Pol ile malueng teltelnga ako i wat i a Timoti nge
1 Timoti
Ritetong nge a 1 Timoti
Tokokoere olemi nine ako Pol i voth a mang a midenga lemi a rem pomnga a Rom. (Pakeke 28) Na lemir mire senu avele, aveto ava palolo tie, nako Pol i vthopot nge kinong aken, ma i patea ile panongpolong a esong penelnga ako aro i panongpol mun tokokoere nge Panongpolong Sivenga. O thepol a Pol ile panongpolong a esong penelnga nge pes 346. Na lemir mire ako ilemi ol nge esong a epee a Spen. (Rom 15:24,28) Mako ava i es a Spen, lama i lo werer ma i es a mtho a Krit, ini wop ako i pamenu a Taitus nge mo i voth nge, mo i theal tetal toko lemioongare na i pavengveng ole lotu. (Taitus 1:5) Na ava panenu tie lama Pol i es a Miletus (2 Timoti 4:20) na Kolosi (Pilemon 22) na Epesus (1 Timoti 1:3) ako a epee a Esia. Na i pamenu a Timoti a Epesus mo i voth nge mo i theal tetal toko lemioongare na i pavengveng ole lotu, lamako Pol i es a epee a Masedonia. (1:3) Na Pol rongan i voth a epee a Masedonia na i wat ile malueng teltelnga a Timoti nge ako rongan i voth a Epesus, na i wat mun ile malueng a Taitus nge ako rongan i voth a mtho a Krit. Lama panenu tie, mako i es a Nikopolis. (Taitus 3:12) Lamako i plosa werer ma i es werer mun a rem pomnga a Rom, palolo avele, nako o rere mun a Pol ma o paeso werer mun i mang a midenga lemi. Na i voth nge ma i wat ile malueng aininga a Timoti nge. (2 Timoti 1:16; 2:9) Panenu tie, nako ava o pun rin a Pol (2 Timoti 1:16; 2:9) na ava i rin nge tovu po a 67 A.D.
Na nge wop lemi ako Timoti rongan i apo, nako i es tomo nge a Pol nge ile esong aininga a Masedonia na Gris ako iion aininga ini a Akaia. (Pakeke 16:1-4; 17:14-15; 18:5) Na Timoti i es tomo mun nge a Pol nge ile esong menga a Epesus (Pakeke 19:22) lamako o es werer mun a Masedonia na Akaia. Na Timoti kene i voth tomo mun nge a Pol nge wop lemi ako o paeso tel a Pol a mang a midenga. (Pilipai 1:1; Kolosi 1:1; Pilemon 1:1) Timoti i um senu nge Panongpolong Sivenga a omaing, na Pol i wat malueng ake a i nge mo i paengeng i nge ile omaing ako i theal toko lemioongare ako o voth a Epesus kene ole lotu. Pol i pator a Timoti nge pamirealonga le apaltetongare. (1:3-7; 4:1-8; 6:3-5; 6:20-21) I patoral i nge lotuong theal tetalnga, na nge vothung ako lotuongare aro o panes i, (2:1-15; 5:1-16; 6:17-19) na nge omaing ako lotu a mukalingare aro o panes mun i. (3:1-13; 5:17-25) Pol i sung torong engenga a Timoti nge ako aro i mit engeng nge omaing nge toko lemioongare othealtetalnga. (1:18-19; 4:6; 4:10-16; 6:11-14) Malueng ake i opoal it ponange na i patoral senu it nge lotuong ile thoing, na nge lotu a mukalingare ole theal tetaling nge lotu.
Timoti aro i naktet ile vothung tomo mun nge toko lemioongare ole vothung
1
(Vonge 1:1–6:25)
Tho a Pol, ako ini a Krais Jisas ile pakeke. Eneke God ako ini ler pamimionga tomo nge a Krais Jisas ako aro i lo werer me panen na te men tetal i, kene o ateal tho ve aro tho velpol ini ole pakeke.
Tho wat malueng ake a wong a Timoti nge, ako ong ini tuk, eneke ler lemioong omole ol inga nge a Jisas Krais. Naro wong el themosaling, asaguong na lemi moring a God nge ako ini Titemer tomo nge a Krais Jisas ako ini ar Pomnga.
Pol i panakal a Timoti nge areko o patoral nge riong le apaltetonga.
