19
Hɨm me Sakias
1-2 Jisas kepno kitet wit Jeriko kesipatek kepno. Mɨtɨk iuwe niuk mɨrak Sakias hɨrak kepu wit ik. Hɨrak kinɨn naanmɨpre mɨt kerek hɨr nari pewek me mɨt ne takis newet gavman em. Hɨrak ketenen menmen yapɨrwe. Mɨtɨk ik hɨrak kare kakɨr Jisas hɨrak keimɨn. Hɨrak mɨtɨk kike yinak te ap kakɨr Jisas kentar mɨt yapɨrwe nerp menep menep nesonɨwek. Te hɨrak kesiuknen kinɨn mɨt yapɨrwe ken kɨniu nu fik kau niu (hɨrak kɨre tapɨr kup) hɨrak kakɨr Jisas kentar hɨrak kakno kaksipaat nu ik e.
Jisas kan kerp nu ik e kɨkɨamnaan kɨr Sakias ketpɨwek kar ik: “Sakias, ekiuwe wasenum enen. Hi etput, hi petepin atikewit wauno wɨnak kit ek.” Sakias kekiuwe wasenum kan tɨ, hɨrak han yaaik keriuwe Jisas kekre han kɨrak, hɨrak keriyaak ken wɨnak kɨrak. * Lu 5:30, 15:2Hɨr mɨt yapɨrwe nɨrek, hɨr natɨpan nɨnan yipɨr newɨrek hɨr natɨp nar ik: “Jisas kakno wɨnak ke mɨtɨk enuk kɨrɨak menmen enum.” * Eks 22:1; Nam 5:6-7Maain keit wɨnak eik, Sakias kekrit kerp katɨp Jisas, “Mɨtɨk Iuwe emtau! Hi ewet pewek o menmen mai pɨnam mamno mɨt enun winen menmen auri. Te hi nɨpaa emipɨn mɨt han ekinortɨp pewek mɨr, hi pɨke ewetɨrem mamrer mɨr kerek nɨpaa hi etɨwem miutɨp, hi ewetɨrem tekyaait.” * Ap 16:31-34; Lu 13:16Jisas katɨp te mɨt nau en nemtewek. Hɨrak katɨp kar ik: “Petepin mɨtɨk ik epei keweikɨn sip kewet menmen enum. Hɨrak hɨrekes nepenyek ke Ebraham kentar in ek hɨrak kises God werek werek. Hɨrak kises God werek werek kentar 10  * Lu 15:4; Jo 3:17; 1Ti 1:15hi Mɨtɨk ke wit ke Mɨtɨk Iuwe, hi han te hi hɨnhatɨn mɨt hɨr newaank hɨras nar mɨtɨk ik, te hi ekepi etorhis.”
Jisas katɨp hɨm tok piksa ke mɨt naanmɨpre pewek me mɨtɨk hak
(Mt 25:14-30)
11 Jisas katɨp hɨm tok piksa men mɨt kerek nemtewek katɨp Sakias menmen. Hɨrak katɨp hɨm im kentar in ek hɨrak epei menep kakiun wit Jerusalem kaki. Te hɨr mɨt han kitet natɨp epei menep te God kaknen kakriuwe menmen mɨrak iuwe yaaim kakinɨn naanmamre mɨt. 12  * Mk 13:34Te Jisas katɨp kar ik: “Nɨpaa mɨtɨk hak iuwe kepu. Hɨrak kakno wit hak keit yanɨmɨn te mɨt han nanwisɨk kakre iuwe naanmamre mɨt neit ein. Maain hɨrak pɨke kaknen wit kɨrak ik. 13 Menep hɨrak kakno, hɨrak kenɨne mɨt hiswiyen (10) nekepik nɨrɨak menmen mɨrak, hɨr nan. Hɨr nan, hɨrak kewtɨr pewek mar 20 kina miutɨp miutɨp. Epei au, hɨrak ketpor, ‘Eiyɨmtau menmen. Yi yayɨt pewek im em, hɨram mamri meiyam mamkiterem mamwaai ere iuwe, te hi pɨke anen.’
14  * Jo 1:11“In ek, mɨt han ne wit kɨrak, hɨr nɨneinɨk te hɨr nesiuwe mɨt han nɨkaru nen natɨp nar ik: ‘Haiu mɨnapen mɨtɨk ik kakre iuwe naanmamrai.’
15 “Maain mɨtɨk iuwe epei naanmɨpre mɨt pɨke kan, wasenum hɨrak kenɨne mɨt kerek nɨrɨak menmen mɨrak em kerek nɨpaa neit pewek, hɨrak keriyeiri hɨr nan nerp ninaan mɨrak, hɨrak kitorhi me pewek nɨpaa hɨrak kewetɨrem, te hɨr neit pewek meiyam mamtikerem o au. 16 Mɨtɨk hak kiutɨp kinɨn kan katɨp, ‘Mɨtɨk iuwe, me pewek nɨpaa ti ewetewem mar 20 kina, hɨram mari ham mɨre 200 kina.’ 17  * Lu 16:10Mɨtɨk iuwe ketpɨwek kar ik: ‘Ti yaaik, ti mɨtɨk erekyau menmen mai yaaim. Ti yaaik naanmɨprau menmen kike mar im werek, te hi ewisit naanmamre wit iuwe mar hiswiyen (10) im e.’
