12
Marianöŋ Jisös o köhöwakŋambuknöŋ miriyök.
Mat 26.6-13; Mak 14.3-9
Anutunöŋ mönöwök neŋgehoriba neŋgoŋgiröhi, miaŋgö ak-kömukömu kendonŋan* Eksodus 12.15 töriba sömaŋi 6 teköiga miaŋgöreŋ kam kuŋgumamgö ahök. Jisösnöŋ nalö miaŋgöreŋ miri qetŋi Betani miaŋgöreŋ anök. Mutuk azi qetŋi Lazarus mem gulii kömupnöhök wahöta malöhi, mönö yaŋgö mire aŋgorök. Miaŋgöreŋ aŋgoriga Jisös göda qem waŋgibingöra miri kunöŋ nene ohoba mözözömgöget. Martanöŋ ohom töndeŋ köl eŋgiyökmö, azi Jisösbuk mohotŋe tata nene negeri, Lazarusnöŋ yeŋgö sutŋine tarök.
* Luk 7.37-38Mewö tatketka Marianöŋ kelök kirin kun lömbötŋi 500 gram mi memba Jisösgöreŋ kayök. Kirin mi o umköhöwakŋambuk ölŋi qetŋi nad bohonŋi öŋgöŋgöŋi ketaŋi miaŋön kokolak qeqeŋa. Yaŋön mi memba kaba simin köla Jisös könaŋe mimbiliba miriba nöröp jupŋan kereŋ meyök. Mewö aiga miri uruŋe tatkeri, mi ogö wörönŋan pukpuköba dop köla ahöiga mötket.
Mewö asuhuiga Jisösgö gwarek yeŋgöreŋök kun qetŋi Judas Iskariot, könaŋgep Jisös mamalolo meyöhi, azi miaŋön qetala kewö jiyök, “O köhöwakŋambuk mi mönö wuanöŋgöra bohonŋi memegöra qahö alök? Iwinaŋgö jitŋi! Mi albawak ewö, mönö silim 300:kö töwaŋi (Kina 1500,-) miaŋgö dop yöhötibawak. Mia ambazip wanapŋi eŋgiinga dop kölbawak.” Mewö jiyökmö, keu mi ambazip wanapŋi yeŋgöra waimanjat möröhaŋgöra aka qahö jiyök. Yeŋgöra aka qahöpmö, yoŋgorö meme azia mala moneŋ gösö kutukutulaŋini galöm köli moneŋ alget geiga miaŋgöreŋök kitipŋi nanŋaŋgöra memba malök. Mönö miaŋgöra aka mi jiyök.
Mewö jiiga Jisösnöŋ jiyök, “Iŋini ambi ki mönö kude jim waŋgime. Nöŋön kömumbiga löm köl niŋgimeaŋgö nalöŋi törizawaŋgöra ölöp sileni o umköhöwakŋambuknöŋ nömiriza. * Dut 15.11Ambazip wanapŋi mi mönö nalö dop sutŋine malakzemö, nöŋön embuk nalöŋi nalöŋi qahö malmam.” Mewö.
Lazarus qebingö keu jöhöba aŋgönaŋ alget.
Jisösnöŋ Betani mire malöhi, mi Juda ambazip kambu gwötpukŋan möta miaŋgöreŋ kaget. Jisösgöröhök qahö kagetmö, Lazarus kömupnöhök mem gulii wahöröhi, i mohot ekingö likeplikep öröba kaŋgotket. 10 Mewö kaŋgotketmö, jike nup galöm yeŋön Lazarus mewöyök qein kömumapkö keu jöhöget. 11 Juda ambazip gwötpukŋan Lazarusgöra aka Betani anda uruŋini meleŋda Jisös möt nariget. Miaŋgöra keu mewö jöhöget. Mewö.
Jisös köiraŋ kölgetka Jerusalem öŋgöyök.
Mat 21.1-11; Mak 11.1-11; Luk 19.28-40
12 Mewö aketka ahöba wahöta miaŋgöreŋ ambazip kambulelembenöŋ ak-kömukömu kendongöra Jerusalem sitinöŋ kaŋgota malgeri, yeŋön buzup keu kewö mötket, “Jisösnöŋ Jerusalem kamamgö könanöŋ kaza.” 13  * Sum 118.25, 26Keu mewö möta umji böröŋi memba könanöŋ miwikŋaibingö anda kewö jiba qetket,
