20
Pol keke tɨ kepno provins Masedonia ketike Grik
Mɨt nererik nesikeyaanmi epei au, Pol kenɨne mɨt kerek nises hɨm me Jisas keyewewi ketpor hɨm mamkepi nanises hɨm me God werek werek. Te hɨrak kɨnaiwɨri kakno provins Masedonia. Hɨrak ken kɨpiun provins Masedonia, hɨrak kerekir kau nɨmɨn ken kerer wit wit katɨp mɨt hɨm mɨrak yapɨrwe mamkepi nanises hɨm me God werek werek. Epei au, hɨrak ken provins Grik. Hɨrak kepu en wenke wikak. Hɨrak kepu en wenke wikak, hɨrak kare kaku sip kakno Siria, hɨrak kemtau mɨt han hɨr nimenɨpɨn nankɨp, te hɨrak han kitet kakno kakitet provins Masedonia ere hɨrak kɨnaiwɨrek kɨpiun provins Siria. * Ap 19:29, 21:29; Ef 6:21Sopata nɨkan ke Piras ke wit Beria, hɨrak ketike Aristakas, Sekandas hɨrakɨt te wit Tesalonaika, hɨrakɨt tekite Pol tariyakɨt ten. Mɨtɨk Gaias ke wit Debi, Timoti, Tikikas ketike Trofimas te Esia, hɨrakɨt tetike Pol nariyan nen. Hɨr mɨt ninɨn nen nemeriyei neit wit Troas. Hɨr nemeriyei neit ein, haiu mau wit Filipai ere wɨ mɨt nererik ap newis yis mekre bret mɨr han tewenɨn menmen God kerekyorem hɨram epei au. Menmen im epei au, haiu mɨnaaiwɨr wit Filipai mau sip ere wɨ hispɨnak (5), haiu mɨpiun wit Troas. Haiu men mɨpiun wit Troas, haiu metike mɨt nemeriyei mau en ere wɨ hispɨnak wik (7).
Pol kɨkɨak Yutikas kerek hɨrak kaa keit wit Troas, hɨrak pɨke kekrit kepu
* Ap 2:42, 46Me wɨ Sabat me wɨtaan haiu mɨt yapɨrwe mererik maam menmen han tewenɨn menmen Jisas kɨrɨakem haiu mewenɨpi God. Pol katɨp mɨt en menmen. Hɨrak kare teipmen kakno te hɨrak ketpor hɨm ere wɨ nɨmɨn. Mɨt epei neit si yapɨrwe newisɨm mekre haau mau niu meit wɨnak haiu mau mererik mekrerek. Mɨtɨk pipɨak niuk mɨrak Yutikas kau windo me wɨnak. Pol wen katɨp katɨp, hɨrak kɨnapɨpɨ kɨwaai kɨnatɨn. Kɨwaai kɨnatɨn o, hɨrak kenke kau niu ken kiun tɨ. Mɨt nekiuwe nen nɨkɨak nɨrek nepei au kaa. 10  * 1Kin 17:21Pol kekintɨp kekiuwe ken kɨrek, hɨrak kenke kenterik kesiuwewik. Epei au, hɨrak katɨp kar ik: “Yi ap han enuk au emɨt! Hɨrak kaa te in ek pɨke kekrit kaku.” 11 Hɨrak katɨp epei au, hɨrak ketikeri pɨke nɨniu nen wɨnak hɨrak kewep niu o bret ketikeri nekiyan naam. Epei au, hɨrak ketikeri newepnak ere wanewik. Wanewik, Pol kɨnaiwɨri. 12 Pol kɨnaiwɨri, hɨr neithis pipɨak ik kerek nɨpaa kenkewɨn kaa Pol pɨke kɨkɨak, hɨr nen wɨnak mɨr hɨr han yaaik iuwe.
Pol kɨnaaiwɨr wit Troas kɨpiun wit Mailitas
