiam. Egh a zuamɨra kantrin a mɨsoghasa nɨghnɨzir puvatɨziba ko mɨsogham. Eghtɨ arazir kamɨn an gavgavim bar ekevegham. 24 Eghtɨ kantrin maba navir amɨrizimɨn ikɨ mɨsoghsɨ nɨghnɨghan koghtɨ, a zuamɨra dɨkavigh pura me ko mɨsogham. Ezɨ kantrin kaba, kar kantrin dagɨar avɨriba itiba. Egh a bizir aghuir a mɨsogha iniziba, a uan roroaba ko da tuiragh me da iniam. Kar an ovaviba fomɨram amizir puvatɨzir arazim. Egh a nguibar dɨvazir gavgaviba itiba inisɨ, ua mɨsoghsɨ nɨghnɨgh, egh a men tarazi iniam. Egh a bizir kaba dughiar bar otevimra dar amuam.
25 “Egh atrivir kam Isipɨn atrivimɨn atiatighan kogham. Egh, a mɨdorozir gumazir avɨrir ekiam akuvagh Isip ko mɨsogham. Eghtɨ Isipɨn atrivim mɨdorozir gumazir gavgavir taba ua bagh da inigh, egh uaghan Sirian atrivim ko mɨsogham. Eghtɨ gumazitaba Isipɨn atrivim gifarɨva a damutɨ a bar foghan kogh, egh kamaghɨn, a irɨgham. 26 Isipɨn atrivimɨn gumazir dapanibara pazavɨra a damigham. Eghtɨ Sirian mɨdorozir gumaziba an mɨdorozir gumazibav sueghtɨ me bar arɨghiregham. 27 Egh gɨn atrivir kamning uaning inigh daperagh damam. Egh aningɨn nɨghnɨziba bar ikuvightɨ, aning akam gitɨva, akar ifavarir avɨribar uaning mɨkɨmam. Egh bizir aning damuasa ifongeziba, aning dar amighan kogham. God bizir kabar amuasa inabazim dughiam a tɨghar otivam. 28 Egh Sirian atrivim, bizir a mɨdorozimɨn iniziba, bar da inigh izam, egh a ua uan nguibamɨn mangam. Egh gumazamiziba Godɨn ziam fer arazim gasɨghasɨghsɨ nɨghnɨzir tam damuam. Ezɨ bizir a damuasa ifongeziba, a pura dar amuam. Egh gɨn a uamategh uan nguibamɨn mangam.
29 “Eghtɨ dughiar God inabazimɨn, Sirian atrivim Isipɨn mangɨghɨva ua Isip ko mɨsogham, egh a dughiar kamɨn a faragha me mɨsogha me abɨnizɨ moghɨn, ua kamaghɨn damighan kogham. 30 Eghtɨ Romɨn gumazamiziba kuribar izɨva a mɨsogham, eghtɨ a bar atiatigham. Egh a bar puv atarɨva uamategh mangɨ, gumazamizir Godɨn ziam fer arazim gasɨghasɨghsɨ damuam. Egh a gumazamizir akɨrim ragha God gasaraziba men mɨgɨrɨgɨaba ko nɨghnɨzibar gɨn mangam.
31  Daniel 12:11; Matyu 24:15; Mak 13:14“Eghtɨ an mɨdorozir gumaziba otivigh Godɨn Dɨpenim damutɨ a Godɨn damazimɨn mɨzegham. Egh me Israelian tɨvaghtɨ, me zurara ofa gamir arazim damuan kogham, egh bizir bar kuratam Godɨn Dɨpenimɨn a damightɨ a tugham, kamaghɨn a uan Dɨpenim ategham.†† Akar kam, “bizir bar kuratam,” an akar bar faraghavɨra itim, a Daniel 9:27ɨn iti. 32  Daniel 11:21; 11:34; Maika 5:7-9; Sekaraia 10:3-6Egh atrivim gumazamizir akɨrim ragha God gasaraziba, akar bar isɨngtɨzir aghuibar me mɨkɨmtɨma, me an gɨn mangam. Eghtɨ gumazir Godɨn apengan itiba, me tuivigh gavgavigh an akaba batogham.
