Taito
Taito ana leta
Livala Aba Vaita
Leta ame Paulo igini ietune ina Taito. Nakona tala 66 sinaena leta ame igini. Paulo nakona Mesadoniya goi ikaaiyaka tutayana letayana igini. Kina go Taito tayamo simla yoina Kiriti goi ikaaiyaka.
Boi Paulo Taito ina paisewa ivini be Tomoya ana totugugunayao simla Kiriti goi imatakaavatedi go, ana leta ame igini bego paisewayana ana lovina iyagoi.
Paulo ana masi aiyuwo leta ame goi. Ana masi vakuumgoina bego Taito tovatulukwana polapola isanabodedi. Masi aiyuwoina moe Paulo latuwona Taito goi tonumisa Kiriti goi ivatulukoidi idi sinapu nakonakae itoboine tonumisa yaidi goi.
Leta Luluna
1. Leta ana togínina be ana tokatuyaivayao 1:1-4
2. Tomoya ana totugugunayao adi tovakumgoyao adi kinava 1:5-16
3. Tonumisayao idi sinapu Tomoya ana totugugunayao idi gúguna goi 2:1-15
4. Tonumisayao idi sinapu tauyadi geya sinumiseta yaidi 3:1-11
5. Vatulúkwana Paulo toinina ina guinuwa manuna 3:12-14
6. Paulo ina vaduduwo 3:15
1
Leta ana togínina be ana tokatuyaivayao
Taito, 2Ko 2:13, 7:6,13-14, 8:6,16,23, 12:18; Gal 2:1,3; 2Ti 4:10; Tai 1:4.
Yau Paulo, Yaubada ina pákwana be nakae Yeisu Guyau ina vamoléyana. Yaubada ikawoigu bei ina kinavayao idi numisa akikakainaki be nakae avaitedi bego Yaubada ana Nanamsa Mooitamoina siyagoidoko. Nanamsayana goi tayagoi manakaeda bei yábana sinapuna goi taketoiya. Tauna guna kawoi pasina tauyadi silotuta yawoidi vata bei sibabane. Yawana vatayana boi nimatu tuta ana kaba vatowo goi Yaubada, Tauyana geya ipolapola, ikatotule bei ivinida. E toinina ina tuta kaikaila goi yawana vatayana valena ikaiwoduwe kai ina vamoleyanayao yaima goi. Ago valayana ana talavaita inumisegu atalavaite go, guna talavaitayana moe ada Toyava Yaubada ina lovina goi aguinuwe.
Taito, ida numisa tayamo pasina kom natugu toina nakae, e leta ame agini aetune iwo yaim.
Tamada Yaubada be ada Toyava Guyau Yeisu idi kanuwóiya be idi tuboina bei sivinim.
Tomoya ana totugugunayao
adi tovakumgoyao adi kinava
Ame pasina boi Kiriti Kiriti: Ame simla tayamo tupwana gagaina. Amoko goi boi Paulo be Taito taiyao sipaaisewa (Gui 27:7-21). goi atulavem: Bego kaga kaga boi Tomoya ana totugugunayao yaidi goi taavatowo, e kom kulukavave be nakae Tomoya ana totugugunayao idi tugúguna asa tamo tamo goi koroto kuvayokoidi kidi tugugunayadi adi tovakumgoyao nakae yau bogina alatuuwokoim. Adi kinavayana ame nakae: Avatauwa neta latuwodi bego Tomoya ana totugugunayao adi tovakumgoyao, e idi sinapu goi itoboinedi geya adi pikwanamo. Ame nakae: Neta tauyadi sinai, monediyao aditava siyaledokōidi. Natudiyao aba numisa, Natudiyao aba numisa: Da Giriki niyadi goi ame geya imavadeta. Itoboineda takaigavile kada, ‘Natudiyao aba numisa’ o kada, ‘Natudiyao sinumisa.’ Da Giriki niyadi goi aba numisa be numisa moe livala tayamo. idi sinapu goi tomota geya itoboinedita bego siwowokoidi toguinuwa owáowana o tokapipilova. E avatauwa neta idi sinapu tauna nakae kuvayokōidi kidi Tomoya ana totugugunayao adi tovakumgoyao. 