Gideon ko Abimelekɨn eghaghanim
6
(Sapta 6--9)
Ikiavɨra Itir God ingangarim isa Gideon ganɨdi
Ezɨ gɨn, Israelia ua arazir kuram Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn a gami. Kamaghɨn, a Midianian adarazi ataghizɨ, me 7plan azenibar me abɨragha, me gativagha men gari. Guizbangɨra, Midianian adarazir gavgavim bar Israelian gavgavim gafira, kamaghɨn, Israelia Midianian adarazir arava dagɨar toribar moga, uaghan danganir gavgavir aghuir mabar modi. Israelia dagheba oparamin dughiabar, Midianian adarazi ko, Amalekia ko, aruem anadi naghɨn iti darazi izava Israelia mɨsosi. Egha me nguazir kamɨn uari bagha averpenibar ingara dar ikia, men azenibar daghebagh asɨghasɨgha, ghua Gasan nguibar ekiamɨn tu. Egha daghetam ataghizɨ, a itir puvatɨ. Me uaghan men bulmakauba ko sipsipba ko donkiba inigha ghue. Egha me uaghan uan averpeniba ko bulmakauba sara izi, mati aparir irubuaba uari akuvagha izi moghɨn, men gumazamiziba ko kamelba bar avɨraseme. Guizbangɨra, gumazitam me mengan iburagham, ezɨ me izava Israelian azeniba bar dagh asɨghasɨki. Ezɨ Midiania bangɨn, Israelia gavgaviba bar puvatɨgha daghem bangɨn amɨra. Kamaghɨn amizɨ, Israelia datɨrɨghɨn uarir akurvaghasa Ikiavɨra Itir God bagh aziava arai.
Israelia, Midiania paza me gamir bizim gɨnɨghnɨgha, uarir akuvaghasa Ikiavɨra Itir God bagh arai. Ezɨ Ikiavɨra Itir God, Godɨn akam inigha izir gumazir mam amadazɨ, a me bagha izi. A kamaghɨn mɨgei, “Ikiavɨra Itir God, a Israelian God, a ghaze, Bar fomɨra Isipia dughiar ruarimɨn ia gativagha ian garima, ia men ingangarir gumazamizir kɨnibar iti. Ezɨ kɨ Isipɨn kantrin aven ia inigha azenan izegha gɨfa. Kɨ Isipian agharim da ua ia inigha gɨfa. Egha uaghan nguazir kamɨn gumazir paza ia gamibar agharim da ua ia inigha gɨfa. Ia izir dughiamɨn, kɨ me batoghezɨ me bar ghue. Egha kɨ uaghan men nguaziba isa ia ganɨngi. 10 Egha kɨ kamaghɨn ia mɨgei, ‘Kɨ Ikiavɨra Itir God, ian God! Kɨ Amorian asebar ziaba fan ian anogoroke. Gumazir kaba ia men nguazimɨn apia.’ Ezɨ ia nan akam batoke.”
11 Ezɨ Ikiavɨra Itir Godɨn ensel iza, Ofran nguibamɨn boroghɨn itir okɨn tememɨn apengan aperaghav iti. Ofra a Joasɨn nguibam, Joas a Abieserɨn adarazir gumazir mam. Ezɨ an otarim Gideon, a nɨmɨra wainɨn ovɨziba mɨrmɨrir dagɨar mɨner ekiamɨn aven modoghav iti. Egha an an aven Midianian modogha, witɨn ovɨziba dɨkabɨra da mɨrmɨra iti. 12 Ezɨ Ikiavɨra Itir Godɨn ensel a batogha a mɨgɨa ghaze, “O mɨdorozir gumazir bar gavgavim, Ikiavɨra Itir God nɨ ko iti.” 13 Ezɨ Gideon a ikaragha ghaze, “O gumazir ekiam, kɨ bizitam bagh nɨn azangasa. Ikiavɨra Itir God, e ko itima, ezɨ bizir kaba manmaghsua e batifi? Ezɨ bizir aghuir a en inazir afeziabagh amizir kaba, da managhɨra iti? E dar garir puvatɨ. Ikiavɨra Itir God, ti e inigha Isip ategha azenan izes ti? Egha datɨrɨghɨn Ikiavɨra Itir God, e ategha e isa Midianian agharibagh arɨki.”