13 Haiu minɨn men mau sip merekir wan ere mɨpiun wit Asos, kerek Pol katɨp kakwenyipɨr sip. Nɨpaa hɨrak ketpai menmen im kentar hɨrak kɨnapen sip, hɨrak hanhan keke tɨ kakno ein. 14 Hɨrak kewenaiyipɨr keit Asos epei au, haiu metɨwekhis men mau sip mɨnaaiwɨr wit Asos men ere miun Mitilini. 15 Haiu mɨpiun Mitilini epei au, haiu me wɨ ham wanewik men mesipat wit Kaios. Haiu wen men me wɨ ham hekrit haiu men mesipat wit Semos. Wit Semos epei au, wɨ ham haiu mɨpiun wit Mailitas. Sip mɨwaai meit ein. 16 Pol epei han kitet hɨrak kau sip ap kakno wit Efesas kentar hɨrak kɨnapen kaku provins Esia wɨ yapɨrwe. Hɨrak hanhan kakno waswas kakiun Jerusalem me wɨ Pentekos.
Pol katɨp hɨm mɨrak men mɨt iuwe nises God neit wit Efesas
17  * Ap 18:21Pol wen kepu sip keit Mailitas hɨrak keriuwet mɨtɨk hak katɨp mɨt iuwe ne weiwɨk me God neit Efesas te hɨr enɨnen Mailitas enɨrek. 18  * Ap 18:19, 19:10Ewaai meruri hɨr mɨt ne Efesas epei nan, Pol ketpor kar ik: “Yi epei yertei me wɨ hi hinɨn han Esia hau hetikewi yi yertei menmen hi hisesim. 19  * Ap 20:3Yi yertei me wɨ yapɨrwe mɨt han ne weiwɨk me Isrel hɨr nimenɨpɨn natɨpan naniyep te hɨr nenip menmen im menip han kai kekrit hɨr newaank hɨras. Hi ap ewenɨpi niuk mai au. Hi hɨrɨak menmen Mɨtɨk Iuwe Krais kehimɨtenewem, wɨ ham hi hɨkɨt henterim. 20 Hi ap hepakɨn hɨm mamkepi me wɨ hi hewepyapɨr hɨm me God yi yau wɨnak ke mɨt kerek nekine hɨm me Moses yi yererik en o yau wɨnak mi miutɨp miutɨp. 21 Hi epei hetpi yi mɨt ne weiwɨk me Isrel netike yi mɨt ne weiwɨk ham, hi epei hetpi hɨm manp eiweikɨn sip eiwet menmen enum eiyises hɨm me Mɨtɨk Iuwe kaiu Jisas. 22  * Ap 19:21In ek hi hises hɨm God Hɨmɨn Yaaik ketpewem te hi eno wit Jerusalem. Hi hepɨtari menmen mɨt nanrekyewem nanɨt ein. 23  * Ap 9:16, 21:4, 11Hi hertei kerekek God Hɨmɨn Yaaik epei ketpo merer wit wit mɨt nanrekyo enum nanwɨre akre wɨnak enuk.
24  * Ap 21:13; 2Ti 4:7“Hi han kitet hi hahi te hi ehises menmen nɨpaa Mɨtɨk Iuwe Jisas kehimɨtena hi ehisesim, hɨram menmen weinɨm. God epei kɨrɨak mɨt menmen yaaim keriuwe Jisas Krais te hɨrak kehimɨtena hi hetpor hɨm yaaim me menmen im.
