13
Witi atuna ꞌadi tolelewana
(Maki 4:1-9; Luke 8:4-8)
Gote ꞌasiyata nina ꞌenaya Yesu anuwa nina ꞌenega ꞌiapwesa ga ꞌidolo leꞌawaya ga ꞌimiyatowa. ꞌEnega boda sinabwana siegogonama ꞌenaya, ga ꞌebweu waga ꞌidoedoe ꞌenaya ꞌigelu ga ꞌimiyatowa, ta pwalu leꞌawaya sitootoolo. Ga eꞌita yaudi ꞌiꞌebwaꞌedi onasemalimaliyega, ꞌigwae, “Tobagula ꞌebweu ꞌina bagulaya ꞌitauya, ga witi atuna ꞌilelewanedi, ga ꞌaina atuna ꞌedaya sibeꞌu, ꞌenega manuwa siꞌitedi, ga simwaꞌuta ga siꞌenidi. Ta ꞌaina atuna bwaꞌa logulegulewana ꞌenaya sibeꞌu, ta muliyega sitabwa manini, manuna bwaꞌa gidalina tuga, ꞌenega ala ꞌitudimwedi ga siꞌoapelu, manuna lamudi nigeya bwaꞌa gonituna silobaloba.
“Ta ꞌaina atuna kwakwakwala ꞌediya sibeꞌu ga sitabwa enoenowa, ta kwakwakwala ꞌiewaiwai ga ꞌididi emwawasidi. Ta ꞌaina atuna bwaꞌa boboꞌana ꞌenaya sibeꞌu, ga sitabwama ga sisinabwa ga siuwa, ꞌenega ꞌaina atuna uwadi ꞌadi yau analedi, ta ꞌaina sikisiti, be wate ꞌaina teti.
“ꞌEguma matenami ona gete wada nono.”
Onasemalimali ꞌina apwesa ꞌalena.
(Maki 4:10-12; Luke 8:9-10)
10 ꞌEnega ꞌina tononoyao siapwesama ga Yesu sieonena, sigwae, “Toꞌase manuna onasemalimaliyega boda nidi ꞌediya ꞌueꞌieꞌita?”
11  * 1 Ko 2:10ꞌEnega Yesu ꞌigwae, “ꞌOmi niꞌatu Yaubada ꞌemiya ꞌitagwala be ꞌina loina solaꞌaiꞌailidi ꞌana tomwalatoiyao, ta boda getedi nigeya. 12  * Md 25:29; Lu 8:18ꞌEguma yaisigedi nadigega ma idi mwalatoi, ꞌiabe loeposeyana sinabwa wawasae siloba, ta esi ꞌeguma yaisigedi nigeya ꞌidi mwalatoimo ta toꞌase nai ꞌediya simiyami ꞌiabe maiboꞌana siloseyedi. 13 Gete ꞌalena ꞌenega onasemalimaliyega yaeꞌieꞌita ꞌediya, manuna ꞌidi dune ꞌediyega nigeya sida ꞌita ꞌaiꞌaila, ta wate ꞌidi nono ꞌediyega nigeya sida nuwasabwalena. 14  * Ais 6:9-10; Yo 12:40Tomota getedi manudi lowa Aisea ꞌigimisimana, ꞌigwae,
‘Maꞌetamo waenoenono ta geyaꞌabo nuwami ꞌisabwasabwalena.
Be wate wadunedune tuga, ta geyaꞌabo saꞌi waꞌitaꞌita.
15 Manuna tomota getedi ꞌidi nuwanuwao
siꞌelokwani, ga tenadi ꞌitui,
ta wate matadi ꞌikebo.
ꞌAbona nai matadiyega siꞌita,
ta tenadiyega sinono be sinuwa sabwalena,
be ꞌeguya sida sanaila,
be yagie boboꞌanedi.’
16 “Ta ꞌomi ma imi gwausowala, manuna matamiyega waꞌitaꞌita ta tenamiyega wanonono. 17  * 1 Pi 1:10-12Onaꞌaiꞌaila, yage getedi waꞌitaꞌitadi ta wanononodi lowa palopitao be topalupaluyao nuwanuwadi sinabwana be sida ꞌitadi nai sida nonodi, ta nigeya silobalobadi.
Atu ꞌana onasemalimali ꞌana liꞌama