14 Ezɨ Ikiavɨra Itir God ragha kamaghɨn Gideon mɨgei, “Nɨ bar uan gavgavim sara mangɨ Midianian agharim da, ua Israelia inigh. Kɨ uabɨ nɨ amadazɨ nɨ zui.” 15 Ezɨ Gideon kamaghɨn Ikiavɨra Itir Godɨn azaragha ghaze, “Gumazir ekiam, ga uaning, kɨ manmaghɨra Israelian akuragh ua me inigham? Nɨ fo, nan ikɨzimɨn adarazi me ziar ekiaba ko gavgaviba puvatɨ. Manasen anabamɨn aven itir darasi, me bar e gafira. Ezɨ nan ikɨzimɨn tongɨn aven, kɨ pura gumazir kɨnim, egha uan aveghbuabar, gumazir bar abuananam.” 16  Ua Me Ini 3:12; Josua 1:5Ezɨ Ikiavɨra Itir God, kamaghɨn a mɨgei, “Kɨ nɨ ko ikɨtɨ, nɨ Midiania mɨsoghtɨ me bar arɨmɨghiregham.”
17 Ezɨ Gideon kamaghɨn an akam ikaragha ghaze, “Kɨ guizbangɨra nɨn damazimɨn gumazir aghuim, nɨ bizitam damightɨ, kɨ ganigh fogh suam, nɨ guizbangɨra Ikiavɨra Itir God na mɨgei. 18 Nɨ zuamɨra mangan markɨ. Kɨ mangɨ daghetaba inigh, bizir aghuibar mɨn da nɨ danɨngam. Nɨ kagh na mɨzuam.”
Ezɨ ensel kamaghɨn mɨgei, “Kɨ nɨ mɨzuam ikɨ mangɨtɨ nɨ uamategh izam.”
19 Ezɨ Gideon aven ghua memen igiar mam tuazɨ a isi. Egha plauan yisba puvatɨzir maba uaghan da tuezɨ da isi, dar osɨmtɨzim 25 kilogremɨn tu. An asɨzir tuzir maba isava akɨrar mam gaghuigha, dɨparsɨzim isava mɨner mam gatɨ. Egha a da inigha ghua okɨn temer povimɨn Ikiavɨra Itir Godɨn ensel ganɨngi. 20 Ezɨ ensel kamaghɨn a mɨgei, “Nɨ izɨ asɨzir tuzir kam ko yis puvatɨzir bretɨn kam isɨva dagɨar kam gisɨn aning atɨgh. Egh dɨparsɨzim isɨ aning gingegh.” Ezɨ Gideon ensel mɨkemezɨ moghɨram ami. 21 Ezɨ Ikiavɨra Itir Godɨn ensel, asadivir aghorir mam uan dafarimɨn an suiragha an otevim isava asɨzir tuzim ko bret gisɨn anetɨgha uam an suira. Ezɨ avim zuamɨra dagɨam gisɨn otogha asɨzir tuzim ko bretɨn isi. Ezɨ ensel zuamɨra ghuzɨ, Gideon a bagha garava avenge.
22 Ezɨ Gideon datɨrɨghɨn fo, a Ikiavɨra Itir Godɨn enselɨn gani, egha bar aguaghfagha ghaze, “Ame! O Ikiavɨra Itir God, nan Ekiam, kɨ datɨrɨghɨn nɨn enselɨn guamɨn gani. Datɨrɨghɨn bizir tizitam na batogham? Nɨ nan akuragh!”
