Nuwogau
Yaubada ina nuwogau
Yeisu ikaiwoduwe Iyoni yaina
Livala Aba Vaita
E buki ame Iyoni igini. Iyoniyana moe Yeisu ina tovatotówana tayamo.
E tala 90 sinaena nakae buki ame igini. Amo tutayana kidi da Roma nava siilovina go, idi lovina geya idedevineta unana mou gagaina Yeisu ana tonumisayao siivinidi. Tauna neta Vala Dedevina sitalavaite, e da Roma sina Yeisu ina bodao siyoisidi deri goi sivaisiudi.
Iya Iyoni nakae, Yeisu Valena itaalavaite, tauna da Roma siyoisi sinave simla tayamo yoina Patimo goi siyato ikaaiyaka. Moe ina deri nakae. Amoko goi ikaaiyaka go, Yaubada ina nuwogau Yeisu ikaiwoduwe Iyoniyana yaina. Tutayana ikaiwoduwe, Iyoni ikalayáusa, e balomaina goi dogoiyadi igitedi. Ago Yaubada ina vatulúkwana goi Iyoniyana igite kaga nava bei isowóduwo.
Ame bukiyana goi tayagoi tuta ana kaba lukavava goi mou gagaidi bei sisowóduwo go, aiyuwoina tayagoi Yaubada ina bodao bei imatakavatedi. Iyoni ana masi gagaina moe dogoi aiyuwo. Tayamo moe kaga kaga nava bei sisowóduwo, manudi Yaubada iilovina. Aiyuwoina, nakona mou gagaidi tonumisa bei sibabanedi go, Iyoniyana latuwona tauyadi idi numisa goi siitogaga be siivadókana.
Buki Luluna
1. Livala ana kaba vatowo 1:1-8
2. Yeisu isowóduwo Iyoni yaina tauyana ikawoi 1:9—3:22
3. Yaubada Tokalika itakínona aba kaipaki ainima aiyuwo be síula ainima aiyuwo goi 4:1—11:19
4. Kaleya mana bodao sivakaleya Lami yaina 12:1—14:20
5. Mou ma nokoidi ainima aiyuwo 15:1—16:21
6. Babiloni ina vailai 17:1—19:10
7. Yaubada ana kaleyayao idi vailai 19:11—20:15
8. Yaubada ina madagina vau 21:1—22:5
9. Iyoni ina livala ana kaba lukavava 22:6-21
Livala ana kaba vatowo
1
(Nuwogau 1:1-8)
Buki ana masi
Buki ame moe Yaubada ina nuwogau Yeisu Guyau ivatuluko. Ina nuwogauyana moe kaga bei giyakainava sisowóduwo go, latuwona Yeisu ikaiwoduwedi ina pakonayao yaidi. Tuwo ina anerose ietune ima yau Iyoni, Tauyana ina pákwana, yaigu, e aba kinana goi nuwogauyadi ivatulukoigu. Yaubada ina livala, moe Yeisu Guyau ina talavaita, atalavaite, e nakae kaga liliuna aagitedi atalavaitedi. Buki ame ina livala Yaubada goi sima. Tuwo ana tokatuyaivayao be nakae ana totaiyakekayao neta ina livala sikabikaaonedi, e adi dedevina bei sibabane. Moitamo. Tuta ikaponapona dogoiyadi buki ame goi bei sisowóduwo, tauna livalayana konōve be kokabiikaōne.
Iyoni ina kauyagu Tomoya ana totugugunayao
asa ainima aiyuwo yaidi
Yau Iyoni buki ame agini iwo komi Tomoya ana totugugunayao asa ainima aiyuwo Esiya ana dadava goi yaimi. Yaubada, Baloma ainima aiyuwo,†a Nuw 3:1-2, 4:5, 5:6. be nakae Yeisu Guyau idi kanuwóiya be idi tuboina bei sivinimi. Yaubadayana Tokaiyako vata: Ame ikaaiyaka, boi nimatu ikaaiyaka go, tuta simamaima nakae bei ikaaiyaka.†b Tat 3:14; Nuw 1:8, 4:8, 11:17, 16:5. Balomayadi ainima aiyuwo Yaubada kebana esaaesaina Kebana esaaesaina: Ame tolovina ina kaba tusobu nakae. Tauyana anetava itoboine yatana goi itulaga, e iilovina. matana goi sikaaiyaka. Iya Yeisu Guyau Totalavaita dókana aba numisa.†a Ais 55:4. Tauyana tokámasa adi Totaoyakumgo.†b Sam 89:27; Rom 8:29; Kol 1:15,18; Ibe 1:6. Moe nakae iya ada botomoya o tadigo kada, ‘Da poyapoya adi tolovinayao adi Tokalibúbuna.’
Yeisu imatakooiyeda, tuwo ikaikaina pasina ida goyo ana togaga goi italigeida. Ilamgogoida taeboda tayamo bei kita ina bodayauwo ina kalibúbuna goi takaaiyaka be nakae Tauyana Tamana Yaubada ina togudalayao. Tat 19:5-6; 1Pi 2:5; Nuw 5:10. Yeisuyana aba taimámina be nakae Tokalika ame tuta be nakae tuta simamaima!
E nakae!
 