33 “Eghtɨ Israelɨn gumazir dapanir fofozir aghuiba itiba, me gumazamizibar akurvagh nɨghnɨzir aghuiba me danɨngam. Eghtɨ men tarazi, apaniba mɨdorozir sababar me mɨsoghtɨ me arɨmɨghiram, egh tarazi me me dapongtɨ me arɨmɨghiram. Egh me gumazir dapanir tabar bizitaba okɨmɨva me isɨ kalabus darɨgham. Egh me arazir kam dughiar ruarimɨn a damighan kogham. 34 Eghtɨ dughiar me Godɨn gumazir dapanibav soghtɨ me arɨmɨghiramim, gumazitaba men akurvagham. Eghtɨ men avɨriba uari uarir akurvaghsɨ nɨghnɨghɨva, men akurvagham. 35 Eghtɨ apaniba gumazir dapanir tabav soghtɨ me arɨghiram. Eghtɨ men osɨmtɨzir kam gavgavim gumazamizir mabar anɨngam. Me arazir aghuibar amuva, Godɨn damazimɨn bar zuegham. Eghtɨ arazir kam gɨvaghan kogham. A kamaghɨra ikɨ mangɨ God inabazir dughiar abuananamɨn tugham.
36  2 Tesalonika 2:3-4; Akar Mogomem 13:5-6“Eghtɨ Sirian atrivir kam uan ifongiamɨn bizibar amuam. Egh a uabɨ uan ziam fɨva kamaghɨn mɨkɨm suam, kɨ aseba bar dagh afira. Egh an akar dɨbovibav kɨmɨva, Godɨn Bar Pɨn Itimɨn ziam dɨkabɨnam. A kamaghɨra damu mangɨvɨra ikɨ mangɨtɨ Godɨn anɨngagharimɨn dughiam otogham. Guizbangɨra, God uan nɨghnɨzimɨn gɨn mangɨ, biziba bar dar amuam. 37 Eghtɨ atrivir kam uan ovavibar aseba bar men aghuaghɨva, uaghan amiziba gɨn zuir asemɨn aghuagham. Egha, a uabɨ mɨgɨa ghaze, kɨ uabɨra faraghavɨra ikia dagh afira, egh kamaghɨn, a bar aseba akɨrim ragh dagh asaragham.‡‡ Hibrun akam deragha vezɨn kamɨn mɨngarim abɨghizir puvatɨ. 38 Egh an aser vamɨra ziar ekiam a danɨngam. Aser kam, a nguibar ekiar dɨvaziba itibar gari. Ezɨ atrivir kamɨn ovaviba aser kamɨn ziam fomɨram a feir puvatɨ. Eghtɨ atrivim gol ko silva ko dagɨar bar aghuiba, ko bizir aghuir maba sara aser kam bagh dar anɨngam. 39 Eghtɨ a nguibar dɨvazir gavgaviba itibav soghsɨ mangɨ, egh a uabɨn akurvaghsɨ men aser kamɨn azangsɨgham. Egh a gumazir a gifongeziba, a men atrivimɨn ikɨ, egh a ziar ekiam me danɨng, egh a me damutɨ me gumazir dapanibar otivtɨ, a nguaziba bizir aghuibar mɨn me danɨngam, egh akurvazir me a gamizim ikarvagham.
40 “Eghtɨ dughiar abuananam roghɨra izɨtɨ, Isipɨn atrivim izɨ a ko aning uaning mɨsogham. Eghtɨ Sirian atrivim karisba ko hoziaba ko kuriba inigh, zuamɨra mangɨ Isipɨn atrivim ko pamtem mɨsogham. Egh kantrin avɨriba aperiar dafamɨn mɨn otogh me arigham. 41 Eghtɨ mɨdorozir gumazir kaba izɨ God uan gumazamizibagh anɨngizir nguazir aghuir kamɨn otogham. Egh me tausen tausenɨn gumazamizibav soghɨrarɨgham. Egh mɨdorozir gumazir kaba kantri Idom ko Moap ko kantri Amonɨn nguazir otevir ekiam inighan kogham. 42 Eghtɨ atrivir kam nguibar avɨrim dɨkabɨragh, egh uaghan Isip ateghtɨ a deraghvɨra ikian kogham. Puvatɨ. 43 Egh a Isipɨn ivezir ekiaba itir bizir aghuir maba ko gol ko silvan avɨrim inigham. Egh kantri Libia ko Itiopia dɨkabɨraghtɨ, aning an apengan ikiam. 44 Eghtɨ gɨn gumaziba aruem anadi naghɨn ko notɨn ikegh izɨva akar tam a mɨkemeghtɨ, akar kam a damightɨ a dɨgavir kuram damigh bar anɨngaghegham. Egh a navim bar an ikuvightɨ, a pamtem mɨsogh gumazamizir avɨrim kuavaremegham. 45 Egh a ua bagh averpenir ekiaba, nguazir otevir mamɨn dar ingaram, nguazir kam a Mediterenianɨn Ongarir Ekiamɨn mɨriam ko Godɨn Dɨpenim itir mɨghsɨamɨn tɨzimɨn iti. Mɨghsɨar kam bar zuegha bar deragha taghtasi, kar Godɨn mɨghsɨam. Eghtɨ atrivir kam bar gɨvagham, eghtɨ tav an akuraghan kogham.”

