1  11:1 2 Ko 5:7Unimanqatin matev, av nqǽgo: Toqo-unimanqatin, yaq soqoté-qatéq, matev ndøgo, Mbumbukiam-te ndoqoto-taqa, tøfakhan, ndøgo ndø̀fakhán. Toqo-unimanqatin, yaq soqoté-qatéq, matev ndøgo, bøi qeivupav ndøgo, ndø̂gó. 2 Mbumbukiam nigi atanakha-zapazapa-za, eqeieqei tiqa unimanqatin matev zapayá genezæbám.

3  11:3 Gen 1:1; Psa 33:6; Zion 1:3Unimanqatin matev mokho-te, ni āv qazi꞉qeiví nqǽgo: Manqei-qape ate nqægo, Mbumbukiam ekeza manqát gene-khakheinám, neka gigiap ndøgo, nqazi-qeivi, ndǿgo tøndo-fakhanám, ta gigiap ndøgo, qeivupav ndøgo.

4  11:4 Gen 4:3-10Áv khanégo, Mbumbukiam Eibol-qa etoam matev, mbomambaqape ge꞉veo, getē Kein-qa etoam matev, soqain me꞉veō? Zapa nqánek: Eibol gè-unimanqatín. Yaq ta zapaya ndøgo, Mbumbukiam ndego ezoqa ndaføyamba-qape me꞉veó, neka teqa-etoam matev vø̄khatiu. Eibol mø̀ndønaním. Geté até ndakín-a, teqa matev, ni unimanqatin matev-qa yaq-te me꞉nømendím.

5  11:5 Gen 5:21-24Áv khanégo, Mbumbukiam Inok ekezan-te gekhato, yaq ndego løvøte qeiviav qagoam? Zapa nqánek: Inok gè-unimanqatín. Yaq ezoqa amba mbøevawém. Geté ometeáv. Zapa ndǿgo, Mbumbukiam gèndáf. Teqa yaq-te, ndego ndafeav qagoam, Mbumbukiam-qa Manqat, āv qane-eín nqǽgo: Mbumbukiam khanakhanakh mbogoám, teqa yage-qa yaq-te. 6 Ezoqa unimanqatin mbain tegoat, ndego kopømba mbaín, Mbumbukiam-te khanakhanakh tego. Gekha ezoqām ndego, Mbumbukiam-te tewav, ndego yà be-unimanqatín, av nqægo, Mbumbukiam ndêgō, neka ndego yaq-fia eqeieqei zǿ-etoám, ezoqam ndigu, teqa ndivao.

7  11:7 Gen 6:13–7:1Áv khanégo, Noa khagua-qape gekhakheinam, av Mbumbukiam gembøe-ein, yaq ekeza ezoqa namba vø̄e-khandi꞉z, ndigu khoev-te gi꞉yagam? Zapa nqánek: Ndego gè-unimanqatín neka Mbumbukiam-qa manqat o-mba mbøendáp, ndego ge-ein av nqægo, ezoqa tengiæzo, oskiá ndøgo, ndego bugukhokhof matev-qase qeiviav qagoam. Yaq teqa unimanqatin matev mokho-te, ndego manqei-qape ezoqam, āv genezømás nqǽgo: Tiqa manqa-zapazapa khàpumu-khouwév. Geté ndego ekezan, Mbumbukiam ndaføyamba-qape me꞉veó, teqa unimanqatin matev zapaya.

8  11:8 Gen 12:1-5Áv khanégo, Eibleem Mbumbukiam-qa manqa o-mba gembøendap, gembo-akha, yaq ekeza manqei vø̄-ivav, manqei vini sasa ndøwav, ma Mbumbukiam manqa mbusa gembøeve, temøndap? Zapa nqánek: Ndego Mbumbukiam gè-unimanqatín, oskiá ndøgo, ndego otevateav qagoam, ma te꞉ma. 9  11:9 Gen 35:12Ndego Mbumbukiam sège-unimanqatintám, neka manqei vini-ak namba vø̄e-yagam, ta manqei-te ndøgo, Mbumbukiam manqa mbusa gembøeve, tembo-etoam. Yaq ndego palai khoev mbá gene-yageapám. Até yo neka zeo, Aezek neka Zekop, ndigu Mbumbukiam-qa manqa mbusa kopo gindapem, palai khoév gini-yageapám. 10 Eibleem taon kandambaqape-qa mbøe-kewagám, ta taon ndøgo, miavmiav bazaføgakh-us ndøgo, ndøgo Mbumbukiam ekezan gepøoa neka vø̄khakheinam.

