2
2:1-7 Epesasi Taono Kirasinge Yemboma Nimbe Mundorumu Ungumu
1 ⸤Aku yemone aku nimbelie pe nando nimbendo:⸥
“Epesasi taono Kirasinge yembo talapemonga*kolomongo awili 2-3 wale awisili pea, bokumunge alsena anjokondo “43. sios”. angellomondo†2:2* Angellomanga ungu pulu te yando 1:20. Ya angellomo nirimu nalo yembo talapemo nokorumu yemondo manjipe naa nirimu. Kirasinge yembo talapemando pali nirimu. pepá toko i siku ningu mundoyo:
“Ye kombukandipi yepoko pakera ki-umbukundu ambolopa, kou-gollone teli tepe-llame yepoko pakera lemona andolemo yemone ‘yundu nieni.’ nimbu, nimbu mundukuru: 2 Nuni‡inie 2:1**. teleno mele pali na kanolio. Kongonomo tondolo munduku teko, umbunema wendo olemo kinie munduku siye naa kolko tondolo munduku molemele mele§inie 2:19. kanolio. Ulu pulu keri telemele yema kanoko paa keri kanoko telune andoko naa molemele mele kanoliola. Ye marene “Olio Yesusini lipe mundorumu yema*bokumunge alsena anjokondo “1. aposel”. molemolo.” nilimele nalo kolo tolemele yema nuni ‘Sikenje.’ ningu apuruku pilku kanokolie ‘Eno kolo tokomele.’ ningu kanoleno mele kanolio. 3 Nanga imbimu ambolenomonga†13 bokumunge alsena anjokondo “28. nem”. yembomane nu teko kenjilimele nalo nu kanu umbunema we mengo nanga kongonomo siye naa koleno akumu na kanolio.
4 “Akumu peanga nalo nane nu kinie ungu te pelemomo niembo: Nuni ou pulu polko na mondoko pilkulie paa konopu mondorunu mele kinié aku siku na konopu naa mondoleno. 5 Ou-pulu-pulu na konopu mondoko nanga ungumu ambolorunu nalo kinié siye telemo mele pilku konopu alowa teko, ou terinu mele pilku altoko aku siku teani. Molo aku naa tenu liemo nu molonine ombolie nunge tepe-llamemo lemo koleana wendo limbo. 6 Nalo ulu peanga te telenomone nu lipe tapondolemo: Nu ye Nikollasi lombili pulimele yembomane telemele ulume‡inie 2:15. Kanu yembomane pilkulie ‘Kirasi kinie umbu yembomane popo tolemele melema kinie lipu tere lepo pilimolo kinie uluri molo.’ ningu Kirasinge yembo talapena molko umbu yembomane anjeringi we melema kepe kapi ningu popo toko, wa ulu kerinele teringi. ‘Kirasinge yemboma molemolomonga aku sipu temolo kinie umbune te naa pemba.’ ningu pilieringi. paa kanoko keri kanoleno. Nane kepe Nikollasinge talape yembomane telemele ulume kanopo keri kanoliola.
7 “Yembo te komu angilimbemone Mini Kake Telimuni Kirasinge yembo talapemando nimbe sikimu ungumu piliepili. Yembo te enge nimbe opa puluemo kamu topa manie mundumbemo ‘Alieli molopa mindi puli ulu pulumu pelemo unjomonga mongoma nopili.’ nimbo. Aku unjomo Pulu Yemonga poniena angilimo.”§Ou Pulu Pulu 2:9, 3:22-24. Adamene terimumunge Pulu Yemone olio pali kanu unjo mongoma ‘naa nangi.’ nirimu. Nalo yunge koleana pumolo yemboma ‘nangi.’ nimbé. Inie anjokondo 22:2,14,19, LLuku 23:43, Pe-Korini 12:3; bokumunge alsena anjokondo “24. laip - diwai bilong”. ningu pepá toko Epesasi yembomanga nokolemo angellomo sieni.” ⸤nirimu.⸥
