1 Sâp âlâen Yesuŋe Anitâ ulitgum talop. Ulitgum tiŋ pilâmu hoŋ bawaŋe âlâŋe gotŋan ba yuwu sâm ekuop. “Kutdâ den âlâ ekgohowe. Yoanehât hoŋ bawalipŋaŋe wuân me wuângât sâm Anitâ ulitgunomai yakât topŋe ekyongop yawuâk eknongorâ nâŋgâne.”

2 Yawu sâmu yuwu sâm ekyongop. “Anitâ yuwu sâm ulitgunomai. “Himbim awoŋnenŋe, topge âlâ kândâkdâek tap. Yakât nâŋgâm mepaehekmâ mannom. Gike sâtgât otmâ aŋelolipgaŋe haoŋmâ ârândâŋ hoŋ bahihimai yawuâk nenŋe gurâ tem lâuhihim mannom. 3 Otmu gâŋe hilâm ârândâŋ tihitnenŋe otmâ dopnenŋanâk ningimat. 4 Otmu lohimbi nombotŋaŋe mem bâlenenekmâ tai ya yeŋgât nâŋgâm umam sâyiŋgim tosayeŋe pilâyiŋgimain yakât dopŋeâk gâŋe umam sâningim tosanenŋe pilâningiwuat. Otmu Satanŋe kendâningimu otmunŋe bâlemap sâm ulitgohoaingât mâtâp meningi.” Yeŋe yawu sâm Anitâ ulitgum mannomai.” Yawu sâop.

5-6 Otmu den âlâen hâum yuwu sâm ekyongop. “Omoŋ derep kâmbukŋan yeŋgâlen gâtŋe âlâ me âlâŋe bukuyeŋahât emet hawiŋan ari kinmâ kotok kunmâ yuwu sâm ekunomai. “O bukune, sâmune nâŋgâ. Lomba âlâ nâhât emelan taka tap. Nâ emetnan sot ki tap. Yakât otmâ sot kâsikum nihirâ mem ari um waŋmune niâk.” 7 Yawu sâmu emetŋanâk tatmâ yuwu sâwuap. “Girawu otmâ omoŋ derep kâmbukŋan mândeneneksat? Emet gahatŋe emelâk maŋguain. Gârâmâ yahatmâ ki mem gihiwom.” Yawu sâm ekuwuap. 8 Yâhâ bukuŋaŋe emelanâk tatmâ sot ki waŋbuap otmuâmâ den otmâ dewaemu yahatmâ sot ya ihilâk waŋbuap. 9 Yakât yuwu sâmune nâŋgâŋet. “Yeŋe wuân me wuângât nâŋgâm Anitâhâlen biwiyeŋaŋe kepeim ulitguŋetâ âlepŋe nâŋgâyiŋgiwuap.

10 Otmu âlâen hâum sâwe. Yeŋe buku âlâhât emelan yâhâne sâm, “Wâe tat me?” sâŋetâ nâŋgâyiŋgimu yanâmâ emet kâlehen yâhânomai. Yakât dopŋeâk Anitâ ulitguŋetâ nâŋgâyiŋgiwuap. Anitâhâlen biwiyeŋaŋe kepeim ulitgumai yamâ âlepŋe nâŋgâyiŋgiwuap. Otmu pâin guin otmai yamâ âlepŋe ikŋak mâmâŋe otyiŋgimu biwiyeŋe sânduk sâwuap.

11-12 Otmu den âlâen hâum sâmune nâŋgâŋet. Yeŋgâlen gâtŋe âlâ me âlâhât nanŋaŋe po waŋgimu âwâŋe ulitgumu yan âwâŋaŋe ki neneŋe ya waŋbuapgât dop ki tap. 13 Otmu yen nombotŋe Anitâhât topŋe ki nâŋgâm heŋgeŋgumaiŋe nan baralipyeŋe yawu otyiŋgimai. Anitâ awoŋnenŋe himbimân tatmapŋe nen ikŋiâk ikŋiâk topnenŋe ekmâ nâŋgâmap. Yakât otmâ lok âlâ me âlâŋe Wâtgât mâmâŋahât Heakŋe mâmâŋe otyiŋgiâkgât Anitâ ulitgunomai yan yeŋe nan baralipyeŋe otyiŋgimai ya wangim tâŋ tâŋâk yiŋgiwuap. Yawu sâm ekyongop.

