Mak
Ölöwak Buŋa Maknöŋ ohoyök.
Jim-asa-asari
Mak namŋi qetŋi Maria, iwiŋi qetŋi qahö mötzin. Jerusalem siti toŋi malget. (Aposol 12.12) Nanŋi kösohotŋi kun qetŋi qahö qeta boŋ 14.51-52 miaŋgöreŋ ohoi ahöza. Pitönöŋ bauköm waŋgiiga uruŋi meleŋniga Buŋa kusum waŋgiyök. Waŋgiiga numbutŋi Barnabas aka Pol yetpuk liliköba misin nup memba anda Pol mosöta deŋnohot. Deŋnohotka toroqeba nup memba mala Buŋa kösohot mohok mohok qezaköba mindiriba kian kantri yeŋgöra Grik keunöŋ ohoyök. Jisösgö keuŋi mi Arameik. Mi “Eli eli lama lama sabaktani,” miaŋgö dop.
Jisösnöŋ urugö nupŋi denöwö memba Anutugö Nahönŋi aka ambazip bauköm eŋgiba malöhi, Maknöŋ keu mi jim asariba ohoyök. Jisösgö nupŋi bohonŋi karöbut: Buŋa kusum eŋgiyök, ömewöröme közöl eŋgiyök aka siŋgisöndok mosöta kawölŋi kawölŋi mem ölöwahök.
Buk kiaŋgö bahöŋi bohonŋi 6 mi kewö:
Keu mutukŋi: Jon aka Jisös 1.1-13
Qenjarök nup Galili uruŋe meyök 1.14–9.50
Galili mosöta Jerusalem anök 10.1-52
Jerusalem Sonda mohot mala kömuyök 11.1–15.47
Jisösnöŋ kömupnöhök wahörök 16.1-8
Wahöta asuhuba Suepnöŋ öŋgöyök 16.9-20
1
1 Amötqeqe Toŋi Jisös Kraist mi Anutugö Nahönŋi akza. Nöŋön yaŋgö Ölöwak Buŋaŋi könahiba ohozal.
Jonöŋ Jisösgö köna mesarök.
Mat 3.1-12; Luk 3.1-18; Jon 1.19-28
2 *Mal 3.1Anutunöŋ Suep uruŋe Nahönŋaŋgöra keu kun jiiga kezapqetok azi Aisaianöŋ mi ohoiga yaŋgö Buzup Kimbinöŋ kewö ahöza,
“Mötnöŋ. Nöŋön kolek garatani kun melaibiga qeljiŋe anda ambazip uruŋini mindiŋgöba göhö könagi mesariga göŋön yaŋgö andöŋe gölmenöŋ geman.”
3 *Ais 40.3“Kolek garata kunöŋ gölme qararaŋkölkölŋe qeta maliga anda qetŋi kewö mötme, ‘Kembunöŋ kamawo! Miaŋgöra mönö jöjöröba könaŋi mesatket. Mönö uruŋini mindiŋgöba könaŋi qölöleiget’.”
4 Keu miaŋgö dop azi kun qetŋi Jon asuhuyök. Qetŋi alaŋi O-melun azi. Asuhuba gölme qararaŋkölkölŋe mala kinda Buŋa keuŋi kewö jiba malök, “Iŋini mönö uruŋini meleŋgetka nöŋön o melun mem eŋgimam. Mewö aketka Anutunöŋ siŋgisöndokŋini saŋgoŋda mosötma.” 5 Mewö jiba maliga Judia prowinsgö miriŋi pakpak aka Jerusalem siti yeŋön kambuŋi kambuŋi köla öröba Jongöreŋ kaget. Kaba kaŋgota siŋgisöndokŋini jim miwikŋaigetka Jonöŋ i Jordan o töwatŋe o-melun mem eŋgiyök.
6 *2 Kiŋ 1.8Jongöreŋ silepöke mi kamel jupŋan memeŋi aiga kembaŋe örigit sömbup sileŋan memeŋi mi jöhöba malök. Neneŋamŋi mi gawöt jinam aka arökŋaŋgö moroŋ oŋi, mia nemba malök. Mi pakpak kezapqetok azi Elaija (Elia) yaŋgö dowa. 7 Jonöŋ keu kewö jim asariba malök, “Nöŋgö andöne azi kukösumŋi köhöikŋi kun kama. Yaŋgö kukösumŋi öŋgöŋgöŋan mönö nöŋgöreŋ oŋgitma. Yaŋön azi öŋgöŋgöŋi akŋawaŋgöra nöŋön yaŋgö köna esuŋaŋgö kösöŋi bauköba pösatmamgö qötötaŋgömam. 8 Nöŋön o töhönöŋ melun mem eŋgizalmö, yaŋön mönö Uŋa Töröŋan melun mem eŋgima.” Mewö.
Jonöŋ Jisös o melun mem waŋgiyök.
