5
Jesus ko olekem nunga gia duap beteram
(Matthew 4:18-22; Mark 1:16-20)
Tom bo Jesus Yu Gennesaret* Yu Gennesaret mu Yu Galilee ko nup bo. norogen te sanamaram se kariimet suen biya Kaem den ikimonko nu taluru guruguman. Se nu dal ilagala yu norogen ko pataman se nungarkam, ko wal tata kari mu kalo beteman ale pote anu se animan. Se nu dal bo te aragam, dal umu Simon ko dal, se nu maonam, “Ni dal atumu diruwur se katirta yu tuagu te kasu namarukko,” mam. Asele nu dal te daigam baga se kariimet nunga kasurukaso.
Tom nu den balu kutuwuram mu Simon maonam, “Wos iluwal yu tuagu te kausal ale ninga pote beteral se kaparuk se wal sang iluwalko,” mam.
Se Simon mam, “Dom, ana tirom luan maiya ura kowar beteman bare wal bo ta me taman. Bare ni balem bore te se, ani aking am bita arigekko,” mam.
Ale nuna butata beteman, bare aitak mu wal suen biya pote te soraman se pote duap beteram batuwutuk makaso. Wal suen biya giman: John 21:3-6. Se nuna nunga sikisaki dal bo te mu taimon nunga sangarmonko kiwa nungarukasan. Se taiman ale dal ilagala la wal tuguman se kuring arataman, se dal sarengayam bitakasan.
Se tom Simon-Peter mel mu arigam mu nu Jesus ko suwik duap ningi dagulam ale mam, “O Kari Biya, ni aninga bitar ale namarko! Ani kari bo ningo mena, ani memek,” mam. Nu uwuta balam, mu awuk, nu ko kari ago nunga iru nuam wal uwuta taman ale nunga ikia am parasa saparam se nguangakasan. 10 Se Zebedee ko namarari ilagala, Simon ko saonga, James se John mu am koma suanta tala.
Se Jesus Simon maonam, “Ni me nguangerko,” mam. “Aitak se tom udagi mu ni wal taem turan tala kariimet nunga giko.” 11 Se nuna nunga dal tagiman karogo saun te tarigiman, ale mel suen la awu beteman ale Jesus kowom karoman.
Jesus kari kumik laira posara ago wore nungam
(Matthew 8:2-4; Mark 1:40-44)
12 Jesus wonong bo te bagaram se kari bo kumik lilim la kuera laira posara ago, karogo bagaram mu kote tairam. Nu tai Jesus arigam mu koma kaparam se koma dugu te dagulam ale wosengam, “Kari Biya, ni ka gemang buta aniruk agi mu asele ni aninga nunguru se angimik nungerukko,” mam.
13 Se Jesus kuting garukam ale kari mu kumik kau tam ale balam, “Aninga angamang butata aniso. Nungerko!” mam. Se tairanamar la laira posara kuera mu menaram.
14 Se Jesus den aora tala maonam, “Ni kari bo kiwem kimik te aratam imi manaru se me ikiokko. Bare dirme ale priest kote namar ale keta nimi kasuru ale Moses te balam uwutata, tama bita Kaem tui se, kariimet nika munan umu te la sinarmonko,” mam. Leviticus 14:1-4.
15 Bare mena, Jesus mel bitawakaso mu ko dugu duap am parasa namawakaso. Se kariimet kore motam ago ko den ikimon ale nunga kuera ikes ko ningo arigimonko am taiwakasan. 16 Bare tom sang mu Jesus sor kariimet mena mu te numi kaluwu namakaso ale guranek bitakaso.
Jesus kari tilital bo nungam
(Matthew 9:2-8; Mark 2:3-12)
17 Ale tom bo nu kariimet nunga kasuruwaram se Pharisee alo se law ko kausa kari alo Galilee wonong suen biya te taiman mu se, Judea se Jerusalem ko taiman mu dagiwaman. Se Kari Biya§ Nup Lord agi Kari Biya mu Greek den te mu Kurios. New Testament ningi nup Kurios umu Nuet, Namar se Bur te nunga balu sapasan. ko sokel kuera ikes te nungokko nu kumik ningi mu te, kariimet kuera ikes ago nunga nungurukaso.
18 Se kari saki nunga bo pakapang te giman ilak taiman, kari mu tilital, sokel kua muruwura. Nuna ilak kawam ningi kasu nagumon ale Jesus koma te betemonko karogo kaeyakasan. 19 Bare kariimet sor sisi sapaman, se nuna lage bo te ilak namamonko loagaman bare mena, se nuna ilak kawam gul te aragaman ale kawam gul kuring beteman, ale kari pakapang ago mu garukuman se kariimet nunga kusumuri Jesus koma dugu te nama kaparam.
