13
Tekulos Hote Parnapas Iri Nai Sol
Nge Antiok, iri nenge leteria manmanna pe te heto hekeke Iesus te tutu. Pe hana hel nge iri, iri hetatalonga. Pe hel iri hetoronga. Hana nemur eria koi; Parnapas pe Simon (nenge singina muna) pe Lusius (nenge nena nge Sirini) pe Manaen (nenge ana lala Herot Antipas) pe Sol. Ume 9:15Iri nemur te hetalaulau pe te heto hekeke Non Soke pe teheo nga ngaunga pule. Pe Opepengpeng hele lange iri ke pomai, “A henonou hote Parnapas iri nai Sol. Iri lape te poia ume palaungana nenge e iua iri nai ke te poia.” Ume 6:6Iok, teheo nga ngaunga pe te hetalaulau ke het pe tetal heke peria nge Parnapas iri nai Sol pe te kulosia iri ke tela sapele.
Parnapas Iri Nai Sol Tela Nge Saiprus
Iok laol, Opepengpeng poia iri nai ke tei sio lange Selusia pe te mene imot pe tela sapele nga mimio nenge Saiprus. Ume 12:12; 15:39Tela te lohot nge Salamis pe te hele hote NeHalang nena helenga nga Iuta mur reria hetoronga ana pele letena. Pe Ioanes Makus, kokoko nge iri ke halaulaua iri.
Iok, tela sapelpele nga mimio nem ilina ele nge Papos. Pe nga lamau, te saolia non Iuta e nge popoi ure paluna. Ene laka Par-Iesus pe i teke i hetatalonga pe ero. I chanangnanga mana. Pe ana non tu ke rochroi nge non soke e nenge nauele mimio nem, ene laka Serkius Paulus. Pe Serkius Paulus nem, letena matana nga ure lochoch. Pe i hekulo Parnapas iri nai Sol aria, iange teke longo nga NeHalang nena helenga. Pe Elimas non nenge popoi ure paluna nem, ramana urana nge iri ero toto. (Nga helenga Krik, te hetue non nenge popoi ure paluna nem ke ene Elimas) Ana non teke poi ele non soke neu nge letena manmanna nge Iesus. Ol pe Opepengpeng hemuta heke sapele Sol, nenge ene epule Paulus. Pe Sol naula pengpeng nge Elimas pe hele, 10 “Iong nem, Non poreke ngana tuna laka iong! Iange lemem ero toto ia ure lochloch ngana nenge te urana! Pe iong, o pallaka ngam kou kura. Ure lochloch ngana nenge te poia nga Non Soke ene, ure nemur manmanna. Pe iong, o hele ke o teke ure nemur te pallaklaka ia iri. 11  Ume 9:8Ke heueu nei lape o amnei am nga Non Soke penna mukam. Lape matam hit ke o kolkol ia chaia matana mukam.” Ol pe non neu matana auala pe pal rara sapele, ke teke tango rara mele ke apea i.
12 Iok laol, non soke Serkius Paulus esia ure nei nge lohot ke mau pe letena manmanna toto sapele. Iange rura toto nga Non Soke nena hetoronga mur.
Tela Nge Antiok Nga Kileng Nenge Pisitia
13  Ume 15:38Paulus iri ul pekngana mur te mene imot nge Papos pe tela nge Perka, nga kileng nenge Pampilia. Pe nga lamau Ioanes Makus hile sue iri pe la mule nge Ierusalem. 14 Iok, iri nemur te lohaka nge Perka pe tela nge Antiok nga kileng nenge Pisitia. Pe nga Sapat ana etue, tei teu kela teare sio nga hetoronga ana pele letena. 15 Iok, te sisia alalaha nemur nenge Moses pe hetatalonga mur ke het pe te hekule helenga lange Paulus iri nai Parnapas ke te teke, “Atong mur, nenge teke lemo helenga hel nge a teke a hekerkereng ia hehei pe hana leteria, ames haka pe a hele.”