(Maki 4:13-20; Luke 8:11-15)
18 “ꞌEnega atu ꞌana ꞌelelewana ꞌana mwalatoi wada nono. 19 ꞌEguma yaita Yaubada ꞌina loina tetelina ꞌinono namo, ta nigeya ꞌinuwanuwa sabwaleni, maꞌetamo togietoꞌumali nina ꞌimamai be ona nidi tai ꞌatenega ꞌiꞌewayauledi. Nate atu nidi sibeꞌubeꞌu ꞌedaya ꞌadi mwalatoi.
20 “Ta wate atu nidi bwaꞌa logulegulewana ꞌenaya sibeꞌubeꞌu taudi tetela boboꞌana sinonoi ta ma idi gwausowala sitatagwala, 21  * Kol 2:7ta nigeya lamudi ꞌipaꞌapaꞌala, ꞌenega tuta gidalina namo ꞌenaya sida miyami, be ꞌabo to tuta ꞌenaya tetela boboꞌana ꞌana emisa manuna mwau nai etalauwala silobai, sibeꞌu manini.
22  * Lu 12:16-21; 1 Ti 6:9-10“Ta atu nidi kwakwakwala ꞌediya sibeꞌuya taudi tetela boboꞌana sinonona, ta ꞌidi nuwanuwa baleꞌu be esaesa ꞌana nuwanuwao ꞌediyega tetela boboꞌana siloemwawasina, ꞌenega nigeya sawesawenaya be siuuwa.
23 “Ta atuna nidi bwaꞌa boboꞌana ꞌenaya sibeꞌuya taudi tetela boboꞌana sinonona ga ꞌana mwalatoi ꞌediya ꞌimiyami ga uwadi boboꞌadi sisaꞌudi. ꞌAina uwadiyao analedi, ta ꞌaina sikisiti, ta ꞌaina teti.”
Onasemalimali witi ta pwatula manudi.
24 ꞌEnega onasemalimali ꞌebweu wate Yesu ꞌiꞌebwaꞌedi, ꞌigwae, “Yaubada ꞌina loina ꞌatuwa nadigega ꞌebweu tai witi atuna boboꞌadi ꞌina bagulaya ꞌilelewanedi. 25 ꞌEnega boiboiya siꞌeno mwataya, ta ꞌana talauwala ꞌebweu ꞌimai bagulaya ga pwatula ꞌana ꞌita ꞌatuwa witi wate ꞌilelewanedi witi ꞌaiꞌaila soladiya, ga muliyega ꞌitauya. 26 ꞌEnega maiboꞌadi sitabwama ga siuwa ga pwatula nidi topaisewao siꞌita lobedi. 27 ꞌEnega ꞌinapwana nina ꞌina topaisewao simai ga sieonena, ‘ꞌInapwana, atuna boboꞌana ꞌimu bagulaya lowa ꞌulelewanedi, ta mwaꞌadega ga ꞌenega pwatula maꞌediyao sitabwa leleleyama?’
28 “Ta tonibagula ꞌigwae, ‘Nai ꞌagu talauwala ꞌebweu ꞌilelewanedi.’
“ꞌEnega ꞌina toguinuwao siona, ‘Mwaꞌadega? Kapekapeyana be pwatula nidi ꞌadabu yauledi?’
29 “Ta ꞌinapwana nina ꞌigwae, ‘Tuwa! Wasaꞌu be sitabwa leleleyama, manuna ꞌeguma watoo be pwatula wadabu yauledi, nai ꞌaina witi wate maꞌediyao wadabu egogonedi. 30  * Md 3:12Ta tuta sesoi esiya ꞌenaya topaisewao yada eonadi be pwatula siegogone nuganedi be sibwagilidi ta ꞌenega sigabu yauledi, ta witi siegogonedi be ꞌigu anuwa masulaya siedododi.”
Atuna gidalina be ꞌebe gieseseya ꞌadi onasemalimali
(Maki 4:30-32; Luke 13:18-21)