1Ti 3:2-7. Bogina kuyagoi. Tovakumgoyadi moe Tomoya ana totugugunayao adi torugwautayao; Tomoya ana totugugunayao adi torugwautayao: Ame tauyadi be nakae tauyadi tovakumgoyao tomwana 5 goi sivavasa. Moe tovakumgo youyuwoina. tauyadi kina Yaubada ana paisewa ana togogo, tauna itoboinedi idi sinapu goi geya adi pikwanamo ame nakae: Taabu sinuuwatūe, taabu mainao siegamoogamōgu, bwae toogagaina taabu sinim ginagīna siyaluwo, taabu sivalaaulāuwo, taabu madi matapógana siivāobuna. Go sem tauyadi simataaogaōga, ava sinapuva dedevidi nuwodi ikabīdi, idi sinapu sikabikunuīdi, kiboobosidi, kaasalaidi Yaubada yaina, idi yalagau sikabikunūi. Tauyadi Yeisu valena aba numisa boi kai Yeisu ina vamoleyanayao kavatuulukoidi siyoisikavāte bego itoboinedi tonumisa siliwoledi ima vatulukwana dókana sisabokuliye go, vatulukwanayana adi tovakaleyayao sikamamaetalidi.
10 Moitamo, idi kamamaetalayana itoboine. Moeko goi tokapipilova badabadaidi sikaaiyaka. Tauyadi moe tokautaotáwana be nakae pola goi tomota nuwodi sikoobaledi. Go moe ivakaigaga kidi tonumisa sakavaidi kuuponidi yaidi. 11 Ame tokapipilovayadi itoboinem kusanabodedi taabu sivaatulūkwana, unana idi vatulukwana polapolayana goi maniyena bodayauwo sinaedi tomota madabokidi idi numisa sikaigoyaidi. Ame nakae: Kaga sivaatulúkwana geya itoboineeta. Idi vatulukwanayana goi latuwodi tomota idi mani sivaobudi go, amo sinapuyana moe aba omayamaya. 12 Boi nimatu da Kiriti toinidi idi tonanamsa toolagaina tayamo idigo kana,
‘Da Kiriti topola vata, woiwoi sasasaidi, uuwoyaidi nakae suumoyaidi!’
13 Ame talavaitayana moe moitamo; tokapipilovayadi idi sinapu tauna nakae! Moe pasina tauna tokapipilovayadi kukamamaetalimakimakīdi bego ida vatulúkwana moitamo sinumisedoko. 14 Aiyuwoina kukamamaetalīdi bego geya tuwaina Diyuu idi liliu be nakae tomota idi lovina besobeso siyoisikaavatedi; lovinayadi moe kidi Yaubada ana Nanamsa Mooitamoina siikalave adi lovina. 15 Tonumisayao kulatuwokōidi amo lovinayadi sikalavedi unana ame: Avatauwa neta atedi maavadaidi Yaubada matana goi, awoinu liliudi taagonaidi. Go avatauwa neta atedi baailidi Yaubada matana goi o kada, ‘Geya sinumiseta’, e yaidi goi geya tayaamo awoinu taagonaina, go sem kidi nuwodi be atedi, aiyuwokova, baailidi. Luk 11:41; Rom 14:20. 16 Tauyadi sidigodigo bego ida Yaubada siyagoi go, idi guinuwa goi tayagoi Tauyana silawoiwoiye. Tauyadi aba kalagíwala Yaubada yaina, tokapipilova, geya basabasaidimo guinuwa dedevidi manudi.

1:1 2Ko 2:13, 7:6,13-14, 8:6,16,23, 12:18; Gal 2:1,3; 2Ti 4:10; Tai 1:4.

1:5 Kiriti: Ame simla tayamo tupwana gagaina. Amoko goi boi Paulo be Taito taiyao sipaaisewa (Gui 27:7-21).

1:6 Natudiyao aba numisa: Da Giriki niyadi goi ame geya imavadeta. Itoboineda takaigavile kada, ‘Natudiyao aba numisa’ o kada, ‘Natudiyao sinumisa.’ Da Giriki niyadi goi aba numisa be numisa moe livala tayamo.

1:6 1Ti 3:2-7.

1:7 Tomoya ana totugugunayao adi torugwautayao: Ame tauyadi be nakae tauyadi tovakumgoyao tomwana 5 goi sivavasa. Moe tovakumgo youyuwoina.

1:15 Luk 11:41; Rom 14:20.