Mat 3.13-17; Luk 3.21-22; 4.1-13
9 Nalö miaŋgöreŋ Jisösnöŋ Galili prowinsgö miri Nazaret miaŋgöreŋök Jongöreŋ kaiga Jordan o töwatŋe o-melun mem waŋgiyök. 10 Mem waŋgiiga onöhök koriga miaŋgöreŋök Suepnöŋ aŋaŋiiga Jisösnöŋ uba ehiga Uŋa Töröŋi meleŋda kembö nei ewö aka Jisösgö qakŋe eta meöyk. 11 *Jen 22.2; Sum 2.7; Ais 42.1; Mat 3.17; 12.18; Mak 9.7; Luk 3.22Mi ehiga Suep mireyök keu kun kewö asuhuyök, “Göŋön mönö nani wölböt nahöni aknöŋga köröni ölöwahiga geknahöm ak gihizal.” Mewö.
Satanöŋ Jisös esapköba malök.
Mat 4.1-11; Luk 4.1-13
12 O melun mem waŋgiiga miaŋgöreŋök Uŋa Töröŋan Jisös kuŋgum waŋgiiga gölme qararaŋkölkölŋe anök. 13 Anda wehön 40 miaŋgö dop miaŋgöreŋ maliga öme bohonŋini Satan yaŋön esapköm waŋgiba malök. Sömbup kalŋi mieŋgö sutŋine maliga Suep garata yeŋön bauköm waŋgiba malget. Mewö.
Jisösnöŋ gwarekurupŋi mutukŋi eŋgoholök.
Mat 4.12-22; Luk 4.14-15; 5.1-11
14 Könaŋgep Jon kösö mire alget tariga Jisösnöŋ nalö miaŋgöreŋ Galili prowinsnöŋ liliŋgöba anök. Anda Anutugö Ölöwak Buŋaŋi jim asariba malök. 15 *Mat 3.2Jim asariba kewö jiyök, “Anutunöŋ bemtohoŋi almawaŋgö nalöŋan mönö dopdowiza. Anutunöŋ nalö aliga mala malgetka dölki akza miaŋgöra mönö uruŋini meleŋda Ölöwak Buŋa möt nariget.” 16 Jisösnöŋ mewö jiba liliköba mala Galili o aŋgögö göraŋe mötöteiba anda söra örörö azi yahöt ekehök. Qetŋiri Saimon, munŋi qetŋi Andru. Yekŋön mösakŋiri o aŋgönöŋ söra öröbitköra gila malohot. 17 Jisösnöŋ etkeka kewö jiyök, “Aziyahöt, iŋiri mönö ni nuataŋgöba kayöhotka kusum etkibi ambazip söra ewö öröm eŋgimakŋahot.” 18 Mewö jiiga miaŋgöreŋök mösakŋiri mosöta könahiba Jisös wuataŋgöba anöhot. 19 Jisösnöŋ yetpuk borom kun toroqeba anda Zebedigö nahönŋi Jeims aka munŋi Jon ekehök. Yetkön mewöŋanök waŋgenöŋ tata mösakŋiri möhamgöba jöhöba malohot. 20 Malohot ekeka miaŋgöreŋök etkoholök. Etkoholiga iwiŋiri Zebedi aka moneŋ nup aziurupŋi waŋgenöŋ eŋgömosöta könahiba Jisös wuataŋgöba andöŋe anohot. Mewö.
Jisösnöŋ öme kun wuataŋgöyök.
Luk 4.31-37
21 Mewö mohotŋe anda Kaperneam sitinöŋ aŋgotketka Sabat kendon aiga Jisösnöŋ miaŋgöreŋök köuluk miriŋine öŋgöba Buŋa kusum eŋgiyök. 22 *Mat 7.28-29Köna keugö böhi ewö qahöpmö, kukösum ahöm waŋgiyöhaŋgö dop kusum eŋgiba ahakmemeŋaŋgö dop akŋegöra jiyök. Miaŋgöra könagesö yeŋön mi eka auruba welipköget.
23 Köuluk miriŋine miaŋgöreŋ nalö miaŋgöreŋök azi kun ömeŋambuk tariga öme miaŋön qetŋi kewö qerök, 24 “O Jisös, Nazaret azia! Gi wania ak neŋgimamgö akzane? Mönö ayuhum neŋgimamgöra kazan me? Ni könaŋamgi möt kutuzal. Gi Anutugöreŋ azi Tök-kutukutuŋi mi akzan.”
25 Mewö qeriga Jisösnöŋ tembula kewö jim waŋgiyök, “Gi mönö keugi bököiga azi ki mosöta kesalnöŋ.”
26 Mewö jim waŋgiiga ömenöŋ azi mi utuköba urepköm waŋgiba qet bölöbölö qeta kota mosöta anök. 27 Aniga körekŋan nemböŋini teköiga welipköba qesim aŋguba kewö jiget, “Yei! Ki mönö wani yuaia? Ki mötmöt dölökŋi kukösumŋambuk. Yaŋön ömewöröme mewöyök jim kutum eŋgiiga jitŋi tem kölje.”
