Sapta 6
Antiokus namba 4 i dai
(2 Makabi 1.1-17 na 9.1-29 na 10.9-11)
King Antiokus namba 4 i wokabaut long hap bilong distrik Mesopotemia, na em i harim tok long wanpela taun long kantri Persia, nem bilong en Elimais. Dispela taun i gat biknem, long wanem, em i gat planti silva na gol i stap long en. Insait long haus lotu bilong dispela taun i gat planti samting i dia tumas. Ol hap plang bilong pait ol i bin bilasim long gol, na ol klos pait, na ol arapela samting bilong pait i pulap long dispela haus lotu. King Aleksander bilong Masedonia i bin lusim ol dispela samting i stap long dispela haus. Aleksander em i pikinini bilong Filip na em i namba wan man i bin kamap bikpela king bilong ol Grik. Orait Antiokus i bringim ol ami bilong en i go long Elimais na em i laik winim dispela taun na stilim ol dispela gutpela samting, tasol em i no inap, long wanem, ol manmeri i harim tok pinis long ol samting em i laik mekim, na ol i bekim pait. Orait Antiokus i tanim bek na i go long Babilon, na bel bilong en i hevi olgeta.
Long Persia wanpela man i kam long em na i tokim Antiokus olsem, “Ol ami bilong yu long Judia i lus long pait. Na ol Juda i ranim Lisias na ol strongpela lain ami bilong em. Na tu ol i kamap strong moa yet, long wanem, ol i kisim ol samting bilong pait na ol kago na ol gutpela samting bilong ol ami ol i bin winim. Ol 1 Mkb 1.54 Juda i rausim dispela ‘samting nogut tru’ yu bin sanapim antap long alta long Jerusalem. Na raun long tempel ol i wokim wanpela banis i antap moa, olsem olpela banis bipo. Na ol i strongim tu taun Betsur, em wanpela taun bilong yu yet.”
Taim king i harim dispela tok em i kirap nogut tru, na bel bilong en i hevi tumas. Olsem na em i painim sik na i go long bet na tingting bilong en i bagarap olgeta, long wanem, ol samting em i laik mekim i no kamap stret. Planti de em i stap olsem, na bikpela wari i daunim em moa yet. Olsem na em i pilim olsem em bai i dai. 10 Na em i singautim olgeta man i bin kisim nem “Pren Bilong King,” na em i tokim ol olsem, “Mi no save slip moa, na bikpela wari i bagarapim lewa bilong mi. 11 Pastaim mi askim mi yet, bilong wanem ol kain kain trabel i kamap long mi. Long wanem, bipo mi save stap man bilong bel isi, na ol manmeri i save laikim mi. 12 Tasol nau mi tingim ol pasin nogut mi bin mekim long Jerusalem, long taim mi stilim ol samting bilong lotu, em ol i bin wokim long silva na gol. Na tu mi bin traim long kilim nating ol manmeri bilong lain Juda. 13 Nau mi save pinis, dispela samting em i as bilong olkain trabel i bin kamap long mi. Nau bel bilong mi i pas, na mi save olsem, mi bai i dai hia long dispela longwe ples.”
14 Na Antiokus i singautim Filip, em wanpela man i gat nem “Pren Bilong King,” na em i makim em bilong i stap hetman bilong olgeta kantri em i bosim. 15 Em i givim hat na klos na ring bilong king long em. Na em i makim em tu bilong skulim pikinini bilong em Antiokus namba 5, bai em i ken kamap king bihain. 16 King Antiokus namba 4 i dai long yia 149, long dispela longwe ples. 17 Na taim Lisias i harim tok olsem King Antiokus i dai pinis, em i tokaut long ol pipel olsem yangpela Antiokus i kisim ples bilong papa bilong em. Em i kamap king pinis na nupela nem bilong en em Yupator. Long taim dispela nupela king i stap manki yet, Lisias i bin lukautim em.
18 Ol birua i stap long dispela strongpela haus ol i bin wokim long Jerusalem, ol i save pasim rot bilong ol manmeri bilong Israel long dispela hap klostu long tempel. Oltaim ol i mekim trabel long ol. Na tu ol i helpim ol haiden. 19 Olsem na Judas i tok pinis olsem em bai i pinisim ol olgeta. Long yia 150 em i bungim ol man bilong kirapim pait long ol lain i stap insait long dispela strongpela haus, 20 na em i sanapim olkain masin bilong pait.