2:8-11 Simena Taono Kirasinge Yemboma Nimbe Mundorumu Ungumu
8 “Simena taono Kirasinge yembo talapemonga angellomondo*inie 2:1*. i siku pepá toko mundeni: “I ungu tokoromo ou kumbi lepa molorumu pe akilipe molomba yemonga†inie yakondo 1:17. ungumu. Ou kolorumu pe lomboropa ola molorumu we molemo akumuni iungumu nimbe mundupelie nimbendo:
9 “Eno mindili nongo koropa pupili molemele mele kanolio. ⸤Sike kangikundu koropa pupili molemele nalo konopukundu kamakoma molemele.⸥‡Eno sike koropa pupili moloringinje nalo Yesusi pea tapu toko moloringimunge eno kamako mele moloringi. Aku nimbe nirimunje? Ya koropa pulime kamakoma moloringi nalo anjo 3:17 kamakoma koropa pupili moloringi. Yembo marene ‘Juda yemboma molemolo.’ nilimelemane enonga ungu taka tondoko ungu bulkundu nindilimele mele kanolio. Kanu yemboma paa sike Juda yemboma molo. Eno ⸤kurumenga nomi⸥ Setenenga talapena molemele yemboma.§inie anjokondo 3:9, Jono 8:37-47, Romo 2:17-29. Ou Juda yemboma sike Pulu Yemonga yemboma moloringi nalo pe mare Pulu Yemonga ungumu munduku siye kolko naa pilieringi-ne eno sike Juda yemboma naa moloringi. 10 Eno mindili nonge mele pilku mini-wale naa mundengi. Depelemone*Setene kanumu; bokumunge alsena anjokondo “9. devil”. eno yembomanga mare ‘Na munduku siye kolangi.’ nimbe ka ulkena panjimbe kinie wale rureponga talo eno mindili nonge. Pe na munduku siye naa kolko nanga yemboma molkolie kamu kolongi liemo nane ‘Eno mele kaloli siembo.’ nimbu alieli molko kondoko mindi punge ulu pulumu simbo.†bokumunge alsena anjokondo “24. laip”.
11 “Yembo te komu angilimbemone Mini Kake Telimuni Kirasinge yembo talapemando nimbe sikimu ungumu piliepili. Enge nimbe opa puluemo kamu topa manie mundumbe yembomo ‘Yemboma wale talo siku kolangi.’ nimbo kinie‡akumu ungu iko mele. Tepena topa mundumbe; inie anjokondo 20:14, 20:6, 21:8. yu-kinie ulu te paa naa pemba.” ningu pepá toko Simena yembomanga nokolemo angellomo sieni.” ⸤nirimu.⸥
2:12-17 Pekamame Taono Kirasinge Yemboma Nimbe Mundorumu Ungumu
12 “Pekamame taono Kirasinge yembo talapemonga angellomondo§inie 2:1*. i siku pepá toko mundeni: “I ungume opa teli lou-pulse ekendo ekendo ne molemomo nosipe molemo yemonga ungumu topo mundukuru: 13 “Nu moleno koleamo na pilkiru. Nu Setene ye nomi kingi molopa nokolemo koleana moleno. Nalo na ambolko kondoko, na mondoko pilierinu mele ‘Naa piliembo.’ ningu na munduku siye naa kolorunu. Nanga ungume pipili naa kolopa yemboma nimbe sirimu ye Andipasi enonga kolea Simena, Setene akune nokopa molemo kolea kanune toko kondoringi wale kinie kepe na munduku siye naa kolko ‘Kirasi yu awilimu molo.’ ni naa nirinu.