10
Jisösnöŋ gwarek 72 melaim eŋgii anget.
Mat 9.37-38; 10.7-16
Miaŋgö andöŋe Kembunöŋ gwarek tosatŋi 72* Tosatŋan oyoŋda 70 jize. Tosatŋan 72 jize. mi möwölöhöm eŋgiyök. Nanŋak “Taonŋi taonŋi miriŋi miriŋi anmam,” jiba miaŋgöreŋ yahöt yahöt meköba mutuk melaim eŋgiyök. * Mat 9.37-38“Melaim eŋgimam,” jiba kewö jii mötket, “Anutugö nupnöŋ nene ölŋi gwötpuk öliba ahözapmö, mi tokobingöra nup meme ambazip nini awamdökŋi maljin. Miaŋgöra mönö nene öliöliŋaŋgö Kembuŋi köuluköm waŋgigetka nup meme ambazip melaim eŋgiiga ölŋi mem tokome.
* Mat 10.16“Iŋini mönö anme. Mötket, lama yeŋön arökŋaŋgö kiam kalŋi yeŋgö sutŋine gegetka luhuba eŋgöhöbepuk, nöŋön iŋini miaŋgö tandök ewö melaim eŋgibi anme. * Mat 10.7-14; Mak 6.8-11; Luk 9.3-5Iŋini moneŋ irimuŋga me gösö kun me köna esu mi kude memba anme. Anda könanöŋ ambazip eŋgeka jiji-kilik-kilik yaizökzök kude akŋe.
“Anda miri kunöŋ öŋgöba mutuk kewö jime, ‘Anutunöŋ miri kiaŋgöreŋ luai ali bönjöŋ malme.’ Mewö jigetka kunŋan luai aŋgön kölmamgö dop akzawi ewö, luaiŋinan mönö yaŋgö qakŋe öŋgömapmö, kunŋan mi qahö aŋgön kölma ewö, luaiŋinan mönö liliŋgöba nanŋini qakŋine öŋgöma. * 1 Kor 9.14; 1 Tim 5.18Miri öŋgömei, mönö miaŋgöreŋök mala nup meme. Ambazipnöŋ nup meme ambazip malmalŋini naŋgömeaŋgö dop akze. Miaŋgöra yeŋön nene aka o eŋgimei, mi mönö neme. Miri tosatŋe laŋlaŋ kude ahöme. Miri suen kude anda kame.
“Taon miaŋgöreŋ me miaŋgöreŋ aŋgotketka köl öröba nene eŋgimei, mia mönö neme. Nemba tosatŋan miaŋgöreŋ kawöl eŋgöhöi ahömei, i mönö mem ölöwak eŋgime. Mewö aka kewö jiget mötme, ‘Anutugö bemtohoŋan mönö dowe kaiga miaŋgö uruŋe aŋgotme.’ 10  * Apo 13.51Mewö akŋemö, taon kunöŋ aŋgotketka andö eŋgumei, miaŋgöreŋ mönö maketnöŋ me sombemnöŋ anda kewö jiget mötme,
11 ‘Nini eŋgö taonöŋ kainga sölbuham yuai köna tambönine mekötahözawi, mi mönö tim tönjöraringa nanŋine liliŋgöba gema. Gemapmö, keu ki mönö möt yaköme: Anutugö bemtohoŋan mönö kösutŋine asuhuza.’ 12  * Jen 19.24-28; Mat 11.24; 10.15Nöŋön kewö jibi mötket: Anutunöŋ nalö ketaŋe qemasolokepŋinaŋgö likepŋi meleŋni taon miaŋgö qakŋe öŋgömawi, dop miaŋön mönö Sodom yeŋgö sihimbölö dopŋi oŋgita toroqem eŋgima.” Sodom yeŋön bölöŋi kanjamŋambuk memba mala uruŋini qahö meleŋgetka Anutunöŋ könöpnöŋ köndeŋ eŋgiyök.
Jisösnöŋ taon 3 yeŋgöra ‘Yei wösöbirik!’ jiyök.
Mat 11.20-24
13  * Ais 23.1-18; Eze 26.1–28.26; Joel 3.4-8; Amos 1.9-10; Zek 9.2-4“O Korazin toŋi, nöŋön eŋgöra ‘Yei!’ jiba sahötzal aka Betsaida toŋi, eŋgöra mewöyök ‘Yei!’ jiba sahötzal. Nöŋön yeŋgöreŋ anbiga keuni jibi sösönihii aŋgöletotni kukösumŋinambuk asuhugetmö, uruŋini töndup qahö meleŋget. Aŋgöletot mi kian gölmenöŋ Taiö aka Saidon sitinöŋ asuhubeak ewö, yeŋön mönö nalö köröpŋi uruŋini meleŋbingö kaisösöpŋi kondela dodohonöŋ aŋgömiriba kau ariba sahötpeak.
