14
Te Mil Iesus Ana
(Mat 26:1-5; Luk 22:1‑2; Ioa 11:45-53)
1 Etue nem lohot nenge Israel mur te ngaua ngaunga matana palau ngana nenga Ingatoto pe Ngaunga Menini Ngana. Iok laol, etue nai tu kura pe ngaunga matana palaungana nem lape lohot. Pe tunginga ana hana mur aria papalauna mur pe hana nenge te hetottoro hotonga te tango rara kue e nenge talkome ke te laua Iesus pe te hune i. 2 Pe lemeria ero nge te poia nga ngaunga matana ana etue iange lape hulua te esia pe tepal paria ia iri.
Hei E Henonou Hote Iesus Ana Metenga Opene
(Mat 26:6-13; Ioa 12:1-8)
3 ✡Luk 7:37-38Iesus kila teu nga Simon Lepra nena pele nge Petani. Are ke ngaungau pe hei e i teu at pe mene um e nge nakuna pomanga ech kina pe mutaia ure inangana ehech ngana nenge singira ana ia. Ure neu uruna haka toto iange te ume hote nga ae e nge inangana ehech toto. Ana hei palhote matana pe pasiling heke nga Iesus palpalna. 4 Hana hel te esia pe leteria inin pe te hele tele hel nge iri, “Pomere pa nenge hei paneu hesil sio mene ure paneu mau? 5 Nenge teke te laia nga ingala matana, lape te olia nga umtutuna ana non kina analoch pe lime pe uruna te mene pe te laia nge pakarkar una mur!” Te heleia i nga matana pe te hemeia i.
6 Pe Iesus hele, “A hemeia i ero! A hele poreke i ke? 7 ✡Deu 15:11Pakar mur tetu luluch nge imo ke kokoes pe nenge teke lememo, a halaua iri pule. Iau etu luluch nge imo ke kokoes ero. 8 ✡Ioa 19:40Hei nem poi une la. Atong poi heke tele nga singik iange nga hoena lape e mete pe te poia ure nem nga singik pule. 9 Letemo metene ke nek! NeHalang na helenga lape te heleia nga kileng lochloch ngana nga ich. Pe utar nenge hei nei poia at nge iau, lape te hele hote pule ke hehei pe hana leteria metene heke mule.”
Iutas Hele Luluch Nge Hana Hel Ke Tunge Iesus Lange Iri
(Mat 26:14-16; Luk 22:3-6)
10 Iok laol, Iesus nena hana iri analoch pe nai, pe elle ene Iutas Iskariot. Iutas tuahita Iesus ana nge tunginga ana hana mur aria papalauna mur ke teke tung heke Iesus lange iri. 11 Hana nemur te longe pe te iech pe te hele lange i ke lape teol hite i. Iutas tango rara sapele kue nenge lape mene Iesus pe tung heke lange iri.
Iesus Ngau Luluch Nge Nena Hana Mur Nga Ngaunga Matana Nenga Ingatoto
(Mat 26:17-25; Luk 22:7-14, 21-23; Ioa 13:21-30)
12 ✡Exo 12:6Iok, Ngaunga Menini Ngana ana etue talun pe te hune Sipsip Tuna ke te ngaua, ke leteria metene etue nenge Ingatoto ana. Iesus nena hana mur te onteia i, “O teke ta ngaua ngaunga nem langai?”
13 Iesus hele lange nena hana nai, “Ai teu langa tuele tana neu pe none nge takisia ech kina lape tapang ia imo. A nanasia i 14 kela nga pele nenge i teuia pe a hele lange pele tokoninga ke a teke, ‘Non Soke teke o henonoua imem nga pele letena unne nem, nenge lape i pe nena hana mur te ngaua ngaunga matana nenge letera metene etue nenga Ingatoto.’ 15 I lape henonoua imo nga pele letena unne nge palaungana pol nga lut, nenge ngaunga ana hatanga pe arenga mur te maia lo. Pe a tatalo ele ara ngaunga mur nga lamam.”