*Wale mare Romo ye paa nomi kingimuni Kirasinge yemboma ka sipe enondo nimbendo: “ ‘Romo ye nomi kingimu yu Awilimu.’ ninge kinie ‘Ulsu paa.’ nimbo. Molo ‘Molo!’ ningi liemo ‘Kolangi.’ nimbo.” nirimu nalo marene “Molo! Kirasi yu Awilimu.” niringi kinie topa kondorumu. 14 Nalo nane nu kinie kanopo keri kanolio ungu mare pelemo, akume isipe: Nuni na Kirasinge yembo nokoleno talapemonga ye mare Bellamene mane sirimu mele tondolo munduku pilku molemele. Bellamene ye nomi kingi Bellake mane sirimu mele isipe: “Nuni ‘Isirele yemboma molko kenjengi!’ ningu eno kondi toko, we melema ‘Olionga pulu yema.’ ningu popo toko kalemele langime nongo, wa ulu kerinele tenge mele aulke te liku ora sieni.” nirimu.†Kambu 22-24, 31:16, Ungu Manema 23:4, Kambu 25. 15 Aku sikula nu kinie molemele yembo mare ye Nikollasi lombili pulimele yemboma ungume pilku limele mele‡inie 2:6, 2:6*. aku siku ungume pilku likulie teko kenjiku molemele. 16 Akumunge nu akumu kanoko keri kanoko konopu alowa teani. Naa tenu liemo nane nu molonine ombo nanga opa teli lou-pulse kerena pelemomone§inie yakondo 1:16, 2:12. nu-kinie ombo opa tembo.
17 “Yembo te komu angilimbemone Mini Kake Telimuni Kirasinge yembo talapemando nimbe sikimu ungumu piliepili. Yembo te enge nimbe opa puluemo kamu topa manie mundumbe yembomo nane langi mena*Wendo Oringi 16, Jono 6:30-35. lopi tepa lemomo simbo. Kou kake teli te, akumunge imbi konde te tombo molombamo, yembo te paa manda naa kanopa imbi simbe,†“Kou kake simbo.” nirimu akumunge pulumu isipe: Yembo awisilinge langi koyoringi molo maku te tongendo ‘We yemboma naa wangi.’ ningu mako toko ‘Wangi.’ niringi yemboma yu-mele-mele eno kanolemele umbu-kou te siringi. Pe kanu koume mengo puku siringi yemboma “Sukundu waa.” niringi. We oringi yemboma “Molo!” niringi. Kinié enone olio “Wangi.” ningu pep te silimela akumu membo pupu silimela. kou simbo limbe yembomo mindi kanu imbi tombomo kanopa imbi simbe.” ningu pepá toko Pekamame yembomanga nokolemo angellomo sieni.” ⸤nirimu.⸥
2:18-29 Tayataira Taono Kirasinge Yemboma Nimbe Mundorumu Ungumu
18 “Tayataira taono Kirasinge yembo talapemonga angellomondo‡inie 2:1. pepá toko munduku i siku nieni:
“I ungume Pulu Yemonga Malo,§bokumunge alsena anjokondo “32.2. Pikinini Bilong God”. tepe nolemo mele yunge mongomo tondolo pa tepa, kapa konde kariyápa mele mini-mana telemo mele aku sipe kimbu pa telemo ye akumunge ungume. 19 Nu ulu telenoma kanolio. Nu konopu mondoko, na mondoko pilku, nanga kongono tendeko, umbunema wendo olemo kinie tondolo munduku molko, nu ou terinu mele maniendopa, kinié teleno mele olandopa, akumu nane kanolio.