21 Tasol sampela man bilong ol lain i stap long dispela strongpela haus wantaim sampela hambakman bilong Israel, ol i ranawe i go long king na ol i tokim em olsem, 22 “Hamas taim bai yu wet bilong bekim ol dispela samting ol birua i mekim long ol lain bilong mipela? 23 Mipela i bin orait long i stap aninit long papa bilong yu, na mipela i bin harim ol tok bilong em na bihainim ol lo bilong em. 24 Tasol dispela pasin i helpim mipela olsem wanem? Nau ol wanblut yet i kamap birua bilong mipela. Na ol i bin kilim sampela bilong mipela. Na ol i stilim ol samting bilong mipela tu. 25 Ol i no bagarapim mipela tasol. Nogat. Ol i save kirapim pait tu wantaim ol arapela lain i stap klostu long ol. 26 Na nau ol i kirapim pait long ol man i stap long strongpela haus long Jerusalem, na ol i ting long winim ol. Na ol i strongim pinis tempel long Jerusalem na taun Betsur. 27 Sapos nau tasol yu no mekim wanpela samting, bai ol i bagarapim mipela moa yet, na bihain yu no inap pasim ol.”
Antiokus namba 5 na Lisias i kirapim pait
28 Taim king i harim tok bilong ol dispela man i bin lusim Jerusalem na kam, em i belhat nogut tru. Em i bungim olgeta bikman i gat nem “Pren Bilong King,” na ol namba wan ofisa bilong ami, na ol ofisa bilong ol soldia i save sindaun long ol hos. 29 Em i baim sampela soldia tu bilong ol arapela kantri na bilong ol ailan. 30 Em i gat 100,000 soldia nating na 20,000 soldia i save sindaun long ol hos na 32 elefan ol i bin skulim ol long pait. 31 King Antiokus wantaim ol ami bilong en i wokabaut i go namel long distrik Idumea na ol i kirapim pait long Betsur, na ol i pait longpela taim long dispela ples. Ol i sanapim ol kain kain masin bilong pait, tasol ol man bilong dispela taun i save pait strong tru na ol i kam ausait na ol i kukim ol dispela masin ol birua i wokim.
32 Orait Judas i kisim ol soldia bilong en i stap long strongpela haus long Jerusalem na em i go wantaim ol bilong wokim kem long ples Bet Sekaraia. Na long dispela pasin em i pasim rot bilong ol ami bilong king. 33 Long bikmoning tru king wantaim ol ami bilong en i kirap na i go kwik long bihainim rot i go long Bet Sekaraia, na ol soldia bilong en i redim ol samting bilong kirapim pait na ol i winim ol biugel. 34 Ol i larim ol elefan i smelim wara bilong pikinini wain na bilong pikinini malberi, bilong kirapim bel bilong ol long pait. 35 Ol i tilim ol dispela traipela animal long ol wan wan lain soldia. Olgeta lain tausen soldia i gat ol hat ain na ol klos pait ol i bin wokim long ol liklik sen, ol i bung long ol wan wan elefan. 36 Na 500 soldia i save sindaun long ol hos, ol tu i save stap klostu long ol wan wan elefan. 37 Ol i bin wokim strongpela bet diwai na i pasim wantaim let long baksait bilong ol wan wan elefan. Na tripela soldia wantaim wanpela draiva i sindaun long ol wan wan elefan. 38 Lisias i putim olgeta arapela soldia i save sindaun long hos long han sut na han kais bilong ol ami bilong en. Olsem bai ol i ken skrapim bel bilong ol birua, na was long ol soldia nating. 39 San i lait long ol hap plang bilong pait ol i bin bilasim long bras na gol, na i luk olsem planti bombom i lait i stap long dispela maunten ol soldia i sanap long en. 40 Wanpela hap bilong ol lain ami bilong king i stap nabaut long ol hap bilong maunten, na narapela hap i stap nabaut long ples daun. Tasol olgeta ol i go het wantaim, na ol i no wet liklik. 41 Taim ol man i harim pairap bilong ol samting bilong pait, na nois bilong lek bilong bikpela lain ami i wokabaut, olgeta i pret. 42 Judas wantaim ol ami bilong en i go kirapim pait na ol i kilim 600 soldia bilong king. 43 Eleasar Avaran i lukim wanpela elefan i bikpela moa, na i gat bilas bilong king long en, na em i ting king yet i sindaun antap long en. 44 Olsem na Eleasar i lusim laip bilong em bilong helpim ol lain bilong em, na em i kisim biknem inap oltaim. 45 Em i no pret. Em i ran i go stret long dispela elefan i stap namel long wanpela lain soldia. Em i kilim ol soldia i stap long han sut na han kais, na ol birua i surik i go long tupela sait wantaim. 46 Orait Eleasar i go aninit long elefan na subim spia bilong en i go insait long bel bilong elefan na elefan i pundaun antap long em na kilim em i dai.