14 “Sahötpeakmö, Anutunöŋ könaŋgep Korazin aka Betsaida yeŋgö keuŋini jim teköba likepŋi meleŋni sihimbölö mötmei, nalö ketaŋi miaŋgöreŋ mi mönö Taiö aka Saidon yeŋgö sihimbölö dopŋi oŋgita mötme. 15  * Ais 14.13-15Aka Kaperneam toŋi, Anutunöŋ iŋini ölöp mem wahöt eŋgii Suep mire öŋgöbeak me qahöpto? Qahöpmahöp! Iŋini mönö kömupkö senjom mire kölölohoba geme.
16  * Mat 10.40; Mak 9.37; Luk 9.48; Jon 13.20“Kunŋan keuŋini mötmawi, yaŋön mönö nöŋgö keuni mötma. Kunŋan andö eŋgumawi, yaŋön mönö ni andö nuŋgumapmö, kunŋan ni andö nuŋgumawi, yaŋön melaim niŋgiyöhi, mönö i andö qema.” Mewö.
Gwarek 72 yeŋön liliŋgöba söŋgaiget.
17 Gwarek 72 Tosatŋan oyoŋda 70 jize. Tosatŋan 72 jize. yeŋön mala liliŋgöba kaba söŋgaiba kewö jiget, “Kembu, nini göhö qetke öme wöröme jim kutum eŋgiinga yeŋön mewöyök keunini bapŋe anda tököba anget.”
18 Mewö jigetka Jisösnöŋ meleŋnök, “Nöŋön Satan kakögetka Suepnöhök luhuba wölbilik ewö aköba gei ehal. 19  * Sum 91.13Mötket, nöŋön kukösum eŋgibiga iŋini ölöp kitim soramen, skorpion (nendaŋ kömbukŋi pomemba) aka kerökninaŋgö ösum-mumuŋi jitŋambuk pakpak tiget eriga luhut alme. Miaŋgöra yuai kunŋan qahö eŋgum mizit ak eŋgima.
20 “Miaŋgöra ömewöröme yeŋön keuŋini bapŋe anjemö, töndup eŋgöreŋ sösöŋgai bohonŋi mi miaŋgöra kude söŋgaime. Eŋgö qetŋini Suep mire ohoget Anutugö buknöŋ ahözawi, miaŋgöra mönö önöŋi qahö söŋgaime.” Mewö.
Jisösnöŋ söŋgaiba Anutu möpöseiyök.
Mat 11.25-27; 13.16-17
21 Nalö miaŋgöreŋ Uŋa Töröŋan Jisös inahöm waŋgiiga söŋgaiba keu kewö jiyök, “O Iwini, göŋön Buŋa keugi mötkutukutu ambazip mötmöt ketaŋi megeri, yeŋgöreŋ asambötnöŋmö, ambazip nahönbörat ewö nanŋinaŋgöra mötketka gukmaulem akzei, mi mönö yeŋgöreŋ indelnöŋga möt asarize. Miaŋgöra nöŋön Suep gölmegö Kembuŋi gi möpöseim gihizal. O Iwini, gi nangak mewö asuhumapköra mötnöŋ dop köli ölöwahök.
22  * Jon 3.35; 10.15“Iwinan mönö yuai pakpak jim kutuiga nöŋgö buŋaya ahök. Iwinan Nahönŋaŋgö könaŋi nanŋök möt yaköiga kunŋan mi qahö mötza. Mewöyök kunŋan Iwiŋaŋgö könaŋi qahö möt yaköiga Nahönŋanök mi mötza aka ambazip möwölöhöm eŋgiba yeŋgöra mi indelmawi, yeŋön mönö Iwi möt waŋgime.”
23 Jisösnöŋ mewö jiba gwarekurupŋi yeŋgöreŋ liliŋgöba nanŋinök ölöŋ kewö jii mötket, “Iŋini yuai ek kutuzei, denike yeŋön mi ek kutuzei, yeŋön mönö jeŋinaŋgöra aka simbawoŋ akze. 24 Miaŋgö könaŋi kewö: Nöŋön keu kewö jibi mötket, Kezapqetok ambazip aka kiŋ azi kembu gwötpukŋan iŋini yuai ki ekzei, mi ekingö awöweŋgöba malgetmö, mi qahö eket. Iŋini keu ki mötzei, yeŋön mi mötpingö awöweŋgöba malgetmö, mi qahö mötket.” Mewö.
Jöjöpaŋ keu bohonŋi yahöt mi denöwö?
Mat 22.34-40; Mak 12.28-31
25  * Mat 22.35-40; Mak 12.28-34Köna keugö böhi kunŋan wahöta Jisös bötak ala kewö qesim waŋgiba jiyök, “Böhi, nöŋön denöwö aka malmal kömbönaŋi teteköŋi qahö buŋa qem aŋgubileŋak?” 26 Jiiga Jisösnöŋ kewö meleŋda qesiyök, “Mosesgö Köna keunöŋ keu denöwö ohoget ahöza? Miaŋgö könaŋi denöwö?” 27  * Lew 19.18; Dut 6.5Qesiiga meleŋda jiyök, “ ‘Gi urugi jömukŋi, uŋagi jömukŋi, kuki jömukŋi aka mötmötki jömukŋi miaŋön mönö Kembu Anutugi jöpaköba malman,’ aka ‘Nangi jöpaköm aŋgumakzani, mewöŋanök mönö ambazip pakpak jöpaköm eŋgiba malman.’ ”