Konōve!
Tauyana gaota†a Tat 13:21. goi isou imamaima.†b Dan 7:13; Mad 24:30; Mak 13:26; Luk 21:27; 1Tk 4:17.
Tomota liliudi,
nakae kidi Tauyana ana toginubasinayao,
bei sigite.†c Sak 12:10; Mad 24:30; Iyo 19:34,37.
Boda liliudi Tauyana manuna bei sitáiya.
Moitamo!
E nakae!
 
‘Yau Alipa be Omega’, Yau Alipa be Omega: Ame leta yoidi da Giriki niyadi goi. Alipa moe leta vakuumgoina moe leta a. Omega moe leta vaamliyaina o. Ame livalakaibala tayamo ana yagoina tupwana nakae madabokina. Nakae neta tadigo kada, ‘Awoinu giyaidi be gagaidi ikanidi’, moe nakae awoinu madabokidi takanidi. Ameko ana yagoina moe Yauwe anetava Yaubada be nakae aneta ilovina kaga liliuna manuna.†a Ais 44:6, 48:12; Nuw 21:6, 22:13. Yauwe Yaubada kaena.
Tauyana Tokaiyako vata: Ame ikaaiyaka, boi nimatu ikaaiyaka go, tuta simamaima nakae nava bei ikaaiyaka. Tauyana Tokalika.†b Tat 3:14; Nuw 1:4, 4:8, 11:17, 16:5.
Yeisu isowóduwo
Iyoni yaina tauyana ikawoi
(Nuwogau 1:9—3:22)
Iyoni ina kalayáusa goi Yeisu igite
Yau Iyoni, siyami be nakae imi tosavaiyuwo ida spwagógana Yeisu taiyao pasina ame nakae: Ada gedageda tayamo, ida Tomoya ina kalibúbuna goi taiyao takaaiyaka be nakae ida mesayágana tayamo ida mou pasina. E, boi tomota siyoisigu, sinavegu simla Patimo goi sikaisobuyegu akaaiyaka unana Yaubada ina livala, moe Yeisu ina talavaita, ataalavaite. 10 Tuta tayamo ida Tomoya ana maliyalina goi Baloma Kimaasabaina iyoisigu, e mligu goi níyana gagaina ana taiyakeka síula Tat 19:16,19. nakae anove. 11 Niyanayana idigo kana,
‘Kaga kuugitedi buki bilibilina goi kuginīdi. Ikavava, kuetunēdi sina Tomoya ana totugugunayao ame asayadi goi: Epeso, Simona, Pegamasi, Tuwatira, Sadesi, Piladelipiya, Laodiseya.’
12 Tuwo atugavila; latuwogu agite avatau ivaadigoigu. Atugavila, rampa ana kaba yata goura ainima aiyuwo agitedi go, 13 rampayadi nauyayanaidi goi tayamo tomalatomota†a Dan 7:13, 10:5; Nuw 14:14. maisiyana agite iitaoya. Tauyana ana kwama maanawena ilosi, nakae valavana goi isou ina aena goi†b Ais 6:1. go, ina gigipáiwala goura.†c Dan 10:5; Nuw 15:6. 14 E kununa poowouna tooina lami unuununa nakae go, matana yeu sabeninimina nakae. Isi 1:7; Dan 7:9, 10:6; Nuw 2:18, 19:12. 15 Aena barasa aiigabuna e yaayaina ina námala nakae. Barasa aiigabuna: Kidi idi sinapu ame nakae: Mainao kainum poyapoya goi sikabi. Sikabi ikavava, sigabu bego báila ikavava, e kainumyana imavada. Tutayana ikulamna itoboinedi siyayai bei inámala.†a Isi 1:24, 43:2. Niyana gagaina ana taiyakeka bwae gagaidi sidududu nakae.†b Isi 3:2; Nuw 14:2, 19:6. 16 Nimakakataina goi utuna ainima aiyuwo iyooisidi. Tobuna goi sisi matana aiyuwo Sisi matana aiyuwo: Ame sisiyana siseimateyuweyuwe, matana be toluna. go, sooinina isowóduwo. Maisina níyala niinimina dine nakae.
17 Tutayana Tauyana agite, aena goi akanakabobo yau kaamasigu nakae.†a Isi 1:28; Dan 8:17-18; Ais 44:6, 48:12; Nuw 2:8. Go nimakakataina goi ibisikonegu†b Dan 8:18. idigo kana,
‘Taabu kuumatōita. Yau Totukumgo be Totumliya.†c Ais 41:4, 44:6, 28:12; Nuw 2:8, 22:13. 18 Yau maa yawoigu. Boi bogina akámasa go, kunōve, maa yawoigu akaiyako vata. Magu lovina ámasa be nakae tokámasa idi dadava adi ki ayoyoisi. 19 Tauna kaga kuugitedi buki goi kuginīdi. Moe dogoiyadi ame tuta sisowóduwo be nakae dogoiyadi nava bei sisowóduwo. 20 Utunayadi ainima aiyuwo nimakakataigu goi kuugitedi be nakae rampa ana kaba yata goura ainima aiyuwo adi yagoina vamoounidi kom yaim, tauna bei adi yagoina ataligei. Utunayadi moe Tomoya ana totugugunayao asa ainima aiyuwo adi aneroseyao. Aneroseyao: Livala ame ana yagoina geya imavadeta da Giriki niyadi goi. Livalayana ana yagoina aiyuwo; tayamo lobutu ana tolokoina go, tayamo Yaubada ana topaisewa. Neta ana yagoina lobutu, e ame tomota tayamo nakae tuirara o minista nakae. Neta ana yagoina Yaubada ana topaisewa, nakona ana yagoina moe anerose Yeisu ana totugugunayao imatakavatedi. Rampa ana kaba yatayadi ainima aiyuwo moe totugúguna adi tugugunayadi ainima aiyuwo.’