25 “Yi eiyɨmtewem. Nɨpaa hi hen yi mɨt yapɨrwe hewepiyapɨr hɨm me God kinɨn naanmɨpre haiu mɨt. In ek hi hertei maain hi ap eri meiyam au. 26  * Ap 18:6Te hi petepin hetpi hɨm manp, mɨtɨk kiutɨp ke yi mɨt maain kakno si tatɨknenik hɨram menmen mai au. 27 Hɨram menmen mai au mentar hi ap heripakɨn hɨm mei me menmen me God kakinɨn naanmamre haiu mɨt au. 28  * 1Ti 4:16; 1Pi 5:2-4Yi naanempre hɨras yetike mɨt kerek God Hɨmɨn Yaaik kehimɨteni yi naanmɨpri. Yi yar ke mɨt naanmɨpre sipsip yi naanempre mɨt ne weiwɨk me God. Hɨrak kenip mɨt hɨr ne weiwɨk mɨrak keriuwe hemkre me Nɨkan kɨrak Jisas wɨ hɨrak kaa kentar nu tentarakɨt. 29  * Mt 7:15; Jo 10:12Hi hertei hi anaiwɨri epei au, maain mɨt nanɨnen nɨmɨn ke yi mɨt nanriwaank han ki nanriuwe menmen enum hɨr nanɨtpiyem. Mɨt in hɨr nanre nepere enum men nɨmɨn ke sak namɨp newaankem, hɨr nanɨnen nanriwaank. 30  * 1Jo 2:19Maain mɨt han ne yi mɨt hɨr nantɨp hɨm memipɨn nanri han ke mɨt han ne yi mɨt kerek yises hɨm me God te hɨr enisesim. 31  * Mk 13:37; Ap 19:8, 10; 1Te 2:11Yi naanmamre hɨras me menmen im, yi han ekitet me tito wikak hi wɨtaan wanewik hetpi hɨm manp me menmen me God te yi eiyisesim, hi hɨkɨti hekepi wɨsenum.
32  * Ap 26:18“In ek hi hitehi God hɨrak naanmampri te hɨm me God hɨrak kakrekyi yaaim hɨram mamkepi te yi eiyu werek werek. Hɨrak kakweti menmen mɨrak yaaim hɨrak maain kakwet mɨt nɨrak em. 33  * 1Sml 12:3; 1Ko 9:11-12Hi ap hemkre menepam heit pewek me yi mɨt o laplap mi au. 34  * Ap 18:3; 1Te 2:9Yi epei yertei hi hɨrɨak menmen heriuwe his mai hi ekerwo laplap me wɨnak sel te hi heit pewek mererim. Hi hetike mɨtɨkɨt wariyakɨt tai naanmɨprawɨr hɨras me menmen. Yi au. 35  * Mt 10:8Marim hi epei heteikni yi eirɨak menmen iuwe te yi eikaap mɨt miyapɨr hɨr ap manpenun neit nɨrɨak menmen au. Yi han ekitet menmen nɨpaa Jisas ketpim. Hɨrak katɨp kar ik: ‘Yi eiwet mɨt menmen hɨram minɨn mɨt hɨr nanweti menmen, te yi han yaaik eiyu.’ ”
36  * Ap 21:5Pol ketpor epei au, hɨrak ketikeri nitehɨr newen ninɨp nitehi God menmen. 37 Hɨr nitehi God menmen epei au, hɨr nɨkɨtek neiyewewik netpɨwek, “Ti yaaik eno e.” 38  * Ap 20:25Pol ketpor kar ik: “Maain hi ap pɨke eri meiyam au,” te mɨt en hɨr han toenuk neriuwerek. Hɨr netpɨwek epei au, hɨr neriuwetek kau sip ken.

*20:4 Ap 19:29, 21:29; Ef 6:21

*20:7 Ap 2:42, 46

*20:10 1Kin 17:21

*20:17 Ap 18:21

*20:18 Ap 18:19, 19:10

*20:19 Ap 20:3

*20:22 Ap 19:21

*20:23 Ap 9:16, 21:4, 11

*20:24 Ap 21:13; 2Ti 4:7

*20:26 Ap 18:6

*20:28 1Ti 4:16; 1Pi 5:2-4

*20:29 Mt 7:15; Jo 10:12

*20:30 1Jo 2:19

*20:31 Mk 13:37; Ap 19:8, 10; 1Te 2:11

*20:32 Ap 26:18

*20:33 1Sml 12:3; 1Ko 9:11-12

*20:34 Ap 18:3; 1Te 2:9

*20:35 Mt 10:8

*20:36 Ap 21:5

*20:38 Ap 20:25