28  * Lew 18.5Jiiga Jisösnöŋ meleŋnök, “Törörök meleŋjan. Mi tem köla malmal kömbönaŋaŋgö buŋaya akŋan.” 29 Mewö meleŋnökmö, Köna keugö böhinöŋ ‘Mi tem köla solanŋi akzal,’ mewö mötmöriba könaŋamŋi kondelmamgö möta Jisösgöra jiyök, “Ambazip sutŋine mala korali, yeŋgöreŋök mönö dagöra jizan? Niŋia qahö jöpaköm waŋgibileŋak?”
Samaria azinöŋ gurusep azi ak-kömum waŋgiyök.
30 Mewö jiiga Jisösnöŋ meleŋda jiyök, “Azi kunŋan Jerusalem siti mosöta Jeriko mire geba könanöŋ kegwek-kahasililiŋ yeŋgö böröŋine gei meget. Memba inap yuaiŋi waŋgita opoŋi qeköba gurusep qeba gila angetka kömumamgö aka ahöyök. 31 Ahöba mamböriga jike nup galöm kunŋan köna miyök anda eka ek siriba köna likepŋeyök anda oŋgita anök. 32 Aniga mamböri jike nup azi (Liwait) kunŋan miaŋgöreŋ kaŋgota eka mewöŋanök ek siriba oŋgita anök. 33  * 2 Hist 28.15Anökmö, Samaria prowinsgö azi§ Juda yeŋön Samaria ambazip jijiwilit ak eŋgizema. kunŋan köna miyök anda ahöyöhi, miaŋgöreŋ aŋgota eka wösöŋi möta ehoriyök.
34 “Ehoriba kösutŋe geba uziŋi kelök aka wain oŋan miriba esuhuyök. Uziŋi esuhuba memba kököbihiba doŋkiŋi qakŋe ala waŋgita qenjarök ahöahö mire anda ala köyan köl waŋgiyök. 35 Köyan köl waŋgiba ahöba wahöta söŋanök silim yahötkö töwaŋi (Kina 10,-) uzeta qenjarök mirigö toŋi waŋgiba jiyök, ‘Azi ki mönö köyan köl waŋgiba malnöŋga moneŋ gihizali, mi kude dop köla oŋgitma ewö, mi mönö liliŋgöba kaba miaŋgöreŋ toroqeba gihimam.’ 36 Azi karöbut könaŋamŋini mewö kondelget. Azi kegwek-kahasililiŋ yeŋgö böröŋine geyöhi, yaŋgö alaŋi daŋön ahök? Yeŋgöreŋök dagöra mötnöŋ, i uru kalem ak waŋgiyök?”
37 Qesim waŋgiiga meleŋnök, “Ak kömum waŋgiyöhi, yaŋön.” Mewö meleŋniga Jisösnöŋ jii mörök, “Gi mönö anda mewöŋanök aka malman.” Mewö.
Jisösnöŋ Marta Maria yetpuk kusuk tarök.
38  * Jon 11.1Jisösnöŋ gwarekurupŋi yembuk könanöŋ angetka Kembuŋinan miri kunöŋ aŋgorök. Aŋgoriga ambi kun qetŋi Marta yaŋön köl öröm waŋgii miriŋe öŋgöyök. 39 Martagö munŋi qetŋi Maria malök. Yaŋön Kembu eka könaŋi kösutŋe eta tata Buŋa keu jiyöhi, mi kezap ala mörök. 40 Mörökmö, Martanöŋ lömbuaŋ nupnöŋ öröi anda kaba mökösusu aka Jisösgöra jiyök, “Kembu, munan nömosöri nanök welen nup membi mötnöŋ dop kölja me qahö? Miaŋgöra mönö Maria jinöŋga kaba bauköm niŋgima.”
41 Jiiga Kembunöŋ meleŋda jii mörök, “Marta Marta, gi yuai könaŋi könaŋi miaŋgöra waimanjat möta mötkurumkurum aka könöpŋambuk aka kinjan. 42 Mewö kinjanmö, waimanjat mohok kun memba mem köhöininga dop kölma. Nini yuai sehisehiŋi miaŋgöra qahö osizin. Marianöŋ kewöta urugö likepŋi möhamgöm aŋgumamgö möwölöhöba simbawoŋ akza. Malmalgö bahöŋi ölöpŋi mi kunŋan kun kude waŋgitma.” Mewö.