23 Ezɨ Ikiavɨra Itir God kamaghɨn a mɨgei, “A dera, nɨ atiatingan markɨ. Nɨ ovengan kogham.”
24 Kamaghɨn, Gideon danganir kamɨn Ikiavɨra Itir God bagha ofa gamir dakozir mamɨn ingarigha kamaghɨn a dɨbora ghaze, “Ikiavɨra Itir God, a gumazir navir amɨrizim anɨdim.” Dughiar kamɨn ikegha iza datɨrɨghɨn, ofa gamir dakozir kam, Ofran danganir kamɨn mɨtɨghav ikiavɨra iti, kar Abieserɨn adarazir nguazim.* Mɨgɨrɨgɨar kam, “ofa gamir dakozir kam, Ofran danganir kamɨn mɨtɨghav ikiavɨra iti,” kar mɨgɨrɨgɨar datɨrɨghɨn itir puvatɨzim. Puvatɨ. A gumazir fomɨra akɨnafarir kam osirizimɨn dughiamɨn iti.
25 Ezɨ dɨmagarir kamɨn Ikiavɨra Itir God kamaghɨn Gideon mɨgei, “Nɨ mangɨ uan afeziamɨn bulmakaubar tongɨn, bulmakaun apurim inigh, kar an namba tu bulmakaun apurim, a 7plan azeniba iti. Egh nɨ uan afeziamɨn marvir guar asem Balɨn ziam fasa ingarizir ofa gamir dakozim apɨrigh. Egh aser amizim Aseran nedazim itir temer akɨnir ekiam okegh, kar temer akɨnir ekiar ofa gamir dakozimɨn boroghɨn mɨtɨghav itim. 26 Egh nɨ mɨghsɨar dozir kam gisɨn na bagh deraghvɨra ofa gamir dakozir tamɨn ingarigh, kɨ Ikiavɨra Itir God. Nɨ gɨn, namba 2 bulmakaun kam mɨsueghɨva, dɨpenir akɨnir nɨ dutuzimɨn avim atɨgh, namba 2ɨn bulmakaun kam isɨ, ofan mɨn a tuaghtɨ, a bar isi mɨghɨrigh.” 27 Ezɨ Gideon uan 10plan ingangarir gumaziba inigha Ikiavɨra Itir God mɨkemezɨ moghɨn ami. Ingangarir kam, Gideon aruemɨn a gamizir puvatɨ. Gideon nguibar ekiamɨn itir gumazir igharaziba ko a uan adarazir atiatingi. Kamaghɨn amizɨ, a dɨmagarimɨn a gami.
28 Bar mɨzarazimɨn nguibar ekiamɨn itir gumazamiziba dɨkavigha garima, Balɨn ziam famin ofa gamir dakozim ko aser amizim Aseran nedazim itir temer akɨnir ekiar an boroghɨn mɨtɨghav itim, itir puvatɨ, aning dɨpɨriaghirɨ. Egha me ganigha fo, gumazitam ti ofa gamir dakozir igiamɨn ingarigha, namba 2 bulmakaun apurim isa ofa gamigha gɨfa. 29 Ezɨ gumazamiziba uarira uarir azai, “Tinara bizir kam gami?” Me azangsɨgha ghua kamaghɨn fo, Joasɨn otarim Gideon, a bizir kam gami.
30 Ezɨ me kamaghɨn Joas mɨgei, “Nɨn otarim, asem Balɨn ofa gamir dakozim ko, aser amizim Aseran temer akɨnir ekiar an boroghɨn mɨtɨghav itim apɨriaghatɨ. Kamaghɨn, nɨ a inigh kagh izɨtɨ, e a mɨsueghtɨ an a aremegham.”
31 Ezɨ Joas kamaghɨn gumazir an ataribar akam ikaragha ghaze, “Ia asem Balɨn akurvaghasa na gimobi? Gumazir manam asem Balɨn akurvaghasa na dosi, aruem tɨghar anangamin dughiamɨn an a aremegham. Ofa gamir dakozir me dɨpɨrizir kam, kar Balɨn ofa gamir dakozim. Kamaghɨn, Bal guizbangɨra god, a uabɨ uabɨn akuragh.”
