23
Atrivir bar aghuim Israelia gativagh men ganam
1 Ikiavɨra Itir God kamaghɨn mɨgɨa ghaze, “Ia gumazir dapaniba, Iavzika! Ia bar ikuvigham. Ia nan gumazamiziba paza me gami. Ia sipsipbar gari gumazir kuraba, ia men agɨntɨgha me gasɨghasɨzima me tintinibar zui. 2 Kamaghɨn, kɨ Ikiavɨra Itir God, Israelian God, kɨ bighavɨra gumazir dapanir nan gumazamizibagh ativiba me mɨgɨa ghaze, Ia nan sipsipba batogha men agɨntɨzi me tintinibar ara ghue. Ia deragha men gara me geghuvir puvatɨ. Kamaghɨn kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ ghaze, ia amizir arazir kurar kam, kɨ deraghvɨra an gan egh a ikarvagham. 3 Jeremaia 32:37; Esekiel 34:13Gumazamizir kɨ amangizɨ ghua kantrin igharazibar itiba, kɨ ua men ikiavɨra itir varazira aku izɨ me isɨ men dɨvazimɨn aven me arɨgham. Eghtɨ me borir avɨriba batɨva bar avɨrasemegham. 4 Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ ghaze, Kɨ gumazir dapanir igiaba amɨseveghtɨ, me deraghvɨra gumazamizir kaba sipsipbar mɨn me geghuv men ganam. Eghtɨ gumazamiziba bizitamɨn atiatingan koghɨva, osɨmtɨzitaba puvatɨgh, egh men tav ovengeghan kogham.
5 Jeremaia 33:14-16“Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ kamaghɨn mɨgɨa ghaze, Dughiam izɨtɨ, kɨ Atrivim Devitɨn adarazir tongɨn, gumazir aghui tam amɨsevegham. Eghtɨ a Temer Ghuzir Igiam temer dakamɨn otogha aghui moghɨn ikiam. Gumazir kam atrivimɨn ikɨ, nɨghnɨzir aghuim ikɨ, ingangarim damuam. Egh guizɨn arazimɨn gɨn mangɨ nguazir kamɨn gumazamiziba arazir aghuibar me damuam. 6 Eghtɨ an atrivimɨn ikiamin dughiamɨn, Israelɨn nguibamɨn itir darasi, me dabirabir aghuim ko navir amɨrizimɨn ikiam. Eghtɨ Judaba, God men akurvaghtɨ, me uam osɨmtɨziba puvatɨgh deravɨra ikiam. Eghtɨ me Jerusalem ziar kam a darɨgh a dɨponam, ‘Ikiavɨra Itir God, A Guizɨn Arazir Aghuimɨn Mɨngarim.’
7-8 “Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ kamaghɨn mɨgei. Kɨ gumazamizir kaba batoke, egha kɨ ua men aku men nguazimra izasa dughiar mam ginaba, eghtɨ me deraghvɨram an ikiam. Me datɨrɨghɨn gavgavim akam ganɨdir arazim kamakɨn: Me kamaghɨn mɨgei, ‘Ikiavɨra Itir Godɨn zurara ikia mamaghɨra itim, a Isipɨn kantrin e inigha ize, e an ziam dɨbora guizbangɨra mɨgei.’ Ezɨ dughiar kɨ me inigha izezimɨn, me arazir kam giraghtɨ, akar igharazitam an danganim iniam. Eghtɨ me kamaghɨn mɨkɨm suam, ‘Ikiavɨra Itir Godɨn zurara ikia mamaghɨra itim, a kantrin notɨn amadaghan itim ko kantrin igharazir e amangiziba, adar uam Israelia e inigha en akua en nguazimra ize, e an ziam dɨborogha guizbangɨra mɨgei.’ ”
Jeremaia, a Godɨn akam inigha izir gumazir ifavaribar gun akam akuri
9 Ezɨ Jeremaia Godɨn akam inigha izir gumazibagh nɨghnɨgha kamaghɨn mɨgei:
“Kɨ Ikiavɨra Itir God gɨfo,
egha an akar bar zueziba sara fo.
Egha kɨ garima, Godɨn akam inigha izir gumaziba arazir kurabagh amua,
Godɨn akabar gɨn zuir puvatɨ.
Ezɨ bizir kam bangɨn nan nɨghnɨzim bar ikufi.
Ezɨ kɨ atiatia nan aghariba bar puvɨra nɨsi.
Kɨ mati gumazim wainɨn dɨpar onganir avɨriba amegha gɨvagha bar ongani.