11  11:11 Gen 18:11-14; 21:2; Lom 4:19Yaq áv khanégo, Eibleem zas namba, Sæla, nakhasam gezøqan, oskiā ndøgo, gumu-lawaqape-ev neka tegu zas sog vø̄goam? Zapa nqánek: Ndego gè-unimanqatín. Ndego mø̀ndø-unimanqatín, av nqægo, Mbumbukiam matev ndø̀matanám, av manqa mbusa ge꞉ve. 12  11:12 Gen 15:5; 22:17Ta khøuwa-te ndøgo, ngenek ezoqam, andē løvøte yaq-te, mø̀ndømø-itán. Geté ndego ezoqa kopo, zi kopoav-qapé gimbo-fakhaz. Andé ndukú, khaiya-te nqo꞉go, neka andé ndivínd, ndøgeg-te ndigu. Kopømba mbaín, toqo-gevebam.

13  11:13 Gen 23:4; 1 Chr 29:15; Psa 39:12; 1 Pita 2:11Nginik ezoqa ate ngi꞉gu, Mbumbukiam oskia ndø-unimanqatintám, até vømø̄-pakhaez. Ndigu ekezan, matev upøgipøteáv, Mbumbukiam manqa mbusa gezømbeve. Ndigu ta matev ndøgo, andé qámbá qiqeivam. Ndigu mø̀ndæzøtéz, vaev-te ndø̀mø-fakhanám, neka ndigu khanakhanákh, taqa yaq-te. Ndigu manqat mø̀ndø-vøndøzumám, av nqægo, nqanek manqei-qape-te, ndigu mo-manqei-aním mbá. Geté ndigu andé okha mba me me꞉geavún. 14 Gekha ezoqām ndigu, manqat av ndi꞉manqate, ndigu āv gini-nømendím nqǽgo: Ndigu manqei-qa, zua ndøvawét, ma ti꞉yagat. 15 Nigi atanakha-zapazapa-za, amba ta manqei-qa yaq-te ti꞉manqateɨn, ma gi꞉geavun, yaq ndigu ambá kopømbá, nango tivesezɨn. 16 Geté ndigu manqei mbomambaqape-qa mbøe-esupám. Ndøgo yan-té qano꞉gó. Ta manqei ndøgo, ùnime꞉-løvú, nqanek manqei-qape. Yaq nakémbá, ndigu Mbumbukiam, “nigi Mbumbukiam” gimbo-akhaemam, ndego mivi mbaín, taqa yaq-te. Zapa ndǿgo, ndego yan-te nqo꞉go, taon mbomambaqape zøkhakheinám.

17  11:17-18 Gen 21:12; 22:1-14Mbumbukiam Eibleem khamasim-te geve, yaq ndego ekeza yo kopo, Aezek, amba telavawɨn, etoam matev vø̄gonɨn, ndego sège-unimanqatín, av nqægo: Mbumbukiam kopømbaqapé, tege yo segé-khandí꞉v, teqa yaq-te manqa mbusa geve. 18 Teqa yaq-te, Mbumbukiam āv gembøe-eín nqǽgo, “Qogi qazi, Aezek mokho-té ginøqá-fakház.” 19  11:19 Lom 4:17Eibleem āv gene-matøvém nqǽgo: Yo tembonanim, ság, Mbumbukiam kopømbaqapé, løvøte-te nqawa segé-khandí꞉v. Yaq unimanqatín. Tege yo, andé løvøte-te mé gemøndæ-khandí꞉v.

20  11:20 Gen 27:27-29, 39-40Yaq áv khanégo, Aezek tegi nakhei angana menas, Zekop neka Isao, zenda gezømbove, neka megemege-qa yaq-te, Mbumbukiam-qa manqat vøzø̄-vevezam? Zapa nqánek: Ndego gè-unimanqatín.