Na tho sis ve aro wong voth inga a Epesus, ranga ve ako tho ria tel wong nge lale, nge wop lemi ako tho losa mo tho es a Masedonia la, eneke toko pelie ako ru o voth nge, o patoral nge riong le apaltetonga. Naro ong sung riong engenga a or nge, ako aro i mit rup ole patoraling areken. Naro wong pator or mo o mothong tova o rirum rurumong le apaltetonga opisleonga, tomo mun nge otitevie nomengangare oionre ako o pulua rintet. Eneke riong areken aro i pavelpol inga ako ini ripeling, na i pavurvur aro i opoal a God ile omaing avele, eneke ini inga lemioong inga ako aro i opoal a God ile omaing. Naro ong pator or venen aken moro aken asaguong a vothung aro i velpol. Na vothung ako o pavelpol asaguong aken nge, kene i vene: Toko i rov ako ve, vothung kerenga e avele i voth a ilemi, na ilemi i riritet, na ile lemioong nge a Krais i nunganga. Na tokokoe pelie o mothonglel vothung sivenga areken lale. Make ponange o mostun ol inga ako ini riong polpolngare ringa. Na o sis ve aro o patoral toko na seng pelie nge a Moses ile patorong, aveto osivenga olemi mire nge riong ako o ripot i, kene avele. Na olemi mire nge ur ako osivenga o ri engeng nge kene tepun e avele.
Na lemir mire ako ve, Moses ile patorong kene i sivenga, ako tova te panes senu i na te rurum polpol nge avele. Na lemir mire mun nge patorong aken ile omaing, ako i pavurvur aro i teltun areko o oma vothung vengvenga oa, kene avele. Aveto patorong ile omaing kene i vene: Aro i teltun tokokoere oa ako o avsa patorong, na o panes vothung ako i vengveng avele. Ranga ve ako o lel okime nge a God, na o oma vothung kerengare, na o papomnga a God na lotuong avele, na o so rin otema ome oa ninaere, na o so rin polpol tokokoere, 10 na o aom toko na sengre, na toko i ngo tomo nge toko, na seng i ngo tomo nge seng, na o kem toko na sengre mo o velpol ini ole um polpolongare, na ole apaltet, na o panes ole riong kinnga avele, na o oma vothung kerenga mun pulua ako i panes a God ile pamirealing vengvenga avele. 11 Na God ile pamirealing vengvenga aken ini Panongpolong Sivenga ako i sivenga rintet ako God ako te paesa iion roro, i sungu i a tho nge mo tho panongpol nge.
Pol i ri sivengaing nge a God ile themosaling a i nge.
12 Na tho ri sivengaing a Krais Jisas nge ako ini ar Pomnga, ako i sungu engenging a tho nge, eneke ilemi ve tho pavurvur ako aro tho oma ile omaing. Make i ateal tho mo tho oma ile omaing ake. 13 I nunganga ako nomenga tho voltitet, na nik silal, na tho pakerenga ile tokokoere, aveto God kene i themosal tho, eneke lemiko a i nge rongan, na lemik mire ako ur areko tho oma i, kene i kerenga avele. 14 Na ar Pomnga ile themosaling aken i aolonga rintet nge tho, ma i sung lemioong na asaguong ako ini areko o teo a Krais nge ole, a tho nge.
15 Na riong ako i nunganga rintet, na i pavurvur ako aro tokokoere aro o nongal senu i, na olemio nge, kene i vene: Krais Jisas i esu a ulue me mo i pamimi tokokoe areko ole vothung kerenga. Na tho ini toko ako lek vothung kerenga i mukal nge or alavusnga. 16 Aveto Krais Jisas i sis ve aro toko alavusnga aro olemi mire senu ako ve, ini toko ako i paomelal virial areko o oma vothung kerenga, kene avele. Mako i oma senu nge tho, ako lek vothung kerenga i aolonga nge tokokoere ole vothung kerenga alavusnga, mo aro tho velpol ini patongrumong sivenga a tokokoere nge ako aro olemio nge i, na o el mimiong ako aro ile vusonga avele. 17 Na God ini nepes ako aro ile vusonga avele, na i pavurvur aro i rin avele, na i pavurvur mun aro te thepol i avele, na ienga inga ini a God. Naro opisleonga aro te risea i na te paesa iion roro. I nunganga.
Pol i ri nge a Timoti ile omaing.
18 Tuk a Timoti, tho pator wong nge riong ako ranga ve nomenga God ile riong elngare o ri nge wong. Na tho sung riong aken a ong nge mo aro ong panes i, naro wong um engeng nge a Toko Pomnga ile omaing, ranga ve ini toko punonga ako i pun engeng nge punong. 19 Naro wong krim engeng lom lemioong nge a Jisas Krais, na o oma inga ur ako lomum ve i sivenga. Toko pelie o oma venen aken avele, mako o pakerenga ole lemioong ranga ve ini imot ako i tho a kurkurpo ma i kerenga selele. 20 Na Himeneus na Aleksander o oma vene aken, ma tho sungu or paini a Satan imeni mo or paini o el paomelaling nge, mo o mothong tova o voltitet ol a God.