1 Wop i, Jisas mögörɨb hör adöi mɨdön, Nuö God höjöpal gɨr mɨdöŋa. Höjöpal pörɨm nugugɨrön, nöbö nuŋ i hön nugwo yadöŋa, “Nöbö Dib, God nugwo pödpödiö höjöpainɨŋ? Jon nöbö nuŋ akuyöbö ñɨgö yad nölmɨn nugwöi mag akuyöbö, nagö anɨŋ algör yad nölaŋ nuguŋö,” röŋa.

2 Aliö rɨmɨn, Jisas ñɨgö yadöŋa, “God höjöpainöb, al aliö yajöña,

5-6 Jisas mönö aku yadön, nöbö nuŋ akuyöbö ñɨgö mönö höd röxön yadöŋa, “Ñɨŋ nöbö i, pɨxmag yuö mibɨl dib bö, nöbö nugub nuŋwa rama duön yajöna, ‘Haul hödpɨg, nöbö nugub nɨ i pad piakuyöbö hön ram na hömɨdmɨn, nɨ nugwo ap mag nölmön nɨmɨba mɨdölmɨn, nagö yad nuguba hömɨdla. Nɨ bred mag mös paŋ nölö,’ cöna. Aliö rɨmɨdaŋ, nöbö nugub nuŋ aku mönö paiŋö yajöna, 7 ‘Pɨxmag yuö dib kɨ hön nɨ akuyöbö yadmɨjɨnö! Nɨ halöu ha nɨ bla pɨsaŋ uba wölön hölɨmmɨdöla. Makwam, nɨ pödpödiö öbɨlön, nagö ap yadmɨdlö piaku pɨ nöin?’ cöna. 8 Makwam ñɨgö yadmɨdla, nöbö ram mɨnöbö aku, nöbö nugub nɨ, me rön, rɨmgör pɨ nölen; jɨ nugwo nölaŋ, me rön, pöx mɨd gɨr, yad gör mɨdaŋ mɨdaŋ, rɨg yajön akwör nöiöna. 9 Makwam, ñɨgö yadmɨdla, ap agapɨm mɨden aku, God nugwo yad nugwɨŋ, ñɨgö nöiöna. Ap agapɨm hölu nugwöñ aku, pöña. Anɨŋ uba rödö, rön, pal gigu rɨŋ, röjöna. 10 Aku agapɨm: nöbö mö God yad nugwöñ akuyöbö pöña. Nöbö mö ap hölu nugwöñ akuyöbö pöña. Nöbö mö anɨŋ uba rödaŋ, me rön, pal gigu rɨŋ, ñɨgö uba röjöna. 11 Ñɨŋ halöu ha nuö bla, ha ñɨŋ i dölöm ap rɨmɨdaŋ, kas i nöiönɨŋönö? 12 Yöur mɨj ap rɨmɨdaŋ, hakai i nöiönɨŋönö? Aku kwo algör alöinö. 13 Ñɨŋ nöbö mö wä yöi akuyöbö jɨ halöu ha ñɨŋ bla ap wä bla akwör nöiöña. Acö adöx yöd röul adö kau sö mɨd aku Nöbö wä ödöriö. Nuŋ ap gwogwo i nölen. Inöm Leia anɨŋ nölö, rɨmɨjöñ aku, Acö ñɨgö nöiönɨŋö,” röŋa.

14 Makwam nöbö i nugwo ragwo as öim nɨgɨm, mönö pɨmɨdöl wöhö, hör ör mɨdöŋa. Jisas ragwo as yad abmɨn, öim nɨg gɨ mɨdöŋ nöbö aku mönö pɨmɨn nugugɨrön, nöbö mö nugugu mɨdim bla aiö waiö rɨmä. 15 Mat 9:34; 10:25Makwam nöbö mö piaku bli yadmä, “Nuŋ ragwo as nuö ñɨŋa Bielsebul*Seten ib nuŋwa i Bielsebul. ölɨsö pön, ragwo as bla yad abmɨdö,” rɨmä.