16 Iesus nena hana mur tei teu langa tuele tana nem pe ure lochloch ngana lohot ke manga hele ngana ia lange iri ke ulolo. Ol pe te tatalo ele ure lochloch sapele.
17 Nga miliko Iesus iri hul nena hana analoch pe nai nem, teat sapele. 18 ✡Psa 41:9Te are ke te ngaungau pe Iesus hele, “E hele ke manmanna lange imo, amo elle nge imo nenge ita ul ta ngaungau nei, lape tung heke iau nga hana peria.”
19 Na hana mur leteria meena sapele pe iri ellechle te onteia i, “Lape ngana kai iau mai?”
20 Iesus tuacholia, “Ngana laka e nge imo analoch pe nai nem, nenge puo teua ana ngaunga nga ngaunga eina luluch nge iau. 21 Non Tuna lape mete ke pomanga NeHalang na helenga hele talaia lo. Pe tuacholinga poreke toto ngana, lape lohot nge i nenge tung heke Non Tuna langa hana poreke ngana mur peria, ke te hune! Nenge teke non nem tana hoe i ero nike, toinge urana nge i iam!”
Ngaunga Nenge Non Soke
(Mat 26:26-30; Luk 22:14-20; 1 Kor 11:23-25)
22 Etue nenge te ngaungau, Iesus mene ngaunga nem pe hele urana lange Temene, reke pe heronge nge nena hana mur pe hele, “A mene. Iau mirak koi.” 23 Ke het mene eulinga, hele urana lange Temene pe tunge lange iri lochloch ke tein. 24 ✡Exo 24:8; Jer 31:31-34; Zec 9:11; 1Ko 10:16; Hip 9:20Iesus hele, “Iau eik koi. Iau lape e mete pe eik lele ke heneue imo lochloch nga Helenga Tomunga Hel nenge NeHalang hele talaia ke teke poia. 25 E hele ke manmanna lange imo, Iau lape einia uain e ero ol ke la ein mule uain heueu ngana nga etue nenge hulua lochloch tenau haka lange NeHalang pe te heto heke i ke aria soke ia.”
26 Iok laol, te peua aria peunga elle ke te heto heke NeHalang ke het pe tei hot sapele ke tela nga hengene nge Oliua.
Iesus Hele Lange Petrus, Ke Teke Lape Channanga
(Mat 26:31-35; Luk 22:31-34; Ioa 13:36-38)
27 ✡Zec 13:7Iesus hele lange iri, “Imo lochloch ngana lape a ua ak pe a hile sue iau, ke pomanga NeHalang na helenga heleia lo, ‘Non palau ngana lape hune naualanga nenga sipsip mur pe sipsip nemur lape te ua parai.’
28 ✡Mat 28:16; Mak 16:7Pe nga hoena lape e maul haka mule nga ak metenga pe iau muka nge imo ke ela nge Kalelea.”
29 Petrus tuacholia, “Nenge teke iri lochloch te teke te ua am, iau lape e ua am ero!”
30 Iesus tuacholia, “E hele ke manmanna lange iong. Pareo tang ke henai ero kura nga miliko nei, pe o hele he mol ke o eteia iau ero.”
31 ✡Ioa 11:16Petrus tuacholia ke kerkereng toto, “Iau lape e hele ke pomam ero toto. Nenge teke tehun luluche iau nge iong, e ua am ero pule!”
Iesus nena hana mur lochloch te hele ke pomau pule.
Iesus Hele Luluch Nge Temene Nge Ketsemani
(Mat 26:36-46; Luk 22:39-46)
32 ✡Ioa 18:1Tela nga kileng nenge Ketsemani pe Iesus hele lange nena hana mur, “A are la koloi pe ela e hele luluch nge Temek.” 33 Iok, mene Petrus pe Ieims pe Ioanes ke te koko nge i. Pe Iesus letena meena toto sapele 34 ✡Ioa 12:27pe hele lange iri, “Letek meena ngana nei, teke hemete tote iau. Atu la mai pe a nauala.”