10 Nguibar kamɨn gumazamizir avɨrim Ikiavɨra Itir God ataki,
egha amiziba ko gumaziba uan paba ko amuiba ataghɨragha,
tintinibar uari isava akui.
Gumazamiziba zurara tuavir kurabar gɨn zui,
egha me uan gavgaviba isa puv arazir kuramra anɨga,
gumazamizir igharaziba paza me gami.
Kamaghɨn amizɨ, Ikiavɨra Itir God, uan akamɨn gɨn ghua nguazir kam gasɨghasɨki.
Ezɨ graziba bar mɨsiga gɨfa, ezɨ nguazim azi.
Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ mɨkemegha gɨfa.”
11 “Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ ua kamaghɨn mɨgei,
Godɨn akam inigha izir gumaziba ko ofa gamir gumaziba uaghan Godɨn akaba batosi.
Egha me nan Dɨpenimɨn aven ingara, arazir kurabar amuasa atiatir puvatɨ.
12 Kamaghɨn amizɨ, tuavir me zuir kam, kɨ a damightɨ a bar apɨghsigham,
eghtɨ mɨtatem bar me avaragham.
Eghtɨ kɨ bar mɨghɨghvɨra me abɨntɨ
me iregham.
Kɨ me gasɨghasɨghasa dughiam ginabagha gɨfa,
eghtɨ dughiar kamɨn kɨ bar puv me gasɨghasigham.
Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ mɨkemegha gɨfa.”
13 “Kɨ fomɨra Samarian Godɨn akam inigha izir gumazibar garima,
me kamaghɨra arazir kurar kɨ bar aghuazim gami.
Me asem Balɨn ziamɨn, akam akuri,
egha nan gumazamizibar akua tuavir kuramɨn zui.*Samaria, a not amadaghan kantri Israelɨn nguibar ekiam. Jeremaian amebam a batezir puvatɨzir dughiamɨn, apaniba Samarian nguibam gasɨghasigha, an gumazamiziba inigha ghua me isa pura ingangarir gumazamizir kɨnibar me atɨ.
14 Jenesis 18:20; Esekiel 16:49Ezɨ kɨ datɨrɨghɨn Jerusalemɨn gumazir Godɨn akam inigha izibar gari,
me arazir bar mɨzɨrɨzibagh ami.
Ezɨ men arazir kuraba bar kurigha,
Samarian akam inigha izir gumazibar arazibagh afira.
Me amuir ikɨziba ko, par ikɨziba abɨzir arazim gamua,
egha uaghan ifavarimɨn arazim gami.
Me gumazir arazir kurabagh amiba gavgavim me ganɨdi.
Kamaghɨn amizɨ, gumazitam akɨrim ragha arazir kabanang gasarazir puvatɨ.
Kɨ Jerusalemian garima, me bar gumazamizir kuraba,
mati Sodom ko Gomora.
15 “Kɨ Ikiavɨra Itir Godɨn Gavgaviba Bar Itim, kɨ Godɨn akam inigha izir gumazir kabagh nɨghnɨgha kamaghɨn mɨgei,
Jerusalemɨn itir akam inigha izir gumaziba, nan akaba barazir puvatɨ,
ezɨ arazir kam bar moghɨra nguazir kam bar anevara.
Kamaghɨn amizɨ, kɨ mɨzazir bar ekiam me danɨngam.
Kɨ mati marasinɨn mɨsozim me ganɨga, me gamima me anepi,
egha mati, kɨ me gamima me gumazamizibagh asɨghasɨzir imezir dɨpam ame.”
16 Ikiavɨra Itir Godɨn Gavgaviba Bar Itim kamaghɨn Jerusalemia mɨgei, “Ia Godɨn akam inigha izir gumaziba mɨgeir akaba baraghan markɨ. Me ia gifara ghaze ia deraghvɨra ikiam. Me uan nɨghnɨzibar aven irebabar mɨn garir bizibar gara ia mɨgei. Kɨ akar kaba me ganɨdi puvatɨ. 17 Gumazamizir nan akam baraghan aghuaziba, akam inigha izir gumazir kaba kamaghɨn me mɨgei, ‘Ia dabirabir aghuim ikiam.’ Egha gumazamizir akaba batogha, uan nɨghnɨzibar gɨn zuiba, akam inigha izir gumazir kaba, kamaghɨn me mɨgei, ‘Bizir kuram, ia bativan kogham.’ ”
18 Ezɨ Jeremaia kamaghɨn mɨgei:
“Godɨn akam inigha izir gumazir katam, bar Ikiavɨra Itir Godɨn Nguibamɨn ikia uari akuvir dughiamɨn ikegha,
Godɨn akatam ko an nɨghnɨzir aghuitam inizir puvatɨ.
