12
Yaya etæ manqat, khae keoge ezoqam-qa yaq-te
(Met 21:33-46; Luk 20:9-19)
12:1 Isa 5:1-2Yaq Yesu yaya etæ ndøngáz, gezø-ein, “Ezoqa mø̀ndøgoám. Ndego waen khae ndøkhá, uta vø̄-ogi, neka waen nanga pesegim nonqo, manqei vø̄-oz, neka khae qeivi nonqo, khoev eqawat-qape vø̄wev. Yaq khae ndøgo, ezoqā nøme-qá zenda-té genøvé, timbøe-kewagat, ekezan manqei nøme-te vø̄wav. Yaq waen nanga qakhata ndøgo, ndego khae eve, sasae ezoqam ndøkhofotáv, ti-te ndigu, ma khae gimbøe-kewagam. Ekeza waen nanga upøgim-qa ndøgoám. Geté ndigu khae keoge ezoqam, até gindigonem, ngenek sasae ezoqam gèmøvøinám, vø̄zuim, yaq khakha-mba nango sasa ndøkhofotøvem.
Yaq ndego khae eve, sasae ezoqa nøme ndøkhofotáv. Geté ndego kawa-té ginømbo-khanæmém, mivi matev vømbō-etøomem. Neka sasae ezoqam nøme gekhofotav, yaq ndigu pakhapakha mbokhanøém. Ngenek waen khae eve, sasae ezoqa nøme kopoáv gekhofosumam. Nøme ndigu gèzitagám, neka nøme pakhapakha vøzø̄-khanæmam.
Yaq ngenek waen khae eve, ekeza yo mba mbogoám, ndego gembøe-khafuatam. Yaq vaev ndégo tekhofotáv, ekeza manqa ge-ein, ‘Ngenek nogé yó. Ndego ndø̀mbo-vizumém.’
Geté ndigu khae keoge ezoqam gi-ometam, ekeza mokho-mba, āv gini-einím nqǽgo, ‘Ngenek khae eve-gé yó. Waen khae ngének genó-kawa-év. Zílaém. Yaq khae nqanek, gemǿniqá.’ 12:8 Iblu 13:12Yaq até gindigonem, gèmøvøinám, pakhapakha vømbō-khanøem, khae bavokho sasa ndø-ogi꞉nam.”
Yesu nqanek yaya etæ manqat qamømbøe-navøem, yaq gezø-ein, “Ge zô, ndozo-matavap? Ngenek waen khae eve, gekha matev ndǿgō? Ndego āv genégó nqǽgo: Ndego ndø̀ndowáv, ndigu khae keoge ezoqam pakhapakha vømøzǿ-khaneām, neka waen khae, ezoqa vini sasa zǿ-etoām.
10  12:10-11 Psa 118:22-23Ge zô, Mbumbukiam-qa Manqat mozó-geveømem, av qæ-ein nqægo?
‘Nandi-qapi ndigu, khoev puanam ezoqam gisanqabem,
ndigu mø̀ndømø-gigiap-qape-éz, khoev puanam nonqo.
11 Nqanek matev, Evezøza ndømatanám.
Ndøgo qanimav tantáv, niqa bøi-te.’ ”
12 Yesu nqanek manqat gezø-ein, yaq Zu megetapak, møvøiwat-qá nakhoa mbovawém. Geté ndigu ezoqa bawan-qape-qá møe ndøgoám. Yaq ndigu Yesu sège-ivøvém, vø̄zav.
Yesu amba teks moni abam-qa yaq-te timbøe-matemateømemɨn
(Met 22:15-22; Luk 20:20-26)