31 ꞌEbweu wate onasemalimali ꞌiꞌebwaꞌedi, ꞌigwae, “Yaubada ꞌina etoloina ꞌatuwa nadigega beno atuna ꞌebweuna tai ꞌiꞌewena ga bagulaya ꞌiasona. 32 Beno atuna gidalina tuga ta ꞌina tabwa mulinaya ꞌiekaiwe be ꞌenega manuwao simama be nalinao ꞌediya ꞌidi newa siꞌabidi.”
33 ꞌEbweu wate onasemalimali ꞌiꞌebwaꞌedi, ꞌigwae, “Yaubada ꞌina etoloina ꞌatuwa nadigega pwalawa ꞌana ꞌebe gieseseya. Gidalina tuga waine ꞌiꞌewena ga pwalawa sinabwana maꞌiyana ꞌiꞌeinisina, ꞌenega maiboꞌana ꞌiseseya.”
Onasemalimali ꞌina apwesa ꞌalena
(Maki 4:33-34)
34 Yesu ꞌina ona getedi maiboꞌadi onasemalimali ꞌediyega pwalu ꞌieꞌitedi, manuna tauna tuta yauna onasemalimaliyega ꞌieꞌieꞌita tomota ꞌediya. 35  * Sam 78:2Gete ꞌenega palopita ꞌina onaupaupa ꞌiapwesa, nate lowaenei ꞌigimisimanena, ꞌigwae,
“Onasemalimaliyega yada simana be toꞌase Yaubada ꞌikwaiyena baleꞌu ꞌana mweluluwaꞌunu ꞌenega yada onaei.”
Tolelewana ꞌina guinuwa ꞌana mwalatoi
36 ꞌEnega Yesu pwalu ꞌipilisinedi ga ꞌilugu anuwaya, ta ꞌina tononoyao simai ga ꞌena sigwae, “Onasemalimali pwatula bagulaya ꞌana mwalatoi ꞌuda liꞌami be ꞌada nuwa sabwaleni.”
37 ꞌEnega Yesu ꞌigwae, “Witi atuna ꞌana tolelewana nate Tomota Natuna,* Tomota Natuna: Yesu tauna ꞌieesena The Son of Man, ꞌana mwalatoi tomota tuga. Yesu taunamo ꞌieesena Tomota Natuna, ta ꞌinaꞌitao eꞌediyega tomota simwalatonina ꞌaene tauna Toꞌetoseyana lKeiso. 38  * 1 Ko 3:9ta bagula nate baleꞌu maiboꞌana, ta witi nate taudi Yaubada ꞌina loina ꞌana tomuliyao, ta pwatula nate taudi toꞌumalina ꞌana toguinuwao, 39 ta pwatula ꞌana tolelewana nate tauna Seitani, ta tuta sesoi nate tuta ꞌana ꞌebe losalowa, ta tosesoi taudi aniloseyao, 40 be tuta ꞌana ꞌebe losalowa ꞌenaya totoꞌumalidi taudi ꞌatuwa pwatula sida egogonedi be sida gabu yauledi. 41  * Md 25:31-46Ta Tomota Natuna ꞌina aniloseyao ꞌida etunedi be toꞌumalina ꞌana toeꞌitao be ꞌana toguinuwao sida egogonedima be ꞌina ꞌebeloina ꞌenega 42 sida ula apwesedi kaiwe ꞌalaꞌalasina solanaya, nate sena nina ꞌenaya tomota sida dedoi be sida esalaꞌiꞌita ꞌelouya ꞌenega.
43  * Dan 12:3“Be muliyega topalupaluyao Tamadi ꞌina ꞌebeloina solanaya sida tuyayala, sinala nadigega.
“ꞌEguma yaita matenana ꞌida nono.
Onasemalimali ꞌetoi wate
44 “Yaubada ꞌina loina ꞌatuwa nadigega esaesa sinabwana, lowa ꞌebweu bwaꞌa ꞌenaya sikwaiyena ta ꞌebweu tai ꞌilobena, ga ꞌikwaiya limena, ꞌenega ma ina gwausowala ꞌitauya ga ꞌina gwegweyao maiboꞌadi ꞌiegimwaneyedi, ga ꞌadi maisa ꞌiꞌewena ga bwaꞌa nina ꞌigimwanena.