14 Weke bâleŋaŋe lok âlâ mâŋgâemu lauŋe maŋguakmu den biaek manmâ gaop. Otmu Yesuŋe weke bâleŋe ya watmu gaiakmâ arimu lauŋe hâreakmu den olop. Yawu otmu lohimbi yan kinbiŋe ekŋetâ sâtŋe olop. 15 Yawu gârâmâ Parisaio lok nombotŋaŋe ekmâ Yesu nâŋgâm bâlewaŋgim yuwu sâwi. “Yâkât topŋeâmâ yuwu. Yâhâmâ weke bâleŋaŋe mâmâŋe otbaŋgiap. Yakât otmâ ya yeŋgât patoyeŋe, kutŋe Besewulu sâm, kutŋe âlâmâ Satan yâkât wâtŋan kinmâ watyekmap.” Yawu sâwi.

16 Yâhâ Yesuŋe otmâ hilipgumu mem pâi emetŋan katŋetâ talâkgât nombotŋaŋeâmâ topyeŋe kurihiakmâ yuwu sâwi. “Anitâŋe nâŋgâhihimap otmuâmâ sârâ kulem âlâ himbimâmbâ tetemu ekmâ topge nâŋgânom.”

17 Yawu sâŋetâ Yesuŋe biwiyeŋahât topŋe ekmâ nâŋgâm yuwu sâm ekyongop. “Yeŋe nâŋgâm tâpikguai. Yakât otmâ den âlâen hâum yuwu sâmune nâŋgâŋet. Lok komot konohâk mansaiŋe yahatmâ ahom hioŋakmâ tiok taok otnomai yamâ kutyeŋe biatbuap. Yâhâ kapi âlâ konohâk tatmaiŋe yeŋahâk yahatmâ ahom hioŋaknomai yamâ kâwurumyeŋeâk kinbuap.

18 Yakât den âlâ torokatmâ sâwe. “Besewuluŋe mâmâŋe otnihimu weke bâleŋe watyekmune gaiakmâ arimai,” yawu sâmai. Yawu gârâmâ Satangât komotyeŋahâk ahom hioŋaknomai yamâ den ekyongoan yuwuâk tetemu Satangât kutŋe biatbâp. 19-20 Nâmâ Anitâhât wâtŋan kinmâ weke bâleŋe watyekmâ yan amboyeŋe Satan ya mem ge katsan. Yakât otmâ âlâku yu torokatmâ sâwe. Yeŋe imbiâk nâhâitŋe Satangât wâtŋan kinmâ weke bâleŋe watyeksap yawu nâŋgâmai. Yakât nâŋe yuwu sâm purik pilâmune nâŋgâŋet. Yeŋe âlâhât wâtŋan kinmâ weke bâleŋe watyeksai? Yeŋe “Anitâhât wâtŋan kinsain” yawu sâmai. Girawu otmuâmâ nâhât yawuâk ki nâŋgâmai? Yeŋe nâhât nâŋgâm tâpikgumai, yawu naŋgan. Yawu gârâmâ Anitâŋe tihityeŋe otmâ wawaeyekmâ nâ hâŋgânnohomu ge âi yu mem mansan.”

21 Otmu torokatmâ yuwu sâmune nâŋgâŋet. Nine topne teteâkgât den âlâen hâum yuwu sâmune nâŋgâŋet. Lok âlâŋe hâmbâŋe mem haŋgalakmâ tembe talam lâuakmâ yâhâm gem senŋe âlâlâŋe galemgumu âiloŋgo tatbaŋgimap.

22 Yawu gârâmâ kasaŋe lok sâtŋe kârikŋaŋe taka kum itit kiom bâleŋe tuhuwaŋgiwuap otmuâmâ yâkât tembe talam, kapamgât senŋe âlâlâ, iri sikum, ya kerek mewaŋgim ariwuap. Yakât dopŋeâk nâŋe weke bâleŋe amboyeŋe, Satan, mem ge katbom.

23 Yakât otmâ yuwu sâmune nâŋgâŋet. Lok buku ki otnihimaiŋeâmâ kasa otnihimai. Yâhâ lok âlâ me âlâŋe ki tânnohomaiŋeâmâ mâtâp maŋgunihimai dop yawu otmap. Yawu.”