32 Dughiar kamɨn ikegha zui, Gideon ziar igiam iti. An afeziam Joas kamaghɨn mɨgei, “Gideon asɨghasɨghizir ofa gamir dakozir kam, kar Balɨn bizim. Kamaghɨn, Bal uabɨ uabɨn akuragh.” Kamaghɨn, me “Jerubal,” Gideon gatɨ. Ziar kam Jerubal, an tiarim Hibrun akamɨn kamaghɨn ghu, “Bal uabɨ uabɨn akuragh.”
33 Dughiar kamɨn, Midianɨn adarazi ko Amalekia, ko aruem anadi naghɨn itir gumazamiziba, me uari akuvagha iti. Egha me Jordanɨn Fanem abigha vongɨn ghua, Jesrilɨn danganir zarimɨn averpenibar ingarigha dar iti. 34 Ezɨ Ikiavɨra Itir Godɨn Duam iza Gideon avaragha an itima, a dɨkavigha, Abieserɨn adarazir diaghtɨ me izɨ an gɨn mangasa, a sipsipɨn komɨn ingarizir sɨgham givi. 35 A uaghan gumazir maba amadazɨ, me ghua Manasen anabamɨn nguazimɨn itir adaraziv gɨa ghaze, me izɨ an gɨn mangam. A uaghan Aser ko Sebulun ko Naptalin anababar adarazir mɨkɨmasa, gumazir maba amangi. Ezɨ me uaghan dɨkavigha iza a ko uari akufa.
36 Ezɨ Gideon kamaghɨn God mɨgei, “Nɨ na mɨgɨa ghaze, nɨ na damutɨ kɨ Israelian akuragham, kɨ bar guizɨn foghasa nɨn akar dɨkɨrɨzir kam a guizbangɨra, ga uaning, nɨ arazitam nan akagh. 37 Nɨ gan, danganir e witɨn dafariba amɨsevimɨn, kɨ sipsipɨn arɨzitaba nguazim darɨgham. Eghtɨ mɨzaraghara ghuariar dɨpam sipsipɨn arɨzir kabar ikɨva, egh nguazim gireghan koghtɨ, kɨ kamaghɨn fogh suam, mati nɨ mɨkemezɨ moghɨn, kɨ Israelian akurvagham.” 38 Ezɨ bizir kam, Gideon God ko mɨkemezɨ moghɨn oto. Ezɨ Gideon mɨzaraghara osegha dɨkavigha ghua sipsipɨn arɨzir an atɨzimɨn ganasa zui. Egha sipsipɨn arɨzim ghavkɨra an gari, dɨpam an iti, o puvatɨ. Ezɨ dɨpam a gizɨfa, an an munumutɨ, dɨpam itarir ekiatam gizɨvagham.
39 Egha gɨn Gideon ua ghua kamaghɨn God mɨgɨa ghaze, “O Ikiavɨra Itir God, nɨ nan ataran markɨ. Kɨ ua mɨgɨrɨgɨatam damuasa. Ga uaning, kɨ kamaghsua, nɨ na ateghtɨ, kɨ ua sipsipɨn arɨzim damigh an ganika. Eghtɨ dughiar kamɨn ghuariar dɨpaba tintinibar nguazim giregh, eghtɨ sipsipɨn arɨzimra mɨsɨngigh ikɨ.” 40 Ezɨ dɨmagarir kamɨn, God, Gideon mɨkemezɨ moghɨn ami. Sipsipɨn arɨzimra mɨsɨngizɨ, nguazim, ghuariam bar a gire.

6:16: Ua Me Ini 3:12; Josua 1:5

*6:24: Mɨgɨrɨgɨar kam, “ofa gamir dakozir kam, Ofran danganir kamɨn mɨtɨghav ikiavɨra iti,” kar mɨgɨrɨgɨar datɨrɨghɨn itir puvatɨzim. Puvatɨ. A gumazir fomɨra akɨnafarir kam osirizimɨn dughiamɨn iti.

6:32: Ziar kam Jerubal, an tiarim Hibrun akamɨn kamaghɨn ghu, “Bal uabɨ uabɨn akuragh.”