*11:5: Hibrun akamɨn me deragha kantrin kamning, Isip ko Siria, aningɨn ziamning deragha aning dɨborir puvatɨ. Me ghaze, “Notɨn amadaghan itir kantri,” egha “Sautɨn amadaghan itir kantri.” Ezɨ sapta 11ɨn vezɨn avɨriba, e dar gara ghaze, “Notɨn amadaghan itir kantri,” a guizbangɨra Sirian kantri mɨgei. Ezɨ “Sautɨn amadaghan itir kantri,” a Isipɨn kantri mɨgei. Ezɨ sapta 11ɨn vezɨn abuananam, marazi ghaze, akar kam ua Isip ko Siria mɨgeir puvatɨ. Me ghaze, a kantrin igharazibav gei.

11:6: Hibrun akam deragha vezɨn kamɨn mɨngarim abɨghizir puvatɨ. Marazi ghaze, vezɨn kam an amizir kamɨn borim mɨgei, egha an afeziam mɨgeir puvatɨ.

11:17: Hibrun akam deragha vezɨn kamɨn mɨngarim abɨghizir puvatɨ.

§11:20: Hibrun akam deragha vezɨn kamɨn mɨngarim abɨghizir puvatɨ. Gumazir maba ghaze, “nguibar bar aghuir kam,” a Jerusalemɨn nguibar ekiam mɨgei. Ezɨ marazi ghaze, a Godɨn Dɨpenir Jerusalemɨn itim mɨgei.

**11:22: Gumazir maba ghaze, akar kam ofa gamir gumazibar dapanimɨn mɨgeir puvatɨ. Me ghaze, gumazir dapanir igharazim atrivim ko akam akɨri.

11:31: Daniel 12:11; Matyu 24:15; Mak 13:14

††11:31: Akar kam, “bizir bar kuratam,” an akar bar faraghavɨra itim, a Daniel 9:27ɨn iti.

11:32: Daniel 11:21; 11:34; Maika 5:7-9; Sekaraia 10:3-6

11:36: 2 Tesalonika 2:3-4; Akar Mogomem 13:5-6

‡‡11:37: Hibrun akam deragha vezɨn kamɨn mɨngarim abɨghizir puvatɨ.