13  12:13 Luk 11:53-54Khøuwa nøme, Zu megetapak, Felisi ezoqam neka Elod-gi zifuap ndøkhofotáz, Yesu-te. Ndigu ambá gembo-matemateømemín. Yaq Yesu manqat soqain te-einin, yaq ndigu ambá gemøvøinamɨ́n. 14 Yaq ndigu tinduzáv ndǿgo, vømbō-einim, “Nøméndim ezoqam. Ni mø̀tinøtén. Qo unimanqatin ezoqám. Qo møe mbaín, ezoqam-te. Geté qo manqat sòqo-manqaté, oskiá ndøgo, ezoqa kandakanda o ezoqa khasøkhasis. Neka qo ezoqa Mbumbukiam-qa poev-qa yaq-te ndoqote-zømesim, qo unimanqatin manqat mba qomanqaté. Qonimbí-eīn. Kopømbâ, Siza-te teks moni tizi-abumat, ndego Lom kawa kandambaqape, ó, khafeâp? Moni ndizí-abumat, ó, mbaîn?”
15 Ndigu nqanek manqat gi-einim, yaq Yesu mø̀ndø-matøvém, ndigu matemateam-qa mbogoám, yaq gezø-ein, “Zo gekha zapâ, no matemateam-qa ndozonøgo? Moni mokho zøtøndé-ndøpøzēm, batézømet.” 16 Yaq ndigu moni mokho gindu-ndøpøzem, vø̄e-ometem. Yaq gezøbevap, “Gê, gekha ezoqam-qâ bugug neka iz mó꞉go, nginik moni mokho-te?”
Yaq gimbo-einim, “Siza-qá bugúg, neka teqá iz mo꞉gó.”
17  12:17 Lom 13:7Yaq Yesu gezø-ein, “Av tægoat ndægo, Siza-qa gigiap, Siza zombó-etoumemát. Geté gigiāp ndøgo, Mbumbukiam-qa, Mbumbukiam zombó-etoumemát.”
Yesu nqanek manqa qavøiwat gezø-ein, yaq ndigu nqova ndafe kandambá.
Sadusi ezoqam, Yesu løvøte-te nango khandi꞉nat-qa yaq-te gimbøe-bevøpem
(Met 22:23-33; Luk 20:27-40)
18  12:18 Kel 23:8Yaq Sadusi ezoqam ndozáv, Yesu-te. Nginik Sadusi ezoqam, āv gini-unimanqatinát nqǽgo: Ezoqa tipakhaetat, ndigu nango gemǿ-khandi꞉zák, løvøte-te. Yaq ndigu Yesu bevap mbogoném, 19  12:19 Deut 25:5gimbo-einim, “Nøméndim ezoqam. Mozes ni āv ginimbi-peawám nqǽgo: Ezoqa tenanimat, sæva te-ivavat, patu qataeveav vǿgoāt, yaq ngunuk ngæmam, namba qawan be-okɨát, tege namba qawan, ndego genanim, patu bembō-qatayat. 20 Qotøndé-ewāg, nqanek emanqat. Angana mø̀ndøgoám. Evenáp. Até gi꞉goam sevén. Yaq khøuwa ndego, sævam ndø-okɨ́, vø̄nanim. Patu qataeveáv. 21 Yaq eveqase ndø-okɨ́, ngunuk ngæmam, ndego teqa zita-te geqan. Geté ndego matev até kopó, patu qataeveáv genanim. Yaq até ndegó-a, teqa zita-te geqan, matev até kopó. 22 Yaq matev até gemát, atema ndigu evenap seven ate gi꞉goam vømū-pakhaez. Ndigu patu qataeveáv. Yaq vaev até sævám-a, vø̄nanim. 23 Gê, ezoqa unimanqatin løvøte-te tikhandi꞉z, yaq ta khøuwa-te ndøgo, timø-khandi꞉z, ngunuk sævam, gekha ezoqam-gû zas ndǿgoāt? Zapa ndǿgo, ndigu evenap ate gi꞉goam, ngunuk sævam kopo ndøkawawát.”