20 “Aku sike nalo nane nu kanopo keri kanolio mele isipe: Kolo topa “Pulu Yemonga ungu umbu tondolemoma pilipu nimbu silio.” nilimo ambo Jesepele,*Ou-Kingime 16:31 nimbe molemo mele isipe: Isirele yembomanga kingimu ambo limbendo kolea lupe ambo te, imbi Jesepele nili, lsimu. Pe Jesepelene popo torumu melema anjipe popo torumu kinie Isirele yemboma pali yu lombili puku akula teringi. Aku terimumunge Isirele yemboma molko kenjeringi kinie Pulu Yemone eno mindili sirimu. Pe yu tepa kenjerimumunge toko kondoringi temanemo Pe-Kingime 9:22,30-37 molemo. Aku temanemo pilipelie Pulu Yemone ya ungu iko topa “Jesepele” nikimu. yuni nanga kendemande yemboma kondi topa mane sipelie nimbendo: “Wa ulu kerinele teko, we melemando ‘Olionga pulu yema.’ ningu popo toko langi kalemele langime nonge kinie papu.” nilimo†14 Ou-Korini 10:14-22; bokumunge alsena anjokondo “13. god giaman”. kanu ambomo iri toko “Pu.” naa ningu we molopili siye koleno. 21 ‘Yu wapora tolemo mele kanopa keri kanopa konopu alowa tepili.’ nimbu wale mare we molorundu nalo yu ‘Konopu alowa naa tembo.’ nimbe tepa kenjerimu mele we tepa molemo. 22 Akumunge nane ‘Yu kuru awili tepa topili.’ nimbo. Yu pea wa ulu kerinele telemele yema yuni ulu telemoma kanoko keri naa kanoko konopu alowa naa tengi liemo ‘Mindili awili teko nangi.’ nimbola. 23 Yunge ambolangoma paa topo kondombola. Aku tembo kinie na Kirasinge talape yembomane kanokolie, ‘Nanga yembomane konopune pilimele mele kepe ulu te tengendo konopu mondolemele mele kepe nane apurupe kanopalie, enonga ulu telemelemanga yu-mele-mele mele kalomba.’ ningu pilinge.
24 “Eno na Kirasinge yembo mare Tayataira taonona molko, kanu ambomonga ungu nilimoma yembo marene “Aku ungume Setenenga ungu tondoloma.” nilimele aku ungume naa pilku limele yembomando ungu te nimbo tekero. Umbune te pea ‘eno meangi.’ naa nimbo. Itelu mindi niembo: 25 Eno mele ambolkomelema tondolo munduku ambolko molangi na wambo.
26 “Yembo te enge nimbe opa puluemo kamu topa manie mundupe, nane “Tei.” nilio ungume pilipe tepa molopili walemo pora nimbé kinie nane aku temba yembomo ‘Yembo talapema nokopili.’ nimbu namba simbo. 27 Tatane na ‘Yemboma nokambo.’ nimbe namba sirimu mele yembo kanumu simbo kinie
yuni kanu yembo talapema
tondolo mundupe nokomba.
Mane telemele mingime
kopene tondolo toko nurupulu tolemele mele
yuni aku sipe enge nimbe nokomba.‡Konana 2:9.
28 Kombukandipi kolea tangombando ipulueli-ou angilimo akumu kepe yu simbo. 29 Yembo te komu angilimbemone Mini Kake Telimuni Kirasinge yembo talapemando nimbe sikimu ungumu piliepili.” ningu pepá toko Tayataira yembomanga nokolemo angellomo sieni.” ⸤nirimu.⸥