21  11:21 Gen 47:31–48:20Yaq áv khanégo, Zekop Zosef-gi nakhei angana menas zenda gezømbove, tiqa yaq-te Mbumbukiam-te vø̄guligulim, ndego løvøte yaq-te gemø-itan. Zapa nqánek: Ndego gè-unimanqatín. Tatuág genø-tøpafám, neka Mbumbukiam-qa iz vø̄-eqatat.

22  11:22 Gen 50:24-25; Exo 13:19Yaq áv khanégo, Zosef løvøte gekhatoat, ndego Izlael ezoqam-qa yaq-te ge-ein, ndigu Izip manqei-te tifakhaz, yaq ndego manqa vøzø̄-løvua, av nqægo, “Noqa bazag vø̀-upatét, manqei tozo-ivøvem?” Ndego nqanek manqat tene-eín ndǿgo: Ndego gè-unimanqatín, Mbumbukiam matev ndø̀gó, av manqa mbusa ge꞉ve.

23  11:23 Exo 1:22; 2:2Yaq áv khanégo, Mozes geqan, yaq tegi evøndipakha løvøyak misika gikhonøwem? Zapa nqánek: Ndigu gè-unimanqatiním. Ndigu mø̀ndø-qeivím, ndego opønakam mbomambaqapé. Yaq ndigu møe goneáv. Kawa ezoqam-qa manqat sège-ogím, ndego ge-ein av nqægo, nakhei angana ndakin ngiqanet, yà bezitøgē.

24 Yaq áv khanégo, ndego Mozes gumu-khouwev, poeveav qagoam, ezoqa ndego Felo-gu yu-ge yo tivewem, ndego Izip ezoqam-ge kawa? Zapa nqánek: Ndego gè-unimanqatín. 25 Ndego poev tømbogoám ndǿgo: Mbumbukiam-gi ezoqa namba, potonam matev sugumú-ndapét, ambá ndø̄go, Izip ezoqa namba, khøuwa khapelavøqasi-te, manqa-zapa matanam-te sa tuzumbu-gøupat. 26 Ndego āv gene-matøvém nqǽgo: Ngenøgim matev tendap, av Keliso ge꞉ndap, ndøgo qanimáv, ambá ndø̄go, Izip ezoqam-qa gigiap kopoav-qape tømbo-gøupat. Zapa ndǿgo, ndego Mbumbukiam-qa yaq-fia-qa mbovawát.

27 Yaq áv khanégo, Mozes Izip manqei ge-ivav neka Izip kawa ezoqam-qa qaqa møe goneav vø̄goam? Zapa nqánek: Ndego gè-unimanqatín. Ndego bazaføgakh-us ndøyám. Zapa ndǿgo, ndego Mbumbukiam-te, ndego ezoqa ometupav ndego, āv tenetawám, av ndego amba te-ometɨn.

28  11:28 Exo 12:21-30Yaq áv khanégo, Mozes Zu ezoqam manqa gezø-løvua, Pasova lou loge matev tigonem neka søvakha gigiap-qa kouk mboqog-te vō꞉gɨam. Zapa nqánek: Ndego gè-unimanqatín. Soqaín ndøgo, ndego enzol ezoqam, ezoqa ndengiæzoat, tigi nakhei angana bugukhokhof giqanat, pakhapakha tezø-khaneam.

29  11:29 Exo 14:21-31Áv khanégo, Izlael ezoqam, Ndaola Køkouk-te gitanqa, kopømba ande av manqei pap-te toqotema. Zapa nqánek: Ndigu gè-unimanqatiním. Geté yaq Izip ezoqam gi꞉khamasem, ndigu gègeoním, vø̄pakhaez.

30  11:30 Josh 6:12-21Yaq áv khanégo, Zeliko taon-qa uta qanqoe? Zapa nqánek: Izlael ezoqam, Mbumbukiam-qa manqat gè-unimanqatiním, neka Zeliko taon khøuwa seven vø̄khøogumam, taon-qa uta vø̄nqoe.