†a1:4 Nuw 3:1-2, 4:5, 5:6.

†b1:4 Tat 3:14; Nuw 1:8, 4:8, 11:17, 16:5.

1:4 Kebana esaaesaina: Ame tolovina ina kaba tusobu nakae. Tauyana anetava itoboine yatana goi itulaga, e iilovina.

†a1:5 Ais 55:4.

†b1:5 Sam 89:27; Rom 8:29; Kol 1:15,18; Ibe 1:6.

1:6 Tat 19:5-6; 1Pi 2:5; Nuw 5:10.

†a1:7 Tat 13:21.

†b1:7 Dan 7:13; Mad 24:30; Mak 13:26; Luk 21:27; 1Tk 4:17.

†c1:7 Sak 12:10; Mad 24:30; Iyo 19:34,37.

1:8 Yau Alipa be Omega: Ame leta yoidi da Giriki niyadi goi. Alipa moe leta vakuumgoina moe leta a. Omega moe leta vaamliyaina o. Ame livalakaibala tayamo ana yagoina tupwana nakae madabokina. Nakae neta tadigo kada, ‘Awoinu giyaidi be gagaidi ikanidi’, moe nakae awoinu madabokidi takanidi. Ameko ana yagoina moe Yauwe anetava Yaubada be nakae aneta ilovina kaga liliuna manuna.

†a1:8 Ais 44:6, 48:12; Nuw 21:6, 22:13.

†b1:8 Tat 3:14; Nuw 1:4, 4:8, 11:17, 16:5.

1:10 Tat 19:16,19.

†a1:13 Dan 7:13, 10:5; Nuw 14:14.

†b1:13 Ais 6:1.

†c1:13 Dan 10:5; Nuw 15:6.

1:14 Isi 1:7; Dan 7:9, 10:6; Nuw 2:18, 19:12.

1:15 Barasa aiigabuna: Kidi idi sinapu ame nakae: Mainao kainum poyapoya goi sikabi. Sikabi ikavava, sigabu bego báila ikavava, e kainumyana imavada. Tutayana ikulamna itoboinedi siyayai bei inámala.

†a1:15 Isi 1:24, 43:2.

†b1:15 Isi 3:2; Nuw 14:2, 19:6.

1:16 Sisi matana aiyuwo: Ame sisiyana siseimateyuweyuwe, matana be toluna.

†a1:17 Isi 1:28; Dan 8:17-18; Ais 44:6, 48:12; Nuw 2:8.

†b1:17 Dan 8:18.

†c1:17 Ais 41:4, 44:6, 28:12; Nuw 2:8, 22:13.

1:20 Aneroseyao: Livala ame ana yagoina geya imavadeta da Giriki niyadi goi. Livalayana ana yagoina aiyuwo; tayamo lobutu ana tolokoina go, tayamo Yaubada ana topaisewa. Neta ana yagoina lobutu, e ame tomota tayamo nakae tuirara o minista nakae. Neta ana yagoina Yaubada ana topaisewa, nakona ana yagoina moe anerose Yeisu ana totugugunayao imatakavatedi.