16 Mat 12:38Makwam nöbö mö piaku bli, Jisas pödpöd cönɨŋö, rön, yadmä, “Ap nugwölɨbä i keir mɨjöi adöx bɨl yörsak raŋ nugwön mɨ, God nuŋwör yad abɨm hölaŋö, rön nugunɨŋö,” rɨmä. 17 Makwam inakmönö hörim rɨb ñɨŋ keir aku Jisas nuŋ keir nugwön yadöŋa, “Mögörɨb dib paŋyöbö i, pɨ asɨx hörɨrör nɨgön, nöbö mö ñɨŋör keir pɨsaŋ nuö nuö pɨlmɨjöñ aku, mögörɨb aku pɨn pal diöna. Nöbö mö il paŋyöbö i, algör ör pɨ asɨx hörɨrör nɨgön, nöbö mö ñɨŋör keir pɨsaŋ nuö nuö pɨlmɨjöñ aku, nöbö mö il paŋyöbö aku pɨn pal diöna. 18 Mag aliö akuyöbö, Seten il nuŋ aku pɨ asɨx hörɨrör nɨgmɨjön aku, pödiö mɨd ri abön? Jɨ ñɨŋ nɨ yadöia, ‘Bielsebul ölɨsö maga pön, ragwo asa yad abmɨn röu dumɨdöiŋö,’ röia. 19 Aliö yadöi aku, yam ñɨŋa keir bla ragwo as bla pödpödiö rön yad abɨm röu duöi? Yam ñɨŋa keir yajöña, nöbö mö aliö alɨb maga nɨgöl. 20 Makwam nɨ God ölɨsö nuŋwa pön, ragwo as piaku yad abmön röu duöi aku, ñɨŋ nugwöña, God nöbö mö pön nugwidɨx mɨdɨb wop aku anɨŋ mödö hö mɨk, me rön nugwöña.

21 “Makwam nöbö ölɨsö i, ömdö cɨl wome ap nuŋwa nɨg ri abön, ram nuŋwa nugugu mɨjöna, nöbö mö bli ap nuŋ bla pɨb maga mɨden. 22 Kol 2:15Makwam nöbö ölö ödöriö i keir hön, nugwo pɨsaŋ nuö nuö pɨp duön nugwo pal nɨgön, ömdö cɨl wome ap rama nɨg ri aböŋ aku alɨg pön, ap kib pön bla pön du nuöm nɨg nöiöna.

23 Luk 9:50“Nöbö mö nɨ pɨsaŋ mɨdölöi piaku, nɨ rɨl mabö na aku hajal aböia. Nöbö mö ñɨŋ nöbö mö bli nɨ pöl hömɨdeñ bla, nöbö mö nɨ pöl höba rɨmɨdöi bla ñɨgö rɨbɨxɨp du aböia.

24 “Ragwo as hö, nöbö mö öim nɨg mɨdaŋ, yad abɨŋ röu diön aku, du mögörɨb ör mibɨl piaku duön, yör i hölu nugwön mɨjɨnö, rön, du mibɨl piaku hölu nugw yön yualöbön, ‘Ram möl höd mɨdön höl aku höuöil dinö,’ cöna. 25 Yadön, duön nugwaŋ, ram aku jöujöu lɨl rɨ ri abɨŋ, yöra wä mögedö akwör mɨjöna. 26 Nuŋ nugwön höuöil duön, nuŋ röxgɨb yöi, ragwo as gwogwo ödöriö akuyöbö mɨj sö aku yölɨŋ höuöil hön, möl aku wölu mɨjöña. Alɨŋ, nöbö aku höd wä ul mɨŋi mɨdɨbi röxg mɨdmɨd mag akuyöbö yöi; wopik mɨdɨb nuŋwa mɨ ödöriö gwogwo cönɨŋö,” röŋa.