28 Mewö asuhuiga Jisösgö qetbuŋaŋan könöpuk sehiba miri kösutŋe tat angeri, miaŋgöreŋ anda anda Galili prowins pakpak dop kölök. Mewö.
Jisösnöŋ kawöl ambazip gwötpuk meiga ölöwaket.
Mat 8.14-17; Luk 4.38-41
29 Jisösnöŋ Kaperneam yeŋgöreŋ köuluk miri mosöta miaŋgöreŋök Jeims Jon yetpuk Saimon aka Andru yetkö mire öŋgöget. 30 Miaŋgöreŋ öŋgögetka Saimongö suhunŋan silekönöp kawöl yöhöi ahöyök. Ahöiga buzupŋi mi ösumok Jisös jiget mörök. 31 Jiget möta yaŋgöreŋ anda böröŋe memba kököbiiga wahörök. Wahöriga silekönöpŋan mosöriga nene ohoba gumohom eŋgiyök.
32 Gumohom eŋgiiga mare aiga wehön jeŋi geiga miaŋgöreŋ Kaperneam toŋi yeŋön kinda ambazipŋi ambazipŋi kawöl ömeŋinambuk mi körek eŋguaŋgita Jisösgöreŋ kaget. 33 Kaperneam taonöhök kambulelembenöŋ kaba Saimongö miri naŋguŋe tokoget. 34 Tokogetka kinda ambazip kawöl könaŋi könaŋi eŋgöhöyöhi, mi gwötpuk mem ölöwak eŋgiyök. Mewöyök ömewöröme yeŋön Jisösgö könaŋi mötkeraŋgöra Jisösnöŋ numbuŋini muhungöba gwötpuk eŋguataŋgöyök. Mewö.
Amöt böröŋi Galili körek dop kölök.
Luk 4.42-44
35 Jisösnöŋ gaun ahöiga miri waŋgaraŋ suruiga wahöta miri yaigepŋe geba göraŋe anda nanŋök tiŋ kutuba miaŋgöreŋ köuluköyök. 36 Köuluköiga Saimon aka alaurupŋi yambuk malgeri, yeŋön zilaŋ könaŋe anget. 37 Anda miwikŋaiba kewö jiget mörök, “Ambazip körekŋan mönö göhöra jaruze.”
38 Mewö jigetka möta kewö jiyök, “Miri tosatŋi tosatŋi liliköba tat anjei, ekze. Nöŋön Buŋa keu miri dop jim sehimamgöra eta maljal. Miaŋgöra mönö miri liliköba anbin.”
39 *Mat 4.23; 9.35Mewö jiba anda Galili prowins körek liliköba köuluk miriŋine Buŋa keu jiba ömeŋi ömeŋi mi eŋguataŋgöba malök. Mewö.
Jisösnöŋ uzikuku azi kun mem solaniyök.
Mat 8.1-4; Luk 5.12-16
40 Jisösnöŋ taon kunöŋ maliga uzikuku azi kunŋan kaba simin köla Jisösgö wösöŋe geba kewö köuluköm waŋgiyök, “Göŋön sihimgan mem ölöwak niŋgimamgö mötzan ewö, mönö ni ölöp mem solanim niŋgiman.”
41 Mewö jiiga yaŋgöra wösöŋi möta böröŋi böraŋda sileŋi misiriba jiyök, “Nöŋön mi akŋamgö mötzal. Gi mönö solaniman.” 42 Mewö jiiga uzikukuŋi mi miaŋgöreŋök solanii ölöwahök. 43 Solaniiga galöm meme keu köhöikŋi waŋgiba miaŋgöreŋök “Ölöp anman,” jiyök. 44 *Lew 14.1-32Goro mi kewö jiiga mörök, “Mötnöŋ. Kiaŋgö buzup keuŋi mi kun kude jinöŋ mötme. Qahöpmö, mönö jike nup galömgöreŋ anda silegi kondel waŋgiman aka Mosesgöreŋ jimkutukutu wuataŋgöba solanizanaŋgö saiwap nalukŋi ala jöwöwöl ohoman. Mi ohonöŋ ehiga ambazipnöŋ könaŋamgi möt kutume.”
45 Jisösnöŋ mewö jiyökmö, yaŋön anda töndup könahiba keu buzupŋi mi gwötpuk jiba maliga sehiyök. Sehiiga Jisösnöŋ taonŋi taonŋi miaŋgöreŋ aukŋe kunbuk anmamgö osiyök. Osiba taon andöŋine miri gwamönŋi miaŋgöreŋök malök. Miaŋgöreŋ maliga miri dop miaŋgöreŋök ambazipŋi ambazipŋi mi yaŋgöreŋ kaget. Mewö.