Pait i kamap long taun Betsur na long maunten Saion
47 Taim ol Juda i lukim strong bilong ol ami bilong king na pasin ol i pait long en, ol i surik bek. 48 Olsem na ol ami bilong king i go kirapim pait gen long ol Juda i stap long Jerusalem. Ol i bringim pait i go tu long ol arapela hap bilong Judia na long maunten Saion. 49 King i sekan wantaim ol manmeri bilong taun Betsur na ol i lusim taun, long wanem, ol i no gat inap kaikai bilong pulim pait i go moa. Na tu, dispela yia em wanpela namba 7 yia bilong ol Juda, olsem na ol i no bin planim kaikai long ol gaden.* Ol Juda i save wokim ol gaden na planim kaikai inap 6-pela yia, na long namba 7 yia ol i no save planim kaikai long ol gaden na ol i no kisim kaikai i mau. Lukim Kisim Bek 23.10-11 na Wok Pris 25.2-7. Olsem na long yia bihain long wanpela namba 7 yia, ol i save sot long kaikai. 50 Olsem na king i kisim taun Betsur na em i makim sampela soldia bilong bosim dispela taun. 51 Na em i go kirapim pait long tempel na pait i go planti de moa. Em i sanapim ol kain kain masin bilong tromoim paia na ol ston samting, na ol arapela masin bilong sutim spia. 52 Tasol ol man i stap insait long banis bilong tempel, ol tu i wokim olkain masin bilong pait. Olsem na pait i go longpela taim moa. 53 Tasol i no gat kaikai moa i stap insait long bakstua bilong tempel, long wanem, em i wanpela namba 7 yia bilong ol Juda. Na tu, ol wantok i bin ranawe long ol birua na i bin kam long Judia, ol i pinisim tru olgeta kaikai. 54 Olsem na planti manmeri i go bek long ples, long wanem, ol i sot long kaikai. Na nau liklik lain tasol i stap long tempel.
King i sekan wantaim ol Juda
(2 Makabi 13.23-26)
55-56 Long dispela taim Filip i lusim Persia na Midia na i kam bek gen long ples. Filip em i dispela man King Antiokus namba 4 i bin makim bilong skulim pikinini bilong em, Antiokus namba 5, long holim wok king. Em i kam bek wantaim ol ami bilong King Antiokus namba 4 na nau em yet i laik bosim gavman. Taim Lisias i harim tok long samting Filip i laik mekim, 57 em i tingting long redim ol samting bilong i go bek long ples. Olsem na em i tokim yangpela king, Antiokus namba 5, na ol ofisa na ol soldia olsem, “Olgeta de strong bilong yumi i wok long pinis, na yumi no gat planti kaikai moa. Na dispela taun yumi laik winim, em i strongpela tru. Na long ples bilong yumi i gat sampela bikpela wok gavman yumi mas stretim. 58 Olsem na mobeta yumi sekan na stretim tok wantaim ol Juda na ol lida bilong ol. 59 Yumi mas larim ol i bihainim ol lo na pasin tumbuna bilong ol. Pastaim ol dispela trabel i kamap, long wanem, yumi bin rausim ol lo na pasin bilong ol.”
60 King wantaim ol ofisa i laikim tru dispela tok. Olsem na ol i salim tok i go long ol Juda long sekan wantaim ol. Na ol Juda i orait long dispela tok bilong ol. 61 Olsem na king na ol ofisa i tok tru antap long bihainim dispela kontrak. Na ol Juda i lusim strongpela haus bilong ol. 62 Tasol taim king i go long maunten Saion na em i lukim ol strongpela banis i stap long en, em i brukim dispela kontrak na em i tokim ol soldia long ol i mas rausim ol banis i raunim tempel. 63 Na em yet i hariap na i lusim dispela ples na em i go bek long taun Antiok. Long Antiok em i lukim olsem Filip i bin kamap hetman bilong taun. Na king i kirapim pait long em, na em i winim bek dispela taun.

6:7: 1 Mkb 1.54

*6:49: Ol Juda i save wokim ol gaden na planim kaikai inap 6-pela yia, na long namba 7 yia ol i no save planim kaikai long ol gaden na ol i no kisim kaikai i mau. Lukim Kisim Bek 23.10-11 na Wok Pris 25.2-7. Olsem na long yia bihain long wanpela namba 7 yia, ol i save sot long kaikai.