27 Luk 1:28,42,48Jisas mönö aku yadɨm, nöbö mö mɨga mɨdmä mibɨl yöra mö i öbɨlön, wö rɨ yadön yadöŋa, “Nam nagö yöx pön hö kau nölöŋ aku, mɨ ödöriö wahax pɨnö,” röŋa.

28 Aliö rɨmɨn, Jisas paiŋö yadöŋa, “Aliö yadlö aku, jɨ nöbö mö yön yön God Mönö aku nugwön rɨg yad mag akuyöbö cöñ bla, ñɨŋ mɨ ödöriö wahax pöñɨŋö,” me röŋa.

29 Mat 16:4Makwam nöbö mö mɨga ödöriö hö mögum rɨm nugugɨrön, Jisas ñɨgö yadöŋa, “Nöbö mö weik mɨdöi mibɨl yörɨk, ap kib mag gwogwo rɨ gɨr mɨdön yadöia, ‘Ap rölɨbä akuyöbö i adöx yöd röul adö kau sebö raŋ nuguŋö,’ röia. Makwam nɨ ñɨgö yadmɨdla, ap i keir rɨmön nugweñ. God mönö yadɨb nöbö Jona nuŋ rɨg röŋ mag akwör nɨ raŋ, nugwöña. 30 Taun dib Ninepa nöbö mö bla, God mönö yadɨb nöbö Jona hön rɨg röŋ akuyöbö nugwön God nugw pim mag aliö, nöbö mö wopik mɨdöi bla, nɨ Nöbö Ha nuŋwa rɨg rɨmɨjɨn akuyöbö nugwön nugwöña. 31 1Kiŋ 10:1-10Makwam maduar ör kwin i mögörɨb pad mɨdöŋ piakuyöbö hön, Kiŋ Solomon mönö wä yadmɨd aku nugunö, rön, höŋa. Makwam ñɨŋ nöbö mö weik mɨdöi bla, nöbö dib Solomon röxgɨb yöi wöhö, nɨ Nöbö Dib ödöriö hön mibɨl ñɨgö yörɨk mɨdön, ñɨgö mönö wä ödöriö yad nölmön pölöi. Makwam, mönö diba yadɨb wop aku, kwin aku öbɨlön ñɨgö nöbö mö weik mɨdöi bla mönö diba yajöna. 32 Jona 3:5-10Maduar ör Jona du Ninepa nöbö mö akuyöbö ñɨgö yadɨm, ap kib mag gwogwo rɨmɨdöi aku, pödpöd rɨmɨn aliö alölɨŋö, rön, röböxön, God nugw pɨmä. Jona nuŋ yadɨm nugw pim aku, jɨ weik nɨ Nöbö Dib ödöriö hön mibɨl ñɨgö yörɨk mɨdön, mönö wä ödöriö yad nölmön, ap kib mag gwogwo röi piaku röböxölöi. Makwam, mönö diba yadɨb wop aku, Jona nuŋ öbɨlön ñɨgö nöbö mö weik mɨdöi bla mönö diba yajöna.

33 Mak 4:21; Luk 8:16“Nöbö mö akuyöbö hötɨkö urön möl i mönö wi yöj mo möl böisö öim umad nɨgmɨdölöi; bɨl yöraku pisö cɨx nɨg gɨŋ mil abmɨn, nöbö mö akuyöbö ram möl yuadö hön wöxnö nugwöña. 34 Makwam mämäg aku hötɨkö mila röxg mɨda. Mämäga mɨd ri abön aku, mɨxɨña yuö kwo mil abɨm mɨd ri aba. Makwam mämäga mɨd ri aben aku, mɨxɨña yuö kwo pɨxmag röxg gur gɨ mɨjöna. 35 Ñɨŋ nugw ri aböña, yuö ñɨŋ kwo mila mɨdönö pɨxmag gur gɨ mɨd? Ñɨŋ rɨbyöx nugwöia, yuö an kwo mil ab gɨ mɨdö, rön rɨbyöx nugwöi aku, jɨ pɨxmag gurɨbä maga ra aku, ñɨŋ keir nugw ri aböña. 36 Mɨxɨñ ñɨŋa yuö kwo magalɨg mil abɨm mɨd gɨr, möl ulmɨdö mɨdöy pɨxmaga mɨden aku, hötɨkö mila abɨm ñɨgö mila ab nöiön mag akuyöbö cönɨŋö,” röŋa.