24 Yesuŋe den âlâ yuwu sâm ekyongop. “Nâŋe yeŋgât topyeŋe yu sâm pitiŋgum heŋgeŋgumune nâŋgâŋet. Yeŋe yuwu nâŋgâm tâpikgumai. “Nenŋahâk kuwihakmâ manman âiloŋgo manmâ yâhânom.” Yen yawu nâŋgâm tâpikguai yakât otmâ den âlâen hâum yuwu sâwe. Weke bâleŋaŋe lok âlâ mâŋgâemap ya gaiakmâ emet sondaŋângen ariwuap. Otmu lok ondopgâlen karakmâ mem bâlewe sâm yakât pâinmâ manbuap. Pâinmu biatmu yuwu nâŋgâwuap. “O, emelâk lok âlâ mem mâŋgâeminiwan. Gârâmâ lok yamâ ninahâk gaiakmâ tohowan. Yawu gârâmâ âlâkuâk âwurem ari lok yâkâlenâk karakbom.” 25 Yawu sâm âwurem ari ekmâ yuwu sâwuap. “Bâe, lok yuâmâ heŋgemahom mansap. Nâhât wâtne tipiŋe. Yakât otmâ weke bâleŋe nombotŋe wâtyeŋe pato tap ya ari meyekbom. Ari meyekmune taka orowâk lok yu mâŋgâenom.” Yawu sâop.

26 Yawu sâm ari weke bâleŋe bât nombotgen yâhâp ya meyekmu taka lok aŋgoân hâhiwin kakŋan manop yamâ witgum mâŋgâeŋetâ umatŋe dondâ tetewaŋgimu manbuap. Yakât otmâ yuwu sâmune nâŋgâŋet. Yeŋe yeŋahâk heŋgemahom mannomaihât dop âlâ ki tap.” Yawu sâop.

27 Yesuŋe den yawu sâm ekyongomu nâŋgâŋetâ lohimbi hohetyeŋan imbi âlâ kinop yaŋe yuwu sâm ekuop. “Den eknongoat ya nâŋgâmune ewe membe oap. Yakât otmâ âi mem mansat ya mâmâhaŋe ekmâ gâhât tepŋe heroŋe nâŋgâhihim mepaehekmâ mansap yawu naŋgan.”

28 Sâmu sâop. “Âlepŋe yat yamâ Anitâhât den nâŋgâŋetâ bulâŋe otmu lâum manmai yaŋeâmâ heroŋe kakŋan mannomai.” Yawu sâop.

29 Yesuŋe kulem âlâ tuhumu eknehât nâŋgâm lohimbi kiŋgitŋe orowâkŋe Yesuhâlen ari mem hawam mewam tuhuwi. Yawu otŋetâ yuwu sâm ekyongop. “Yeŋe yuwu otŋetâ ekmune bâlemap. Yeŋe biwi yâhâp otmâ kulem witgumâk memune eknehât nâŋgâmai. Yâhâ nâmâ kulem konohâk memune eknomai. Yuwu sâmune nâŋgâŋet. 30-32 Aŋgoân poropete âlâ, kutŋe Yona sâm, yâkâlen kulem âlâ tetemu Niniwe kapi ambolipŋaŋe ekbi. Yakât dopŋeâk nâhâlen kulem âlâ tetemu eknomai. Yakât den âlâ sâwe. Aŋgoânâmâ lok âlâ, kutŋe Solomon sâm, Dawiti nanŋe, ya nâŋgân nâŋgânŋe pato tatbaŋgiop. Otmu yâkât kut patŋe ya emelâk sâm haŋ tuhuŋetâ arimu imbi pato âlâ kapi kâlepŋehen manopŋe nâŋgâop. Nâŋgâm yanâmâ ekbe sâm tohop. Yakât sâmune nâŋgâŋet. Solomongât nâŋgân nâŋgân pato tatbaŋgiop. Yawu gârâmâ nâmâ Solomongât kunŋe mansan. Otmu nâŋe kapi kâlepŋehen ki mansan. Hohetyeŋan manmâ den kâsikum yiŋgim mansan. Yamâ yeŋeâmâ nâhât den nâŋgâŋetâ nahat otmap. Yakât otmâ mem ge katnekne sâm oai. Yakât otmâ hâmbâi sâp patoen imbi pato yaŋeâmâ lok senyeŋan yahatmâ kinmâ yeŋe nâhât den kum mansai yeŋgât topyeŋe sâm tetemu aŋulaknomai. Yawu otŋetâ Anitâŋe yakât matŋe âlâku ikŋeâk ikŋeâk yiŋgiwuap.