18 “Hɨrak epei ken, mɨtɨk hak kerek kɨrɨak menmen mɨrak ek kan katɨp, ‘Mɨtɨk iuwe, me pewek nɨpaa ti ewetewem mar 20 kina, hɨram mari ham mɨre 100 kina.’ 19 Hɨrak katɨp epei au, mɨtɨk iuwe king katɨp me mɨtɨk ik kar ik: ‘Ti naanmamre wit mar hispɨnak (5).’
20 “Hɨrak epei ken, mɨtɨk hak kɨrɨak menmen mɨrak kan katɨp, ‘Mɨtɨk iuwe, im em hɨram pewek mit nɨpaa ti ewetewem. Hi hɨsawɨnem mekre wa hɨtɨn. 21 Hi hɨneinit hentar ti menmen kerek mɨt han nimaam. Ti ewenkek menmen kerek nɨpaa ti ap emɨr em au, mɨt han namɨr.’
22 “Mɨtɨk iuwe king ketpɨwek, ‘Ti mɨtɨk erɨak menmen mai, ti enuk! Hi pɨke ehɨt hɨm mit ti etpim me hi, hi pɨke enit eriuwerem. Ti hertei hi mɨtɨk enuk atɨp hɨm tokik tokik ari menmen ap mai ewenkek menmen kerek hi ap epei hamɨr au mɨt han. 23 Henmak te ti ap ewisa pewek mei mekre benk? Te hi ehɨt meiyam kike weinɨm mamtikerem wɨ kerek hi pɨke han in a?’ 24 Te mɨtɨk iuwe king katɨp mɨt kerek nerp ein en, ‘Eiyɨt pewek emkeipnɨwek eiwɨrem te yi eiwet mɨtɨk hak kerek ketenen 200 kina eiwetɨwekem.’
25 “Hɨr netpɨwek, ‘Mɨtɨk iuwe mɨtɨk eik epei ketenen 200 kina, ekɨt.’
26  * Mt 13:12; Lu 8:18“Mɨtɨk iuwe katɨp kar ik: ‘Hi etpi mɨt kerek netenen menmen hɨram yapɨrwe, te maain hɨrak mɨtɨk iuwe kakwetɨr meiyaam. Te mɨt kerek ap netenen menmen yapɨrwe au, menmen kike kerek hɨr netenenim, mɨtɨk iuwe kaktɨwem mamkeipnor. 27 In ek mɨt nai nepan nɨnaain hi hɨre mɨtɨk iuwe naanmamror, yi eitorhis einen in yi einɨp te hi ahɨri.’ ”
Jisas ken Jerusalem kakre mɨtɨk iuwe naanmamre mɨt
(Mt 21:1-11; Mk 11:1-11; Jo 12:12-19)
28 Jisas katɨp hɨm im epei au, hɨrak kinɨn kɨniu kakno wit Jerusalem. 29 Hɨrak kan menep ke wit Betfasi ketike wit Betani keit mɨniu (o neiyɨp) niuk mɨrak oliv. Epei au, Jisas keriuwet mɨtɨkɨt disaipel wik tɨniu ten. 30 Hɨrak ketpɨwekɨt kar ik: “Yi eino wit eik yi eiyɨr donki nɨkik (hɨrak kɨre hos) mɨt nekeipɨk kerp kerek mɨt niutɨp niutɨp ap nɨpaa newik wen au. Yi eisiupanek eiriyaak eiyɨk einen in e. 31 Te mɨt han nanitihi, ‘Yi yenmak te yi yesiupan ek,’ te yi eiyɨtpor, ‘Mɨtɨk iuwe hanhan kaktɨwek.’ ”
32  * Lu 22:13Hɨrakɨt ten ten ere tɨnapɨn menmen mar ke Jisas nɨpaa ketpɨwekɨtem. 33 Tɨnapɨnek o, hɨrakɨt wen tesiupan hos, mɨt kerek naanmɨpre hos netpɨwekɨt, “Yi yenmak te yi yesiupanek?” 34 Hɨrakɨt tatɨp, “Mɨtɨk iuwe kawɨr kakwik.”