45 “Ta wate Yaubada ꞌina loina ꞌatuwa nadigega toꞌune ꞌebweuna mwali boboꞌana nuwanuwana. 46 ꞌEnega ꞌebweu mwali boboꞌana wawasae ꞌilobena ga ꞌenega tauna ꞌina bagi maiboꞌadi ꞌipeledi be ꞌaene mwali nina boboꞌana wawasae ꞌida ꞌewa.
47 “Ta wate Yaubada ꞌina loina ꞌatuwa nadigega gomana tomota siyauyena olaya, ga mali iyana be mali iyana siꞌonedi, 48 ga gomana nina ꞌimaa geyogeyoi ta silisina dabalaya, ga simiyatowa, ta iyana maiboꞌadi siweyalidi, be iyana boboꞌadi gaeba ꞌediya sisaꞌudi ta iyana toꞌumalidi siuledi. 49 Nadigega wate, tuta ꞌana ꞌebe losalowa ꞌenaya, aniloseyao sida ma be totoꞌumalidi sida weyalidi toboboꞌadi ꞌediyega, 50 be sida ula apwesedi kaiwe ꞌalaꞌalasina solanaya, be ꞌena sida dedoi ta siesalaꞌiꞌita ꞌelouya ꞌenega.”
Gwegwe esaesa auwaudi ta kadekadelidi
51 ꞌEnega Yesu ꞌienaidedi, ꞌigwae, “Mwaꞌadega onasemalimali getedi maiboꞌadi wamwalatonidiya?” Ta sinono ga silotamo, sigwae, “O!” 52 ꞌEnega ꞌieonedi, “Gete tuga wada mwalatoni ꞌaene loina ꞌana toeꞌitao ꞌeguma niꞌatu Yaubada ꞌina loina sipanaita ꞌaiꞌailena, taudi ꞌatuwa nadigega ꞌebweu tonianuwa ꞌina gwegwe kadekadelidi ta auwaudi soladiya esaesa ꞌimiyami.”
Me Nasaleta Yesu siguitoyasena
(Maki 6:1-6; Luke 4:16-30)
53  * Yo 7:15Yesu ꞌina onasemalimali getedi ꞌilosalonidi, ga sena gote ꞌipilisinena, 54 ga ꞌiila ꞌina ꞌasaya, ta ꞌidi Anuwa Tapwalolo ꞌena ꞌilugu ga ꞌieꞌitedi, ta tomota nuwadi ꞌiowana ga sigwae, “Tai gete mane ꞌenega ꞌina sinasinapu be ꞌina guinuwa waiwaidi ꞌiꞌewaꞌewa?”
55  * Yo 6:42Ta wate sigwae, “Nai tai gete toꞌabiꞌabi tuga natuna? Ta sinana Meli, ta tasinao Yemesa be Yosepa be Saimoni be Yudasa, 56 ta wate nuunao maꞌedao tamiyami. Ta mwaꞌadega sana ga tai gete nadigega ꞌisinasinapuꞌesa?”
57 ꞌEnega siguitoyasena. Ta Yesu ꞌieonedi, ꞌigwae, “Palopitao ꞌadi ꞌamayaba silobaloba mali ꞌasa ꞌediya. Ta taudi ꞌidi ꞌasaya nai ꞌidi anuwaya nigeya ꞌadi ꞌamayabamo.” 58 ꞌEnega Yesu nada ꞌina guinuwa waiwaidi nigeya yaudi ꞌiguiguinuwedi, manuna nigeya sida emisena.

*13:11: 1 Ko 2:10

*13:12: Md 25:29; Lu 8:18

*13:14: Ais 6:9-10; Yo 12:40

*13:17: 1 Pi 1:10-12

*13:21: Kol 2:7

*13:22: Lu 12:16-21; 1 Ti 6:9-10

*13:30: Md 3:12

*13:35: Sam 78:2

*13:37: Tomota Natuna: Yesu tauna ꞌieesena The Son of Man, ꞌana mwalatoi tomota tuga. Yesu taunamo ꞌieesena Tomota Natuna, ta ꞌinaꞌitao eꞌediyega tomota simwalatonina ꞌaene tauna Toꞌetoseyana lKeiso.

*13:38: 1 Ko 3:9

*13:41: Md 25:31-46

*13:43: Dan 12:3

*13:53: Yo 7:15

*13:55: Yo 6:42