31  11:31 Josh 2:1-21; 6:21-25; Zems 2:25Yaq áv khanégo, ndugu mambe sævam, Leiab, bøibøi ezoqa khoev guzø-ein, sambi-us, neka Zeliko ezoqa nøme namba nanimateav vø̄goam, ndigu Mbumbukiam-qa manqat giqavotøvem? Zapa nqánek: Ndugu gè-unimanqatín.

32  11:32 Judg 6:11–8:32; 4:6–5:31; 13:2–16:31; 11:1–12:7; 1 Sam 1:1–1 King 2:11Ezoqa nøme ndîgú, ezoqam av ngi꞉gu. Kopoáv. Geté no khøuwa khàpe nømbe-elavøqasi-íz, Gideon neka Balak neka Samson neka Zefta neka Deivid neka Samuel neka Mbumbukiam-gi manqa vevezam ezoqam, tiqa emanqat tæzømbe-vototupit. 33  11:33 Dan 6:1-2Nøme ndigu, bawan nøme namba, nakhag-te ginøfeapam, tiqa unimanqatin matev mokho-te, gèpitáz. Neka nøme ndigu, ezoqa nøme matev eqeieqei-té ginøzø-nøzøgimám, neka nøme ndigu, matev ndøgo, av Mbumbukiam manqa mbusa gizømbe-aumam, vø̄-upøgimam. Ezoqa nøme ndigu, layon manqa-nqa zøtokemám. Yaq ndigu foqobumáv, vǿe-pakhaēz. 34  11:34 Dan 3:23-27Neka nøme ndigu, gøinam tatas-te gigoam, ndøgo ngiæzoateáv. Neka nøme ndigu, nakhag-te gigoam, yaq-ak-gi nakhag kaiya, ndigu zitøgemáv. Nøme ndigu, bazaføgakh mbaín. Geté Mbumbukiam bazaføgakh zø-etoám. Nøme ndigu, nakhag-te anøzi ndøgoám, neka bawan nøme-gi nakhag ezoqam vø̄ngeasumam. 35  11:35 1 King 17:17-24; 2 King 4:25-37Sakhei nøme ndigu, Mbumbukiam gi-unimanqatintam, ekeza ezoqam gizø-pakhaetam, nango mø̀ndøzø-khandí꞉z.

Ezoqa nøme ndigu, gi-unimanqatintam, nqosøgeap gizø-etoumam, ndigu sège-upøgimám, vø̄pakhaez. Ndigu Mbumbukiam naopøteáv, yaq sègezøták. Zapa ndǿgo, ndigu āv gini-matavupám nqǽgo: Tipakhaez, ndigu gékhandí꞉z, neka yage mbomambaqape nøme mba vømóndapēm. 36  11:36 1 King 22:26-27; Jer 20:2; 37:15; 38:6Ezoqa nøme ndigu, gèngenøzotám neka vø̄febumam. Neka nøme ndigu, auli sén gini-løvønøvemám, ndimbula-te vø̄nqeisumam. 37  11:37 2 Chr 24:21Nøme ndigu, nandí gini-poubám, vø̄pakhaez. Nøme ndigu, gèqaqabám. Neka nøme ndigu, nakhag kaiyá gini-zitagám. Nøme ndigu, ndabua eqeieqei mbaín. Ndigu sip o naningus ngusum mba ndø-usupám. Nøme ndigu zenda-zenda mbá neka yage soqaín segendapát, ezoqa matev soqøsoqa vøzø̄-matønumam. 38 Nøme ndigu, khoev mbaín. Leg-av manqei neka manqei pøpotap-té sege-okhoám, nandi nqa o manqei ozap-te vø̄yageapam. Ezoqa nøme, nqanek manqei-qape-te ngiyage, ndigu eqeieqeí mbá, ezoqa av ngi꞉gu, ti namba ti꞉yagat.

39 Nginik ezoqa ate ngi꞉gu, Mbumbukiam gi-unimanqatintam, ndego eqeieqei me꞉zæbám. Geté ndigu ekezan, matev ndapeáv, av Mbumbukiam manqa mbusa ge꞉ve. 40 Zapa ndǿgo, matev ndøgo, Mbumbukiam ni nonqo gepøoa, ndøgo ùnime꞉-løvú, av bugukhokhof qægoam. Yaq nakémbá, ndigu ni namba, khæ zí-ndaføyamba-én.