35 I la pol mana pe tamal sue i lange ich pe hele lange Temene ke teke, “Auoo! Temek! Teke nakum, o poia etue nenge melmelenga palaungana nei ana ke lohot nge iau ero.” 36 ✡Mak 10:38; Ioa 6:38Iesus hele, “Temek, iong nakum nge o poia ure lochloch ngana. O poi ele melmelenga palaungana nei nge iau. Pe o poia nga lemek ngak ero, opoi mene nga iong sipom lemem ngam.”
37 Iesus at mule pe nena hana mol neu te mamani lo. Ol pe hele lange Simon Petrus, “O mamani ke? Onau ala pol ero?” 38 Pe hele lange iri, “Anau ala pol pe a onteia Temere nga lut ke halaua imo ke a losio nga totoinga poreke ngana ero. Lape lememo toto nge a poia ure nge urana, pe singimo kerkereng ero iange imo hana mana nga ich.”
39 Iesus la mule pe hele lange temene ke pomau mana, “Auoo! Temek! Iong nakum nge o poia ure lochloch ngana. O poi ele melmelenga palaungana nei nge iau. Pe o poia nga lemek ngak ero. O poi mene nga iong sipom lemem ngam.” 40 Iesus at mule pe na hana mur te mamani pullo, iange mataria nong nongo toto. Haria meena pule nge te tuacholia na helenga iange te eteia utar nenge lape te heleia ero.
41 At mule hemol ngana pe hele lange iri, “A mamamani kura ma? A memete ol! Iange etue nei at lo! Te tunge Non Tuna langa hana porekreke ngana mur peria lo. 42 A lohaka pe tala ol. Anau la non nenge tung heke iau kou!”
Te Laua Iesus
(Mat 26:47-56; Luk 22:47-53; Ioa 18:3-12)
43 Iesus helele kura pe Iutas he hot. Iutas i Iesus nena none nga nena hana analoch pe nai nem. Hana papalauna pe tunginga ana hana mur aria papalauna mur pe hana nenge te hetottoro hotonga, te kulosia hulua ke te mene palinga hel ana mese pe pakpaka pe te nanasia Iutas. 44 Iutas hele hatal reria ke teke, “Anau pe e rahite elle nge iri penna, ana non la lom. Alau sapele.”
45 Iok laol, Iutas ila sapele nge Iesus. Rahite penna pe hele, “Non Soke!” 46 Pe tela sapele pe te laua Iesus. 47 Elle nge iri mene kakop pe ule lange tunginga ana hana mur aria non palau nena none pe chato hote talngana. 48 Iesus hele lange hana nemur, “A lolochia kakop pe pakpaka ke a laua iau ia? Iau non nge e palpal kai? 49 ✡Luk 19:47; 21:37; Ioa 18:20Kokoes etu luluch nge imo pe e hetottoro nga Temek na pele. Pe pomere a laua iau ero? Ure nei lohot ke pomanga NeHalang na helenga nenge hele tala ia.”
50 ✡Psa 31:11Ol pe Iesus nena hana mur lochloch te ua ana sapele.
51 Kol mele e nge na hengeron menini mana nananasia Iesus. Pe hana nemur te teke te laua i pe 52 te rahit mene nena hengeron pe i ua ia lachlach ngana.
Hana Papalau Ngana Nge Israel Te Poia Haliunga Palaungana Nge Iesus
(Mat 26:57-68; Luk 22:54‑55, 63-71; Ioa 18:13‑14, 19-24)
53 Te mene heke Iesus langa tunginga ana hana mur aria non palau nena pele. Pe tunginga ana hana mur pe hana nenge te hetottoro hotonga pe hana papalaunga hel pule, iri lochloch te eukirau nga pele neu. 54 Pe Petrus nanas kome pe la ke i teu nga pele nem ana aeteme matana. Ol pe kila sio luluch nge palpal hussu mur ke alelel oan. 55 Pe tunginga ana hana mur aria papalauna mur, pe pekngaria mur hel pule nenge iri muka ia haliunga palaungana nem, te ontei rara mele hel ke te hele hote Iesus na poinga poreke ngana huuna mur, ke te hune i. Te ontei rara pe te hottaua mele e ero. 56 Hana halang te nana hot pe reria helenga ma ke pengpeng ero, iange te channanga mana.