20 Se Jesus kari umu nunga nongomang ningi nunguning arigam, ale kari tilital umu maonam, “Aga bo, ani nika memek siwu saperem,” mam.
21 Se Pharisee alo se law ko kausa kari den mu ikiman, ale nongota ikia tokasan, “Kari ewere nu awiriya nunguningkiri se munak uwuta balso ya? Kari bo ta, bo ko memek siwu sapara me ikiso, mena. Mu Kaem kota kariimet nunga memek siwura ikiso!” makasan.
22 Bare Jesus maingkala nunga ikia ari ikiam, ale nunga maonam, “Nina anape ko ikia suwutata nengemang ningi la iki lagasan a? 23 Bala awuk mu guyak, ‘Ani nika memek siwu saperem,’ agi, ‘Bares ale aolak ilupko,’ bala mu guyak? 24 Bare ani ninga manorsam, ali imi te Kari ko Namar mu memek siwu warukko nup se sokel mu nu ago tala.” Nu uwuta balu se kari tilital mu maonam, “Ani ka manorsam, bares, ka pakapang gi ale karogo ka wonong kawam te namarko!” mam. 25 Se tairatela imikiri nomotam te kari mu barasam, ko pakapang giam ago ko sor te nama se Kaem nup patawu patawu namakaso. 26 Se kariimet suen la ninguru pitigiman ale Kaem nup patawukasan ale balukasan, “Ana munan imi kilimik ta aitakta arigiman pa!” makasan.
Jesus Levi auram
(Matthew 9:9-13; Mark 2:14-17)
27 Se umu te mu Jesus aking aolak iluwam aratam namawa se takis tata kari bo, ko nup Levi, mu ko takis tata ko kuwim te dagiwaram se arigam, ale maonam, “Bares agowom karoko!” mam. 28 Se Levi barasam ale mel suen la awu beteram ale Jesus kowom kaoram.
29 Ale udagi te Levi ko kawam te Jesus ko na biya beteram. Se takis tata kari suen biya, se kari sang karogo tala taiman ale nongorak na nowaman. 30 Se Pharisee alo, se nunga law ko kausa kari, mu noko olekem ining nungarman ale maman, “Awuk se nina takis tata kari se memek betera ko kari alo arungu na nasan a?” maman.
31 Se Jesus nononga den koma iwita balam, “Kariimet kuera ikes mena mu doctor kote me namasan, bare kuera ikes ago mu asele doctor kote namasan. 32 Uwutatala, ani tairem mu, kariimet ningo diram mu nunga manik se giris palagamonko me tairem, bare ani kariimet memek nunga manik se giris palagamonko tairem,” mam.
Na kaola ko munan ko Jesus isarman
(Matthew 9:14-17; Mark 2:18-22)
33 Se nuna Jesus iwita manorman, “John ko olekem pempem inang kaola ko munan betesan. Se Pharisee nunga olekem betela iwitatala betesan. Bare nika olekem mu nuna na no gi se yu no se yam anisan!”
34 Se Jesus koma mam, “Imet kari nunumi gisan se kariimet ko amilmil ko aratasan, mu anape ko kari imet tam mu ko inang kalomonko?* Kari imet tam ko den: John 3:29. Mena. 35 Bare tom aratuk se kari imet tam mu tamon ilak namamon, asele nuna na kalomonko.”
36 Jesus den pangan bo karogo nunga maonam, “Kari ko guang iru mu ko kinikan sang barukuso ale guang gigira ko barakam mu te me biriso, mena. Nu uwuta bitiruk mu nu guang iru mu maguwurokko. Se betelatala, guang bilik iru mu se guang gigira mu nunga ariga me koma suanta arukko. 37 Uwutatala, kari bo yu waen iru mu goat guang gigira mu ningi me langiso. Nu buta bitiruk mu, tom waen iru mu lagaruk ale numi to tuok, mu goat guang gigira mu barukuk se waen kapa palagukko. 38 Bare mena. Waen iru mu goat guang iru mu ningi diram langira mu terong. Jesus munan iru ago tairam mu munan giringila ko mu ago me biguwuram. Munan iru: John 1:17; Romans 10:4; 2 Corinthians 3:6. 39 Bare ikialko. Kari waen gigira no lagara, mu nu waen iru me ko kuerukkowo! Mu nu baluk, ‘Waen gigira mu yawarakala,’ maukko.”

*5:1: Yu Gennesaret mu Yu Galilee ko nup bo.

5:6: Wal suen biya giman: John 21:3-6.

5:14: Leviticus 14:1-4.

§5:17: Nup Lord agi Kari Biya mu Greek den te mu Kurios. New Testament ningi nup Kurios umu Nuet, Namar se Bur te nunga balu sapasan.

*5:34: Kari imet tam ko den: John 3:29.

5:38: Jesus munan iru ago tairam mu munan giringila ko mu ago me biguwuram. Munan iru: John 1:17; Romans 10:4; 2 Corinthians 3:6.