24 Yaq Yesu gezø-qavøiu, “Zoqa matavap soqaín, zo ndozo-matavap av nqægo, ezoqa tipakhaetat, ndigu løvøte-te nango gemø̄-khandi꞉zāk. Zo Mbumbukiam-qa Manqat neka teqa bazaføgakh zøtezateáv. 25 Ezoqa løvøte-te nango timø-khandi꞉z, ndigu andé enzol ezoqam me mé꞉goát, ndigu yan-te ngo꞉yage. Nøkenøkem matev mbaín. 26  12:26 Exo 3:2, 6Geté løvøte-te toqo-khandi꞉q, taqa yaq-te, gê, zo Mozes-qa mbuk-te, emanqat mozó-geveømem, tae-qase-qa yaq-te, qawageapam? Ta emanqat-te ndøgo, Mbumbukiam Mozes āv gembøe-eín nqǽgo, ‘No Eibleem-gé Mbumbukiám, neka Aezek-gé Mbumbukiám, neka Zekop-gē Mbumbukiām.’ 27 Nqanek manqat ni āv qaninømánd nqǽgo: Ndigu ezoqam zua ndøkhandi꞉zát, Mbumbukiam namba. Zapa ndǿgo, Mbumbukiam ndego ambá av nqǣgo, løvøte ezoqam-gē Mbumbukiām, geté ndego khandi ezoqam-gé Mbumbukiám. Yaq nakémbá, zo Sadusi ezoqam, zoqa matavap soqaín, zo ndozo-matavap, av nqægo, ezoqa tipakhaetat, ndigu nqawa gēkhandi꞉zatāk.”
Matev kandakanda menas ndøgo, matev ate ndægo qaløvuam
(Met 22:34-40; Luk 10:25-28)
28  12:28 Luk 10:25-28Yesu Sadusi ezoqa namba manqa gi-itumbumam, yaq Mozes-qa guguna manqat nømendim ezoqa kopo mø̀ndøgoám, tiqa manqat vø̄-ewag. Yaq geqeiv av nqægo, Yesu qavøiwat mbomambaqapē gezø-ein, yaq ndego tendowáv ndǿgo, bevap nøme vømbōgo, gembo-ein, “Gê, Mozes-qa guguna manqat mokho-te, gekha matēv mó꞉megeat?”
29  12:29-30 Deut 6:4-5Yaq Yesu gembo-qavøiu, “Matev nqo꞉megeat nqánek, ‘Gèndoyogé, Izlael ezoqam! Evezøza, nigi Mbumbukiam, Evezøza sa ndégo. Mbumbukiam nøme mbaín. 30 Kuku yà betaqagó, Evezøza-te, ndego qoge Mbumbukiam, uni qoqa mbøni-te neka uni qoge nqova-te neka uni qoqa matavap-te neka uni qoqa bazaføgakh-te.’ 31  12:31 Lev 19:18Neka matev kandambaqape nøme nqánek, ‘Ezoqa nøme-te, kuku āv tabetaqambe꞉gó, av qakeza kha-te kuku ndaqambe꞉go.’ Matev kandakanda nøme mbaín, nqanek matev menas qaløvuam.”
32 Yaq ngenek Mozes-qa guguna manqat nømendim ezoqam, Yesu gembo-ein, “Nøméndim ezoqam. Qanimáv. Qoqa manqat unimanqatín. Evezøza yakhapús, Mbumbukiam. Mbumbukiam nøme mbaín. 33  12:33 1 Sam 15:22; Hos 6:6Neka unimanqatín. Kuku yà betaqagó, Evezøza-te, ndego qoge Mbumbukiam, uni qoqa mbøni-te neka uni qoqa matavap-te neka uni qoqa bazaføgakh-te. Neka ezoqa nøme-te, kuku āv tabetaqambe꞉gó, av qakeza kha-te kuku ndaqambe꞉go. Matev kandakanda sa nqánek. Taoká ndøgo, Mbumbukiam-te søvakha gigiap nqazi-løvusam, o gekha etoam matev nøme nqazimbogo.”
34 Yesu geqeiv av nqægo, ngenek ezoqam-qa qavøiwat mokho kandambā, yaq āv gembøe-eín nqǽgo, “Qo qambaqapé mbá, Mbumbukiam-qa Megeat Matev-te.”
Yaq taqa zita-te, ezoqa møe ndøgoném, Yesu bevap nøme vømbøé-gonēm.
Yesu ambá av nqǣgo, Deivid-ge zeo mbā, geté ndego até tege Evezøzá
(Met 22:41-46; Luk 20:41-44)