*2:1: kolomongo awili 2-3 wale awisili pea, bokumunge alsena anjokondo “43. sios”.

†2:1: 2:2* Angellomanga ungu pulu te yando 1:20. Ya angellomo nirimu nalo yembo talapemo nokorumu yemondo manjipe naa nirimu. Kirasinge yembo talapemando pali nirimu.

‡2:2: inie 2:1**.

§2:2: inie 2:19.

*2:2: bokumunge alsena anjokondo “1. aposel”.

†2:3: 13 bokumunge alsena anjokondo “28. nem”.

‡2:6: inie 2:15. Kanu yembomane pilkulie ‘Kirasi kinie umbu yembomane popo tolemele melema kinie lipu tere lepo pilimolo kinie uluri molo.’ ningu Kirasinge yembo talapena molko umbu yembomane anjeringi we melema kepe kapi ningu popo toko, wa ulu kerinele teringi. ‘Kirasinge yemboma molemolomonga aku sipu temolo kinie umbune te naa pemba.’ ningu pilieringi.

§2:7: Ou Pulu Pulu 2:9, 3:22-24. Adamene terimumunge Pulu Yemone olio pali kanu unjo mongoma ‘naa nangi.’ nirimu. Nalo yunge koleana pumolo yemboma ‘nangi.’ nimbé. Inie anjokondo 22:2,14,19, LLuku 23:43, Pe-Korini 12:3; bokumunge alsena anjokondo “24. laip - diwai bilong”.

*2:8: inie 2:1*.

†2:8: inie yakondo 1:17.

‡2:9: Eno sike koropa pupili moloringinje nalo Yesusi pea tapu toko moloringimunge eno kamako mele moloringi. Aku nimbe nirimunje? Ya koropa pulime kamakoma moloringi nalo anjo 3:17 kamakoma koropa pupili moloringi.

§2:9: inie anjokondo 3:9, Jono 8:37-47, Romo 2:17-29. Ou Juda yemboma sike Pulu Yemonga yemboma moloringi nalo pe mare Pulu Yemonga ungumu munduku siye kolko naa pilieringi-ne eno sike Juda yemboma naa moloringi.

*2:10: Setene kanumu; bokumunge alsena anjokondo “9. devil”.

†2:10: bokumunge alsena anjokondo “24. laip”.

‡2:11: akumu ungu iko mele. Tepena topa mundumbe; inie anjokondo 20:14, 20:6, 21:8.

§2:12: inie 2:1*.

*2:13: Wale mare Romo ye paa nomi kingimuni Kirasinge yemboma ka sipe enondo nimbendo: “ ‘Romo ye nomi kingimu yu Awilimu.’ ninge kinie ‘Ulsu paa.’ nimbo. Molo ‘Molo!’ ningi liemo ‘Kolangi.’ nimbo.” nirimu nalo marene “Molo! Kirasi yu Awilimu.” niringi kinie topa kondorumu.

†2:14: Kambu 22-24, 31:16, Ungu Manema 23:4, Kambu 25.

‡2:15: inie 2:6, 2:6*.

§2:16: inie yakondo 1:16, 2:12.

*2:17: Wendo Oringi 16, Jono 6:30-35.

†2:17: “Kou kake simbo.” nirimu akumunge pulumu isipe: Yembo awisilinge langi koyoringi molo maku te tongendo ‘We yemboma naa wangi.’ ningu mako toko ‘Wangi.’ niringi yemboma yu-mele-mele eno kanolemele umbu-kou te siringi. Pe kanu koume mengo puku siringi yemboma “Sukundu waa.” niringi. We oringi yemboma “Molo!” niringi. Kinié enone olio “Wangi.” ningu pep te silimela akumu membo pupu silimela.

‡2:18: inie 2:1.

§2:18: bokumunge alsena anjokondo “32.2. Pikinini Bilong God”.

*2:20: Ou-Kingime 16:31 nimbe molemo mele isipe: Isirele yembomanga kingimu ambo limbendo kolea lupe ambo te, imbi Jesepele nili, lsimu. Pe Jesepelene popo torumu melema anjipe popo torumu kinie Isirele yemboma pali yu lombili puku akula teringi. Aku terimumunge Isirele yemboma molko kenjeringi kinie Pulu Yemone eno mindili sirimu. Pe yu tepa kenjerimumunge toko kondoringi temanemo Pe-Kingime 9:22,30-37 molemo. Aku temanemo pilipelie Pulu Yemone ya ungu iko topa “Jesepele” nikimu.

†2:20: 14 Ou-Korini 10:14-22; bokumunge alsena anjokondo “13. god giaman”.

‡2:27: Konana 2:9.

© 1995 Wycliffe Bible Translators, Inc.