“Hosana, owe owe! Anutu möpöseizin. Kembugö qetŋe kamawi, Anutunöŋ mönö kötuetköma! Israel neŋgö Kiŋ Kembunini owe owe!”
14 Jisösnöŋ doŋki moröŋi kun miwikŋaiba miaŋgö qakŋe öŋgöba tarök. Mi kezapqetok keu kun kewö ohoget ahözawaŋgö dop asuhuyök,
15  * Zek 9.9“O Jerusalem ambazip Zaion kunduŋi liliköba maljei, iŋini mötket, eŋgö Kiŋ Kembuŋinan mönö kama.
Doŋki moröŋaŋgö qakŋe tata kama. Miaŋgöra keŋgötŋini mönö kude mötme.”
16 Jisösgö gwarekurupŋan yuai asuhuyöhi, miaŋgö könaŋi mutuk qahö möt kutugetmö, könaŋgep ölöp möt asariget. Jisösnöŋ Suepnöŋ öŋgöba asakmararaŋambuk malöhi, keu mi nalö miaŋgöreŋ mötmöriba kewö jiget, “Aha! Keu mi mönö Jisösgöra ohoget ahöza aka ambazipnöŋ keu miaŋgö dop ak waŋgigetka ölŋambuk ahök.”
17 Ambazip Jisösbuk Betani malgeri, yeŋön dangunu ewö kinda buzupŋi jim sehiget. Jisösnöŋ Lazarus qeriga kömupnöhök guliba wahöta qaksirigö köt köteŋ mosöta kaŋgoriga ambazip kambunöŋ ekeri, yeŋön Jisösgö könaŋi naŋgöba jiba jim asariget. 18 Jisösnöŋ aŋgöletot mi meyöhi, keu mi mötkeraŋgöra aka ambazip kambunöŋ luluŋda köl öröm waŋgibingö anget.
19 Mewö angetka Farisi (Köna keugö kapaŋkölköl) yeŋön nanŋinök eraum möta kewö jiget, “Mötket. Gölmeŋi gölmeŋi ambazip yeŋön mönö luluŋda öröba yaŋgö andöŋe anakze aka nini keu nup miyök mem bibihiinga ölŋi kun qahö asuhuza.” Mewö.
Grik ambazip tosatŋan Jisös jaruget.
20 Juda ambazip ak-kömukömu kendongöra Jerusalem sitinöŋ öŋgöba Anutu waikŋi memba möpöseigeri, yeŋgö sutŋine Grik ambazip tosatŋi mohotŋe malget. 21 Yeŋön gwarek qetŋi Filip yaŋgöreŋ kaget. Filipnöŋ Galili prowinsgö taon qetŋi Betsaida miaŋgö azia malök. Grik yeŋön yaŋgöreŋ kaba qesiba kewö jiget mörök, “Ketaŋamnini, nini sihimninan Jisös ekingö mötzin.”
22 Mewö jiget möta Andrugöreŋ anda keu mi jii mörök. Jii möta mohotŋe anda Jisös jiyohot mörök. 23 Keu mi möta meleŋda kewö jiyök, “Suepkö asakmararaŋan Suep gölmegö Azi Ölŋi yaŋgöreŋ kunbuk asuhum kutuiga asarimawi, miaŋgö nalöŋan mönö töriza. 24 Nöŋön kömupnaŋgö söpsöp keu öl töhönŋi kun kewö jibi mötket: Sehoŋ kötŋi gölmenöŋ qahö geba julma ewö, mönö öne miyök ahöma. Mewö öne ahömapmö, geba julma ewö, korapŋan mönö jula öndölböndöl wahöri ölŋi gwötpuk söhöma.
25  * Mat 10.39; 16.25; Mak 8.35; Luk 9.24; 17.33“Miaŋgö dop denike yeŋön malmalŋini nanŋinaŋgöra aŋgön köla nanŋini imbi-imbi siyoŋsayoŋi qahö malbingö ak eŋgimakzawi, yeŋgö malmalŋinan mönö sohoma. Mewö sohomapmö, kunŋan kun nanŋi malmalŋi göragöra ala nia jegep al niŋgimawi, yaŋön mönö malmal ölŋi öndölböndölŋambuk miwikŋaiba köhöiba teteköŋi qahö mal öŋgöma. 26 Kunŋan ni welen qem niŋgimamgö jizawi, yaŋön mönö ni nuataŋgöba mali dop kölma. Weleni qemakzawi, mönö ni anda kaba malmamaŋgöreŋ mewöyök nömbuk malma. Kunŋan nömbuk mala weleni qem niŋgimakzawi, Iwinöŋ mönö i göda qem waŋgii malma.” Mewö.