Gumazir kaba deraghavɨra kuarim atɨgha
Godɨn akam baragha fozir puvatɨ.
19 Ia gan!
Ikiavɨra Itir Godɨn anɨngagharim amɨnir gavgavim ko amozimɨn mɨn gumazir kuraba bativam,
mati amɨnir bar gavgavir kuram, men dapaniba dɨkabɨnam.
20 Ikiavɨra Itir Godɨn anɨngagharim ikɨvɨra ikɨ mangɨ,
bizir a damuasa nɨghnɨziba bar ada gɨvagham.
Egh dughiar abuananamɨn,
ia gumazamiziba bizir kaba deraghvɨram adagh fogham.”
21 Ikiavɨra Itir God kamaghɨn mɨgei,
“Kɨ akam inigha izir gumazir kaba amadazir puvatɨ.
Me uan avɨvɨzibar ghua uan akaba akuri.
Kɨ akatam me ganɨngizir puvatɨ,
ezɨ me akam inigha izir gumazimɨn mɨn akam akuri.
22 Me ti na ko nan Nguibamɨn ikia uari akuvir dughiamɨn ikegha,
nan nɨghnɨzitam inigha,
egha me ghua guizbangɨra nan akabar gun nan gumazamizibav kemeghai.
Ezɨ akar kam gumazamizibagh amizɨ,
me arazir kurar me amiba ategha, uamategha na bagha izeghai.
23 “Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ kamaghɨn ian azangsɨsi:
Ia ti ghaze, kɨ ti roghɨra kagh itir danganir kamɨn Godra, a? Puvatɨ.
Kɨ danganiba bar dar God. Kɨ roghɨra ikia, egha uaghan saghon iti.
24 1 Atriviba 8:27; Onger Akaba 139:7; Amos 9:2-3Eghtɨ gumazitam mangɨ igharagh modogham,
eghtɨ kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ ti an ganighan kogham?
Puvatɨ. Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ bar overiam ko nguazimɨn iti.
Kamaghɨn amizɨ, kɨ gumazir kamɨn gari.
25 “Kɨ akam inigha izir gumaziba nan ziamɨn gun mɨgeir akar ifavariba baregha gɨfa. Me kamaghɨn mɨgei, ‘Kɨ irebamɨn gani. Kɨ irebamɨn gani.’ 26 Akam inigha izir gumazir kaba, manadɨzoghɨn navibagh iragh uan akar ifavarir gumazamizibav geir kaba ataghɨragham? Bar puvatɨgham. 27 Me uari uan irebabar gun uarira uariv gei, egha me ghaze bizir kam gumazamizibar amutɨ, me na gɨn amadagham, mati men inazir afeziaba fomɨra na gɨn amadagha, asem Bal bagha tevibar pɨra an ziam fe. 28 Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ guizbangɨra mɨgei, akam inigha izir gumazitam irebar kɨnitamɨn ganigh, uan irebar kɨnim geghanam. Eghtɨ kɨ akam isɨ gumazitam danightɨ, a nan akar kam deraghvɨram anekunigh. Nan akam mati witɨn dagher aghuim, ezɨ akam inigha izir gumazir kabar akaba, da pura biziba, mati witɨn mɨseviba. 29 Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ guizbangɨra mɨgei, nan akam mati avim. Egha mati haman ekiam, a dagɨaba bɨgha dagh amima, da mɨnemɨniar kɨniba iri.
30 “Kamaghɨn amizɨ, ia oragh. Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ guizbangɨra akam inigha izir gumazir kabar apanim gami. Me uarira uan akaba okɨava ifara ghaze, me na dama akaba ini. 31 Bar guizbangɨra, kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ akam inigha izir gumazibar garima, me pura mɨzebav gɨa kamaghɨn mɨgɨa ghaze, ‘Kar Ikiavɨra Itir Godɨn akam.’ Kamaghɨn amizɨ, kɨ men apanim gami. 32 Ia gan! Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ garima, akam inigha izir gumazir kaba, uan ifavarir irebabar gara dar gun gumazamizibav gei. Egha me gifara ghaze, kɨ da isa me ganɨdi. Me akar ifavarir igharagha garir avɨriba akuri, ezɨ bizir kam gumazamizibagh etuima me nan saghon iti. Kɨ me amadazir puvatɨgha, ingangarim me ganɨngizir puvatɨ. Kamaghɨn amizɨ, me gumazamizibar akurvazir puvatɨ. Bar puvatɨ. Kamaghɨn amizɨ, kɨ men apanim gami. Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ mɨkemegha gɨfa.”