35 Yesu Mbumbukiam-qa khoev-te gegoam, ezoqa ge꞉zømesimat, yaq āv gezømbe-beváp nqǽgo, “Gê, zo ndozo-matavap? Gekha zapâ, Mozes-qa guguna manqat nømendim ezoqam ndimanqate, av nqægo, Mesaya ndego, Deivid-gē zeō? 36  12:36 Psa 110:1Deivid ekezán, Nqova Mbomambaqape mokho-te, Mesaya-qa yaq-te ge꞉-ein:
Evezøza Mbumbukiam, noge Evezøza, āv gembøe-eín nqǽgo,
‘Noqá nakeamo zenda-té qanøqóm.
Até qóqotát, atema no qogi qaqa ezoqam
qoqa zenda tokhotapak mokho-te vøtaqambú-āb.’
37 Deivid ekezan, ndego Mesaya, Evezøza mbo-akhayám. Yaq gê, ngenek Mesaya, áv kené-Deivid-ge-zeo-ev?”
Ezoqa kopoáv, Yesu namba giwaniapam, teqa manqat giyogem. Yaq ndigu teqa manqat gèzømbe-khaneatám.
Yesu ezoqa Mozes-qa guguna manqat nømendim ezoqam-qa yaq-te gegugub
(Met 23:1-36; Luk 20:45-47)
38 Yesu ezoqa ge꞉zømesimat, nøme āv gezømbe-eín nqǽgo, “Gò꞉feazoát, Mozes-qa guguna manqat nømendim ezoqam-qa yaq-te. Ndigu tøzømbe-khaneát ndǿgo, ti-okhoat, ndabua loloakh mbomømboma ndǿ-uzupát, neka ezoqa ewaqape, maket manqei-te, ndigu khaiya mboma manqat vizap-us bezø̄-manqate, 39 neka guliguli khoev-te neka lou loge kandakanda-te ndøgo, iz akhayapak-qa qonam nonqo-te vǿqonumāt. 40 Ndigu ngængæm zømbe-khavozumatún, tiqa khoev neka gigiap vøzø̄-aqonumatun. Neka ezoqa ewaqape-qa bøi-te, guliguli loloakh ndøgoatún. Yaq nakémbá ndigu yaq-fia nqosøgeap, nøme mba mó꞉ndapém.”
Ngæmam-qa etoam matev, Mbumbukiam-te
(Luk 21:1-4)
41 Yesu Mbumbukiam-qa khoev-te, moni nqeisam nonqo avønin-té geqotám. Ndego ezoqa ndøzømetát, moni ginqeisumat. Gigiap kopoav ezoqam kopoáv, moni kandakandá ginqeisumat. 42 Yaq até sævám-a vøndōwav. Ndugu ngæmám. Gigiap-av ezoqám. Zivis mø̀ndømbo-naním. Gunduwav, moni mokho khasøkhasis menas vø̄nqeitaz. Nginik moni, tiqa fia khapímbá. Ande āv penpakha kopó ndi꞉gú.
43  12:43 2 Ko 8:12Yaq Yesu ekeza paev ezoqam ndømøváb, gezø-ein, “No unimanqatín nqazø-manqate. Ngunuk gigiap-av sævam, moni kandambá gu꞉nqeitaz, āv tiuká, av ezoqa ewaqape nøme, moni gi꞉nqeisumat. 44 Zapa ndǿgo, ndigu ezoqa nøme, moni kandakanda ambá gini-nqeisumám. Geté ndigu moni nøme kopoav-qapí ndizøgo. Geté ngunuk ngæmam, viní. Ndugu moni ate gimbøegoam, sùgumu-áb. Nøme mbaín, tuqa yage nonqo.”

12:1 12:1 Isa 5:1-2

12:8 12:8 Iblu 13:12

12:10 12:10-11 Psa 118:22-23

12:13 12:13 Luk 11:53-54

12:17 12:17 Lom 13:7

12:18 12:18 Kel 23:8

12:19 12:19 Deut 25:5

12:26 12:26 Exo 3:2, 6

12:28 12:28 Luk 10:25-28

12:29 12:29-30 Deut 6:4-5

12:31 12:31 Lev 19:18

12:33 12:33 1 Sam 15:22; Hos 6:6

12:36 12:36 Psa 110:1

12:43 12:43 2 Ko 8:12