37 Makwam Jisas mönö yad pörmɨn nugugɨrön, Perisi nöbö i nugwo yadöŋa, “Haŋ ram na duön ap nɨmɨŋö,” röŋa. Aliö rɨmɨn, Jisas ram nuŋwa duön, ram möl yuadö ap nɨmɨba römɨdöŋa. 38 Römɨdön, ap nɨmmɨdɨm nugugɨrön, Perisi nöbö aku, rɨb nuŋ akwör yöx nugwön, nöbö kɨ pödpöd rɨmɨn an Juda ada öim rɨg röl mag akuyöbö, imag nuŋ aku röbö äbäd abön wöhö, hör ör ap pɨ nɨmɨba rɨmɨdö, rön, rɨb aku yöxöŋa. 39 Aliö rɨbyöx nugwöŋ aku Jisas nuŋ keir nugwön nugwo yadöŋa, “Ñɨŋ Perisi ada, kwosö namag bla rɨŋadö adö bla röbö äbäd ri abön röi mag aliö akuyöbö röi aku, jɨ yuö ñɨŋ bö ap kib mag gwogwo röi pɨx aku aja wöl gɨ mɨda. Ñɨŋ nöbö mö ap wä ñɨŋ bla pɨŋö, rön, mɨ mag gwogwo akwör rɨmɨdöia. 40 Ñɨgö nöbö mö u bɨlɨm. God ñɨgö uñ wab akwör rɨ nɨgölöŋ; yuö bö aipam rɨ nɨgöŋa. 41 Makwam, ap kwosö namaga möl bö mɨd piaku, nöbö mö lɨblɨb rɨ mɨdö bla ñɨgö nöiöña. Akuyöbö almɨjöñ aku, ap ñɨŋa magalɨg lei röjöna.

42 “Makwam ñɨŋ Perisi ada, nugw ri aböña: ñɨŋ mɨ ödöriö ömörö diba pöña. Pöm, dil, hör ap hölɨŋ wä höb möriwö rɨba wölmɨd piaku nugumɨn, ap diba röxg nɨgmɨn, iŋ wöd nugup dumɨdɨŋ, ragpɨd sö duaŋ, nuöm nɨgön God nugwo paŋyöbö i nöinɨŋö, rön, öim nugwöia. Ap ulul bla öim alön röi aku wä rɨ, makwam pödpöd rɨmɨn mönö il ödöriö aku nugwön mai duölöi? Nöbö mö akuyöbö ñɨgö ödöriö wä cön adaku rölöi; ñɨgö gwogwo cön adakwör röia. God nugwo madmag nɨgölöi. Akuyöbö alön mag gwogwo röia.

43 “Makwam ñɨŋ Perisi ada, nugw ri aböña: ñɨŋ mɨ ödöriö ömörö diba pöña. Ñɨŋ Juda mögum rɨb ram akuyöbö duön, nöbö dib römɨdöi hogw rol akwör römɨdöia. Rɨb ñɨŋa yöx nugwöi aku, nöbö mö mɨga mɨdöi mibɨl piaku duŋ, ‘Mönö yad nölɨb nöbö hömɨdlaŋ e!’ rɨŋ, anɨŋ wä cönɨŋö, rön, nugwöia. 44 Makwam ñɨŋ Perisi ada, nugw ri aböña: ñɨŋ mɨ ödöriö ömörö diba pöña. Nöbö mö bli ñɨgö nugwön, nöbö wä ödöriö, me röi aku, jɨ nöbäpö hogw pɨlɨm lɨdu gwogwo rɨg mɨd möl bö nöbö mö nugwölɨb rol sö yönöi mag aliö akuyöbö mɨdöiŋö,” röŋa.