*10:1: Tosatŋan oyoŋda 70 jize. Tosatŋan 72 jize.

*10:2: Mat 9.37-38

*10:3: Mat 10.16

*10:4: Mat 10.7-14; Mak 6.8-11; Luk 9.3-5

*10:7: 1 Kor 9.14; 1 Tim 5.18

*10:10: Apo 13.51

*10:12: Jen 19.24-28; Mat 11.24; 10.15

10:12: Sodom yeŋön bölöŋi kanjamŋambuk memba mala uruŋini qahö meleŋgetka Anutunöŋ könöpnöŋ köndeŋ eŋgiyök.

*10:13: Ais 23.1-18; Eze 26.1–28.26; Joel 3.4-8; Amos 1.9-10; Zek 9.2-4

*10:15: Ais 14.13-15

*10:16: Mat 10.40; Mak 9.37; Luk 9.48; Jon 13.20

10:17: Tosatŋan oyoŋda 70 jize. Tosatŋan 72 jize.

*10:19: Sum 91.13

*10:22: Jon 3.35; 10.15

*10:25: Mat 22.35-40; Mak 12.28-34

*10:27: Lew 19.18; Dut 6.5

*10:28: Lew 18.5

*10:33: 2 Hist 28.15

§10:33: Juda yeŋön Samaria ambazip jijiwilit ak eŋgizema.

*10:38: Jon 11.1