35 Hɨr newenhi te hɨrakɨt tari hos eik teiyɨk ten Jisas, hɨr yapɨrwe newɨr saket (hɨram mɨre laplap) mentar hos sip kɨrak, te hɨr nekin Jisas newisɨk kewik. 36  * 2Kin 9:13Jisas kewik kepno, hɨr mɨt nepno netikerek nenepep saket newisɨm minɨn mɨwaai yayiwe neteikɨn hɨr newenɨpiyek han yaaik neriuwerek. 37 Jisas kan menep wit Jerusalem kerek yayiwe kiun wank kekiuwe ken mɨniu Oliv ek, mɨt disaipel nɨrak yapɨrwe nererik menep menep hɨr han yaaik newenɨpi God nine henye newep hɨm iuwe nentar menmen yaaim hɨr epei nɨr Jisas kɨrɨakem. 38  * Sam 118:26; Lu 2:14Hɨr natɨp nar ik:
“God naanmamre Mɨtɨk Iuwe kerek naanmamre haiu mɨt, hɨrak kakɨkrehɨr God. God hanhan keriuwai haiu mɨt. God hɨrak kakɨt niuk iuwe.”
39 Te mɨt han ne Farisi kerek naanmɨpre hɨm me Moses nekre mɨt yapɨrwe en natɨp Jisas, “Mɨtɨk Iuwe, ti atɨp mɨt disaipel nit wɨre wɨre nentar hɨr natɨp God keriuwetit te ti han tɨ ik. Hɨram enum.” 40 Jisas kewenhi ketpor, “Hi etpi, hɨr nekintɨp wɨre wɨre, nan hɨremes kerek mɨwaai yayiwe mamnap mamtɨp mamwenɨpi niuk mai.”
Jisas kɨkɨt Jerusalem kentar mɨt neweikɨn sip newetɨwek
41  * Jo 11:35Jisas epei kan menep wit Jerusalem, hɨrak kɨrek, hɨrak kɨkɨt mɨt nau wit eik. 42  * Ais 6:9-10; Mt 13:14; Ro 11:8Hɨrak katɨp, “Hi hanhan te yi mɨt petepin yertei menmen eitɨwem me yi eiyu werek werek, te in ek yi ap yerteiyem taau. 43 Maain wɨ mamnen te mɨt ni enun nepan nanɨnen nanweikni hɨr naniyepeti mɨt nanɨnke yinan hesini nanɨnke yinan hasini. 44  * Lu 1:68, 21:6Te hɨr nanɨnen naniwep yi mɨt miyapɨr nanɨwaank wit ki. Ap te nan mei miutɨp mamu kerek nɨpaa mepu ek taau. Menmen im mamnen mamɨntar yi ap yertei wɨ God kan te kakɨkepi.”
Jisas ken wɨnak iuwe ke God kepɨr mɨt nesiuwe menmen neit ein
(Mt 21:12-17; Mk 11:15-19; Jo 2:13-22)
45 Maain wɨ ham Jisas ken wɨnak iuwe kerek mɨt nererik natɨp hɨm me God neitai en, hɨrak kene mɨt kerek nesiuwe menmen mɨre sipsip o hore menmen ham mɨt namɨp nanwet God em, hɨrak kepɨri nen. 46  * Ais 56:7; Jer 7:11Hɨrak ketpor kar ik: “Hɨm nɨpaa God ketpim mɨt newisɨm mau tɨwei mar im: ‘Wɨnak kai mɨt netpim hɨrak ke hɨr nanɨno nanitehi God menmen naneitak.’ Te yi yeweiknɨk kɨre wɨnak ke mɨt enun nekintɨp menmen newik.”
47  * Lu 21:37, 22:53; Jo 18:20Epei au, hekrit hekrit Jisas katɨp mɨt miyapɨr hɨm mɨrak keit wɨnak iuwe ke God kerek ek. Te mɨt iuwe pris newet God menmen me mɨt, hɨr netike mɨt ne Skraip kerek natɨp mɨt miyapɨr hɨm me Moses, hɨr netike mɨt iuwe ninɨn mɨt, hɨr nimenɨpɨn Jisas hanhan nankɨp kaki. 48  * Mt 21:46; Mk 14:1-2; Lu 20:19Te hɨr ap nɨrɨakem au nentar hɨr mɨt yapɨrwe nemtau hɨm mɨrak ap te nanɨnaaiwɨr hɨm meiyam miutɨp au. Hɨr hanhan netikerek neit wɨnak iuwe ke God eik.

*19:7 Lu 5:30, 15:2

*19:8 Eks 22:1; Nam 5:6-7

*19:9 Ap 16:31-34; Lu 13:16

*19:10 Lu 15:4; Jo 3:17; 1Ti 1:15

*19:12 Mk 13:34

*19:14 Jo 1:11

*19:17 Lu 16:10

*19:26 Mt 13:12; Lu 8:18

*19:32 Lu 22:13

*19:36 2Kin 9:13

*19:38 Sam 118:26; Lu 2:14

*19:41 Jo 11:35

*19:42 Ais 6:9-10; Mt 13:14; Ro 11:8

*19:44 Lu 1:68, 21:6

*19:46 Ais 56:7; Jer 7:11

*19:47 Lu 21:37, 22:53; Jo 18:20

*19:48 Mt 21:46; Mk 14:1-2; Lu 20:19