Jisösnöŋ kömumba gulimawaŋgö keu saiŋi jiyök.
27 Jisösnöŋ jiyök, “Wösöni dölki kot gwözöŋniga amqam aka maljal. Denöwö jibileŋak? Keu jaruzal. O Iwi, gi ölöp aua nalö kewöŋaŋgö köŋjiliŋnöhök meköm niŋgiman. Töndup kewögöra mewö qahö köulukömam: Aua kiaŋgö sihimbölöŋi mi mökösöŋda bisimamgöra aka nangak qakne aljan. 28 O Iwi, gi mönö nangi aködamungi al niŋgiba qetbuŋagi mem qariman.” Mewö köuluköiga Suepnöhök keu kewö asuhuba erök, “Nöŋön aködamuni lök al gihiba mewö qetbuŋani mem qarial aka toroqeba mem qaribiga sehiba anma.”
29 Keu mi asuhuiga ambazip kambu kinget yeŋön mi möta jiget, “Wöl pöndaŋ qetza.” Tosatŋan jiget, “Suep garata kunŋan yaŋgöra keu jiiga kourukŋi mötzin.”
30 Mewö mewö jigetka kewö jii mötket, “Kouruk mi nöŋgöra aka qahö asuhuzapmö, mi eŋgöra aka asuhuza. 31 Nalö kewöŋe gölmeŋi gölmeŋi ambazip ahakmeme bölöŋi wuataŋgömakzei, yeŋgö kewötkewöt nalöŋinan mönö mesohol köl eŋgiza. Anutunöŋ yeŋgö keuŋini jim teköba likepŋi meleŋ eŋgiiga qakŋine öŋgömapkö akza. Nalö kewöŋe Anutunöŋ Bölöŋaŋgö Kembuŋi gölme dop galöm köl eŋgimakzawi, mönö i közöliga yaigep etmapkö akza. 32 Yaŋön etmapmö, nöŋgöra kewö asuhuma: Ambazipnöŋ gölmenöhök nömemba könakemba kösököm niŋgigetka öŋgöba kinbiga köna ahuiga ambazip gölme dop öröm eŋgibiga luluŋda nöŋgöreŋ kaba kambu köla kinme.” 33 Mi kömup denöwöŋi kömumawi, miaŋgö keu saiŋa mewö jii mötket.
34  * Sum 110.4; Ais 9.7; Eze 37.25; Dan 7.14Ambazip kambu yeŋön mi möta kewö jiget mörök, “Nini Köna keu oyoŋda kewö mötzin, ‘Kraistnöŋ qahö kömumba teteköŋi qahö mal öŋgöba malma.’ Göŋön wuanöŋgöra kewö jizan, ‘Suep gölmegö Azi Ölŋi gölmenöhök memba kösökögetka könakemba öŋgöba kinma.’ Suep gölmegö Azi Ölŋi mi daŋön?”
35 Mi möta meleŋ eŋgiyök, “Asakŋan nalö töröptökŋi kunbuk sutŋine asariba malma. Söŋaupnöŋ qakŋine öŋgöba turum eŋgii miaŋgö buŋaŋi akepuköra mönö asakŋe anda kaba malme. Asakŋan ahöm eŋgimawaŋgö dop mönö asakŋe malme. Daŋön panamanöŋ jipjap anda kamakzawi, mönö denike aŋgotmawi, mi qahö mötza. 36 Miaŋgöra asakŋan nalö dawik embuk malmawi, nalö miaŋgöreŋ mi mönö urunöŋ möt aŋgön köla malme. Asakŋaŋgö könagesö aka malmegöra mönö asakŋi mi möt nariba malme.” Jisösnöŋ keu mewö jiba eŋgömosöta tölapköba anök. Mewö.
Juda ketaŋi yeŋgö uruköhöikŋinan qahö löwöriyök.
37 Jisösnöŋ aŋgöletot gwötpuk memba maliga Juda yeŋön mi jeŋinan eketmö, töndup i qahö möt narim waŋgiba silebile malget. 38  * Ais 53.1Mewö malgetka kezapqetok azi Aisaiagöreŋ keu kun mi ölŋambuk asuhuyök. Yaŋön keu mi kewö ohoyöha ahöza,