57 Hana hel temes haka pe te channanga ke te teke: 58 ✡Ioa 2:19-21 “Mo longe Iesus nge hele ke pomai, ‘Iau lape e toto sue NeHalang na pele palaungana nenge hana te umeia pe etue mol nga hoena lape e hemes heke mule e nge pomanga hana te ume ia nga peria ero.’ ” 59 Hana nemur reia helenga ma ke pengpeng ero pule.
60 Tunginga ana hana mur aria palau, mes haka nga iri lochloch ngana mataria pe ontei sapele Iesus, “O longe hana nemur nge te hele poreke iong ero ma, nenge o tuacholia iri ero mam?” 61 Iesus reng mana pe heleia helenga e ero.
Non soke nem ontei mule i, “Iong Kristus ma? NeHalang nenge i soke toto, tuna ma iong mam?”
62 Iesus tuacholia, “Oe iau i loi. Pe imo lochloch ngana lape a esia Non Tuna nge are nga Non Soke NeHalang nenge kikina toto ilina hele nga pen tamalmal. Pe lape a naue iau nge e sio at luluch nga ulu nga tapa.”
63 Tunginga ana hana mur aria soke neu letena inin pe ta chachia isipona nena hengeron pe hele, “Ta onteia mele hel ke te nana mule nga Iesus nena poinga mur ero ol, 64 ✡Lev 24:16; Ioa 19:7iange a longe na helenga poreke toto ngana nem lo! Tal heke tote i ke teke i pupure NeHalang. Lape ta tuacholia lange i ke pomere nga nena helenga poreke ngana nei?”
Iri lochloch te talue helenga ke te teke te hune i.
65 Hana hel nge iri te lohaka pe te ulut lolele i. Pe te kale ele matana pe tepal sapele i. Te songlele ia i pe te hele lange i ke te teke, “O hele hote mele nenge palia iong.” Palpal hussu mur te mene i pe te tapala ule i.
Petrus Hele Ke Teke Eteia Iesus Ero
(Mat 26:69-75; Luk 22:56-62; Ioa 18:15-18, 25-27)
66 Pe Petrus pau kou tutu nga non soke neu nena pele matana ana aeteme kura. Ol pe hei e nge umume nge non soke neu i at 67 pe esia Petrus nge alelel oan. Nach nei hite i pe hele, “Iong pule o koko luluch nge Iesus nenge Nasaret ae?”
68 Pe Petrus hele, “Iau e eteia non nem ero i! E eteia utar nenge o heleleia nem ero iam.” Ana non ua hot kela nga kue matana pe pareo tang sapele.
69 Hei nem es mule i nge hot pe hele la mule nge iri nenge temes rochroi ke teke, “Iesus nena hana mur, elle iam nem!” 70 Pe Petrus hele, “Itei, iau? Iau elle nge iri ero i!”
Mala ero pe iri nenge temes rochroi te hele lange Petrus, “Manmanna toto ke iong pule o koko nge Iesus, iange iong lem nge Kalelea.”
71 Petrus echach ala ke teke, “E hele ke manmanna lange imo pe nenge teke e pallaka, NeHalang tuachol mule at nge iau! E eteia non nenge a heleleia nem ero!”
72 Petrus hele ke het pe pareo tang he nai ngana sapele. Pe Petrus letena metene mule Iesus nena helenga nenge hele tala ia lange i, “Pareo tang ke henai ero kura pe o hele he mol ke o teke o eteia iau ero.” Ana non maluluna sio pe tang sapele.