45 Jisas aliö rɨmɨn, lo mönö yad nölɨb nöbö i nugwo yadöŋa, “Mönö yad nölɨb nöbö, mönö ölɨsö waba yadlö aku, anɨŋ kwo algön nör yad höimöulaŋö,” röŋa.

46 Aliö rɨmɨn, Jisas yadöŋa, “Makwam ñɨŋ lo mönö yad nölɨb nöbö piaku, nugw ri aböña: ñɨŋ mɨ ödöriö ömörö diba pöña. Mönö kɨtɨb wä yadöi aku, yogw ömörö dib piakuyöbö, nöbö mö akuyöbö ñɨgö rag nölöi aku, jɨ ñɨgö uliöxön yadön öröu pölöi. 47 Makwam ñɨŋ lo mönö yad nölɨb nöbö bla, nugw ri aböña: ñɨŋ mɨ ödöriö ömörö diba pöña. Nöhönɨŋ maduebö ñɨŋ bla maduar ör God mönö yadɨb nöbö akuyöbö ñɨgö pɨl pal nɨgmä. Jɨ ñɨŋ God mönö yadɨb nöbö piaku nöbäpö hogw pɨlɨba ñɨŋ rɨ nɨgöia. 48 Alöi aku, wä pal nɨgöiŋö, rön, röia. Nöhönɨŋ maduebö God mönö yadɨb nöbö bla pɨl pal nɨgmä; jɨ nöbäpö hogw möla ñɨŋ rɨ nɨgöia. 49 Makwam, God rɨb wä yöx nugw Nöbö aku yadöŋa, ‘Mönö na yadɨb nöbö bla, mönö wä na pɨrag dub nöbö bla, ñɨgö abna, jɨ ñɨgö höj nugwön, bli rɨ gwogwam rön, bli aŋadö pɨl pal nɨgöñɨŋö,’ röŋa. 50 Makwam maduar ör, God mögörɨb il kɨ rɨ nɨgɨba röŋ wop aku ila nɨgön, God mönö yadɨb nöbö akuyöbö ñɨgö öim pɨl pal nɨgɨm hö aku, ñɨŋ nöbö mö weik mɨdöi kɨyöbö, ap rɨb aku paiŋö pöña. 51 Ömörö aku mɨ, nöbö Ebol nugwo höd ila nɨgön pɨl pal nɨgɨp duön, nɨgɨp hön, mai Sekaraia nugwo, ap höjöpal ur nölɨb ram möl yuadö kau adokwo, rɨg pön rim rɨgpɨd rol adök, mibɨl yöra pɨl pal nɨgmä. Ñɨgö mɨ ödöriö yadmɨdla, ömörö mönö aku magalɨg, ñɨŋ nöbö mö weik mɨdöi akuyöbö pöña. 52 Makwam ñɨŋ lo mönö yad nölɨb nöbö bla, nugw ri aböña: ñɨŋ mɨ ödöriö ömörö diba pöña. Mönö wä aku, rɨb wä yöx nugub ram möl ubalɨja kai wab aku ñɨŋ pön piaku umadöia. Piaku umadön röi aku, nöbö mö ram möla du nugunɨŋö, rön rɨbyöx nugwöi bla, ñɨgö öim ödöi rɨmö abag wölöiŋö,” röŋa.

53-54 Jisas ñɨgö aliö rön rɨŋadö dumɨn nugugɨrön, lo mönö yad nölɨb nöbö bla aipam, Perisi nöbö bla aipam nugwo jɨ nugugu mɨd yadmä, “Mönö kai yadɨŋ, paiŋö yadaŋ nugwön, nugwo pön du mönö diba yajnɨŋö,” rön, Jisas nugwo inag inag inakmönö hörön mönö adö bli yadmɨn duöŋa.