“O Kembu, neŋön Buŋa keu jim asariba uruŋini kuŋgum eŋgimakzinmö, daŋön mi möt naribawak?
Kembunöŋ kukösumŋi mi mönö dagöra indeli möt asarima?”
39 Amötqeqe Toŋi möt narim waŋgibingö lömböriba osigeri, Aisaianöŋ miaŋgö könaŋi möta keu kun qeljiŋe kewö jiba ohoyöha ahöza,
40  * Ais 6.10“Nanŋini jeŋinan yuai eka könaŋi ek kutubepuk me uruŋinan keu könaŋi möt asaribepuk. Mi möt asariba uruŋini meleŋbepuk.
Uruŋini meleŋgetka mem ölöwak eŋgibileŋbuk. Yaŋön mewö asuhubapuköra ambazip jeŋini mem gömöliba uruŋini gwözöŋniga malje.”
41 Jisösnöŋ Suepkö asakmararaŋnöŋ asariba mali Aisaianöŋ mewö eka könaŋi jim asariba keu mi jiyök.
42 Jitŋememe aka galömkölköl azi yeŋgöreŋök gwötpukŋan mewöyök Jisös möt narigetmö, Farisi (Köna keugö kapaŋkölköl) yeŋön köuluk miri kambunöhök közöl eŋgibepuköra mi aukŋe qahö jim miwikŋaiget. 43 Ambazipnöŋ möpöseim eŋgimegöra kapaŋ kölgetmö, Anutunöŋ möpöseim eŋgimapköra mi qemasolokep aket. Mewö.
Jisösgö keuŋan ambazip kewöta keunini jim teköma.
44 Tosatŋan mewö aketmö, Jisösnöŋ keu qeta kewö jiyök, “Kunŋan möt narim niŋgizawi, yaŋön niyök qahö möt narim niŋgizapmö, kunöŋ melaim niŋgiyöhi, i mewöyök möt narim waŋgiza. 45 Kunŋan ni neka mönö melaim niŋgiyöhi, i mewöyök ehakza. 46 Ambazip kun ni möt narim niŋgizawaŋön mönö söŋaupnöŋ qekötahöba malbapuk. Miaŋgöra nöŋön eta asuhuba gölmeŋi gölmeŋi eŋgö asakŋina aka maljal.
47 “Nöŋön eta asuhuba gölmeŋi gölmeŋi eŋgö keuŋini jim tekömamgöra aka qahö kayalmö, ambazip gölme dop amöt qem eŋgibiga nalö kewöŋe letota Suepkö buŋaya akŋegöra aka kayala maljal. Miaŋgöra ambazip nöŋgö Buŋa keuni möta qahö tem köla wuataŋgömakzei ewö, nöŋön yeŋgö keuŋini qahö jim tekömam. 48 Denike yeŋön jijiwilit ak niŋgiba Buŋa keuni qahö möt aŋgön köljei, yeŋgö jim teteköŋinan mönö kewö asuhuma: Nöŋön Buŋa keu jibi mötkeri, keu miaŋön mönö nalö ketaŋe keuŋini jim teköiga sihimbölöŋini miaŋgö dop mötme.
49 “Könaŋi kewögöra mewö asuhuma: Nöŋön Buŋa keu jiba malali, mi keu omaŋi qahö. Mi nani imbineyök qahö asuhuiga jiba kota malal. Mewö qahöpmö, Iwi melaim niŋgiyöhaŋön nanŋak keu jit denöwö jimami, miaŋgö jim kutum niŋgiiga jiba kota maljal. 50 Iwigöreŋ jimkutukutu miaŋön mönö iŋini malmal köhöikŋe al eŋgimakza, mi mötzal. Miaŋgöra Iwinan mi jimamgö jim kutum niŋgiyöhi, mönö miaŋgö dop Buŋa keu jimakzal.” Mewö.

*12:1: Eksodus 12.15

*12:3: Luk 7.37-38

*12:8: Dut 15.11

*12:13: Sum 118.25, 26

*12:15: Zek 9.9

*12:25: Mat 10.39; 16.25; Mak 8.35; Luk 9.24; 17.33

*12:34: Sum 110.4; Ais 9.7; Eze 37.25; Dan 7.14

*12:38: Ais 53.1

*12:40: Ais 6.10