Judaba osɨmtɨzim
Ikiavɨra Itir God ganɨngi
Ikiavɨra Itir God ganɨngi
33 Ikiavɨra Itir God kamaghɨn Jeremaia mɨkeme, “Gumazamiziba o, Godɨn akam inigha izir gumaziba o, ofa gamir gumazitam, me ti izɨ kamaghɨn nɨn azangsɨgham, ‘Ikiavɨra Itir God, akar osɨmtɨzim ititam iti, o puvatɨ?’ Eghtɨ nɨ a ikaragh nan akar kamɨn gun mɨkɨm suam, ‘Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ akam ian iti. Iarara osɨmtɨzim na gatɨ. Kamaghɨn amizɨ, kɨ ia batuegham.’†Me Hibrun akamɨn aven, akar kam, “akam,” ko akar kam, “osɨmtɨzim,” aningɨn arerem voroghɨra ghu. Akar kamɨn arerem, a mɨngarir pumuning iti. Jerusalemia kamaghɨn a gɨnɨghnɨgha dɨbovir akabar kamaghɨn a dɨbori, “Ikiavɨra Itir Godɨn akam bar oseme.” 34 Eghtɨ akam inigha izir gumazitam o, ofa gamir gumazitam o, gumazir kɨnitam, ti kamaghɨn mɨkɨmam, ‘Ikiavɨra Itir Godɨn akam, bar oseme.’ Eghtɨ kɨ gumazir kam ikarvagh osɨmtɨzim a danɨngɨva, an adarazi sara osɨmtɨzim me danɨngam. 35 Ia uan namakaba ko aveghbuabav geir dughiamɨn, ia kamaghɨn mɨkɨm, ‘Ikiavɨra Itir God, manmaghɨn akam ikara?’ o ‘Ikiavɨra Itir God, akar manam mɨkeme?’ 36 Eghtɨ ia ua kamaghɨn mɨkɨman markɨ, ‘Ikiavɨra Itir Godɨn akam, a bar oseme.’ Puvatɨ. Ian akabara, osɨmtɨzim ia ganɨdi. Ezɨ ia uari nan akam adavadafi. Kɨ Godɨn zurara ikia mamaghɨra itim. Kɨ Ikiavɨra Itir Godɨn Gavgaviba Bar Itim, kɨ ian God. 37 Eghtɨ gumazitam akam inigha izir gumazitamɨn azangsɨghsɨ, a kamaghɨn mɨkɨm, ‘Ikiavɨra Itir God akar manamɨn nɨ ikara?’ o ‘Ikiavɨra Itir God manmaghɨra mɨkeme?’ 38 Eghtɨ ia kamaghɨn mɨkɨmam, ‘Ikiavɨra Itir Godɨn akam bar oseme,’ kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ deraghavɨra ia mɨgei. Kɨ akar kamɨn mɨkɨman ian anogoroke, ezɨ ia nan akam batuegha ua mɨgei, ‘Ikiavɨra Itir Godɨn akam bar oseme.’ 39 Ezɨ guizbangɨra, kɨ ia inigh ia asirafagh, ia akunightɨ ia nan saghuiamɨn mangɨgham. Kɨ kamaghɨra ia damuva, ia ko ian ovavibagh anɨngizir nguibar ekiar kam, kɨ uaghan a makunigham. 40 Kɨ ia damightɨ, gumazir igharaziba dɨbovir akaba ia gasɨtɨ, ia bar aghumsigham. Eghtɨ aghumsɨzir kam ikɨ mamaghɨra ikiam, eghtɨ ia a gɨn amadaghan kogham.”
23:3: Jeremaia 32:37; Esekiel 34:13
23:5: Jeremaia 33:14-16
*23:13: Samaria, a not amadaghan kantri Israelɨn nguibar ekiam. Jeremaian amebam a batezir puvatɨzir dughiamɨn, apaniba Samarian nguibam gasɨghasigha, an gumazamiziba inigha ghua me isa pura ingangarir gumazamizir kɨnibar me atɨ.
23:14: Jenesis 18:20; Esekiel 16:49
23:24: 1 Atriviba 8:27; Onger Akaba 139:7; Amos 9:2-3
†23:33: Me Hibrun akamɨn aven, akar kam, “akam,” ko akar kam, “osɨmtɨzim,” aningɨn arerem voroghɨra ghu. Akar kamɨn arerem, a mɨngarir pumuning iti. Jerusalemia kamaghɨn a gɨnɨghnɨgha dɨbovir akabar kamaghɨn a dɨbori, “Ikiavɨra Itir Godɨn akam bar oseme.”