33 Yesuŋe den âlâen hâum yuwu sâm ekyongop. “Nenŋe emet kâlehen tatmâ lambe saum tuŋguŋan ki katmain. Gârâmâ heleŋân gâitmunŋe kinmâ sem laŋinŋe pilâmu ekmâ gem yâhâmain. 34 Senyeŋe yamâ lambe laŋinŋe yakât dop oap. Senyeŋe âlepŋe tatmu yanâmâ ekmâ gem yâhâmai. Yâhâ senyeŋe bok sâwuap yanâmâ mâtâp tâpikgum hewukŋan kioŋnomai. 35 Yakât otmâ yuwu sâmune nâŋgâŋet. Biwiyeŋan Anitâhât laŋinŋaŋe pilâmap ya bok sâmapgât biwi nâŋgân nâŋgânyeŋe galemahom manman âlepŋeâk manmâ yâhânomai. 36 Yawu manmâ yâhânomai yanâmâ lambeŋe sem laŋinŋe pilâmu emet biwiŋe haŋ sâmu ekmâ tatmai yakât dop otbuap.

37 Den yawu sâm tiŋ pilâmu Parisaio âlâŋe Yesu dâim emetŋan yâhâop. Yan yâhâ Parisaio otmu Mosehât girem den kâsikum yiŋgiminiwi yâk orop sot newi. 38 Yawu gârâmâ aŋgoân Yesuŋe bâtŋe ki piriahop. Sot ya inâk mem nemu ekŋetâ sâtŋe otmu pârâk pilâwi. 39 Pârâk pilâŋetâ Yesuŋe yuwu sâm ekyongop. “Parisaio yeŋgât topyeŋe teteâkgât den âlâen hâum yuwu sâmune nâŋgâŋet. Imbi âlâŋe amaŋ mem hâkŋeâk pirimu biwiŋan sot wahapŋe yawuâk tatbuap. Yakât dopŋeâk yeŋe bukulipyeŋaŋe yekŋetâ yahalâkgât hâkyeŋeâk piriakmai. Yawu gârâmâ manman bâleŋe, me orotmemeyeŋe kiŋgoŋ ya biwiyeŋaŋe nâŋgâmai. Yawu nâŋgâŋetâ yaŋe mem bâleŋe tuhuyekmap. 40 Yeŋgât topyeŋe yawu tap yamâ ki eŋakmâ naŋgaŋgimai. Anitâŋe lohimbi kândikyotgop yan hâkyetŋe biwiyetŋe yâhâp yâhâp ya katyitgiop. 41 Yakât otmâ aŋgoân yeŋe biwi nâŋgân nâŋgânyeŋe ya sâm pitiaknomai. Yawu otnomai yanâmâ hâkgât wahap wuân me wuângât nâŋgâŋetâ tâŋât otbuap. Yâhâ yawu ki otnomai yamâ yiwereŋe umatŋe teteyiŋgim gap yu wangim umatŋe pato teteyiŋgiwuap.

42 Parisaio yeŋeâmâ nâŋgâm tâpikgumai. Yeŋeâmâ wahap tâŋât, hote, gitâk, wahap yawuya mem ketetmâ bâlâk ŋerek osetyeŋan konok ya mem Anitâhât pat kuwaŋgimai. Yâhâ Anitâhât den ekyongomu kulemguwi yamâ loŋgâemai. Loŋgâem yan yuwu otmâ mansai. Lohimbi yeŋgât den sâm hâreyiŋgimai yan Anitâŋe nâŋgâmu ârândâŋ olâkgât ki nâŋgâmai. Yawu otmâ den tâŋ tâŋâk ki sâm hâreyiŋgimai. Otmu buku nombotŋe yeŋgât weyeŋe ki nâŋgâm tânyongomai. Yakât otmâ hâmbâi Anitâŋe matŋe umatŋe yiŋgiwuap.

43 Yeŋe miti emetŋan yâhâ lohimbi senyeŋan ewanâk tatnehât nâŋgâmai. Otmu lohimbi hawamyongom tatmaiŋe nenekŋetâ yahatmu mepaenenekŋetgât nâŋgâmai. Yawu otmâ manŋetâ ya ekmune bâleap. 44 Parisaio yeŋgât topyeŋe teteâkgât den âlâen hâum yuwu sâwe. Emelâk lok muŋetâ hanyongowi ya yeŋgât sum kakŋambâ ki nâŋgâmâk bam gamai.” Yawu sâm ekyongop.

45 Yawu sâm ekyongomu Mosehât girem den kâsikum yiŋgiminiwi hohetyeŋan gâtŋe lok âlâŋe yuwu sâm ekuop. “Bawapi, gâŋe Parisaio lok den sâyiŋgiat yaŋe nen gurâ yawuâk meneneksap.”

46 Sâmu sâop. “Nenŋe yeŋgât amutgen manmâ yu ya otnehât den undipŋe topŋe topŋe sâm ningimai. Yamâ yeŋeâmâ denyeŋe ya ki lâum watmai. Den sâm ningiŋetâ umatŋe kakŋan manmain. Yawu manmunŋe biwinenŋe mem huruŋ pilâninginehât ki tânnongomai. Yakât otmâ Anitâŋe matŋe umatŋe yiŋgimu menomai.

47 Yeŋeâmâ yuwu sâmai. “Poropete lok mum gawi ya yeŋgât sumân awu tawu kâmetmunŋe baŋbaŋ sâm sekŋe âlepŋe otmâ imap.” Yawu sâmai. Yamâ yeŋgât tâmbâlipyeŋaŋe poropete lok ya yongoŋetâ muwi. 48 Yakât yuwu sâmune nâŋgâŋet. Tâmbâlipyeŋaŋe poropete yongoŋetâ muwi ya yeŋgât sumân yeŋe awu tawu kâmetmâ galemgumai. Yawu otmâ yongowi yakât nâŋgâŋetâ ârândâŋ oap yawu yeksan. 49 Otmu pepa âlâ, kutŋe “Anitâhât nâŋgân nâŋgânŋe” sâm, yan den âlâ yuwu kulemguwi tap. “Hoŋ bawalipne nombotŋe âi sâm yiŋgimune yeŋgâlen taka Anitâhât topŋe kâsikum yiŋgim mannomai. Yamâ yeŋe nâhât den pat bialâkgât nombotŋe mem âlâlâ tuhuyeknomai. Yâhâ nombotŋe âlâmâ yongoŋetâ munomai.” Den yawu tap. 50 Yakât yuwu sâwe. Emelâk Anitâŋe ikŋe poropete hâŋgânyongomu denŋe lâum manmâ gawi ya gurâ yawuâk tâmbâlipyeŋaŋe nâŋgâm bâleyiŋgim yongom mem ge katyekbi. Yakât huhopŋe ya yeŋe menomai. Yakât topŋe nâŋgâŋetâ keterahâkgât yuwu sâwe. 51 Embâŋân topŋe katmâ tâmbâyeŋe lok âlâ, kutŋe Awe sâm, ya ataŋaŋe kumu muop. Otmu poropete âlâ, kutŋe Sekaraia, yamâ opon kâmbukŋan yâhâ hotom um bam gam kinmu yanâk kuŋetâ muop. Yawu gârâmâ Awe kumu muop yapâek manmâ gam poropete kerek yongoŋetâ muwi yakât huhopŋe ya yeŋe menomaiâk.

52 Mosehât girem den kâsikum ningimai yeŋeâmâ Anitâhât den kurihiŋetâ tap. Yeŋeâmâ Anitâhât hâkâŋ otmâ yâkât den nâŋgâm hâum pâpgumai. Yawu otmâ lohimbi nombotŋaŋe yâkât den nâŋgâm tem lâuwaŋgine sâm otmai ya yeŋgât mâtâp maŋguyiŋgimai. Yawu otmai yakât nâŋgâmune bâleap. Yakât otmâ umatŋe topŋe topŋe teteyiŋgiwuap.” Yawu sâm ekyongop.

53 Yawu sâm ekyongom emelambâ gem ariop. Sâp yakât kakŋan Parisaio otmu Mosehât girem den kâsikum yiŋgiminiwiŋe Yesuhât nâŋgâm bâlewaŋgim sâm ge katbi. 54 Otmu den sâm hilipgumu nâŋgâm den âiân katne sâm yu yakât âi pâi tuhum gawi.