16 Ol pe Paulus mes haka sapele pe tul heke penna pe hele, “Imo hana nenge Israel pengpeng pe imo hana lomonmona ngana mur nenge a heto heke NeHalang, a longo at nge iau. 17  Exo 1:7; 6:6; 12:51Israel mur aria soke NeHalang, henonou hote rera tete mur nge nike. Nga etue nenge tetu nge Ekipto, poia iri ke iri hulua. Pe nga i sipona na kerkerenga nenge palaungana toto, mene hote iri nga kileng nem. 18  Num 14:34; Deu 1:31-32Pe nga etue nenge te ii nga ich sana lomona, nauele iri ke nek toto ke hesinga iri ana non kina nai (40). 19  Deu 7:1; Jos 14:1Pe hekou sue tuele tana iri rahtele nai nga ich nenge Kanan. Pe tunge ich nemur lange nena hana mur pengpeng ke reria ia. 20  Jdg 2:16; 1Sa 3:20Ure nemur te lohotot ke hesinga iri ana non kina lime iri henel pe ana non kina nai pe analoch (450).
“Ke het pe NeHalang henonou hote hana mur hel ke iri muka ia nena hana mur, ke la het nga etue nenge hetatalonga Samuel. 21  1Sa 8:5, 19; 10:20-24Ol pe hehei pe hana lemeria ke te teke none lohot ke iri aria naungaala ana non ia. Pomalam te onteia NeHalang pe NeHalang henonou hote Sol nenge ne Kis tuna. Sol lohot nga mata nenge Pensamin pe nauele hehei pe hana ke hesinga iri ana non kina nai. (40) 22  1Sa 13:14; 16:12; Psa 89:20Iok, NeHalang mene tote Sol pe henonou hote Teuit ke mene Sol munna. Pe NeHalang heleia Teuit ke teke, ‘Teuit i Iesi tuna. Pe utar nenge e hottaua nge i, i non nge urana. Ke iau lemek tau tote non nenge pomai. Iange i poia ure lochloch ngana nga iau lemek ngak.’
23  2Sa 7:12-16 “Pe nge he, lape Iesus nenge Israel mur aria hemasinga lohot nge non nei na tete mur. Ure nem lohot iange NeHalang i sipona hele talue lo ke teke poia. 24  Mat 3:1-2Pe Iesus lohot ero kura pe Ioanes haliu ke teke hehei pe hana lochloch ngana nge Israel te hulia reria poinga mur pe te mene henuninga. 25  Ioa 1:20, 27Iok, Ioanes poia ana ume ke hetet lo pe hele lange hehei pe hana, ‘Imo a teke iau itei mai? A longo ke nek. Non nenge a kulelele, ngana kou atat kura. Pe a teke i nge iau ero. Iau e urana ero toto nge e halaua i ke epoi hote nena ae ulina nenge heronronia nga apena.’
26 “Titik mur, imo nenge a lohot nge Apraham pe imo hana lomonmona ngana mur nenge a heto hekeke NeHalang, helenga nenga maulinga nge koko, te hekule at nge ita. 27 Iange hana nenge Iersalem pe aria papalauna mur ramaria mallaha nge Iesus ero. Pe pule te eteia hetatalonga mur ria helenga luna ero, nenge tesis hote ke kokoes mana nga Sapat ana etue. Ke pomalam tetal sio tote Iesus. 28  Mat 27:22-23Pe te tango rere kue e nge te teke te hune Iesus ia. Pe ero. Ol pe te hele lange Pilatus ke te teke, lemeria toto nge Iesus mete. 29  Mat 27:59-60Pe poinga nenge te poia nem, pete tote NeHalang nena helenga mur lochloch nenge tehas sue ke ulolo. Ke te takis sue i nga ana manga toto pe la tetal teua nga polo. 30 Pe NeHalang hemaul heke mule i nga metenga. 31  Ume 1:3, 8Pe Iesus hetei hote i ke emule mana lange iri nenge tei luluch nge i nge Kalelea ke lange Ierusalem. Ke heueu nei, iri nemur te hele hotote ure nemur nenge lohotot nge iri, lala nge Israel mur. 32 Ke imem mo hele hote helenga urana toto ngana nem lange imo pule. Nga utar nenge NeHalang hele ke kerkereng ke teke poia lange ratete mur nge nike. 33  Psa 2:7Ke pomalam heueu nei, NeHalang nena helenga nem lohot ke manmanna ke tuturia mur ita ta naue. Nga nenge hemaul heke mule Iesus nga metenga, ure nenge lohot nem tehas urume tele nike nga alalaha chonna naingana nenge Sam. Ke ana helenga hele ke teke,
“ ‘Tuk laka Iong;
ke heueu nei Temem koi Iau’ ”
34  Isa 55:3Manmanna toto ke NeHalang hemaul heke mule Iesus nga metenga. Pe i ma ke punich nga polo letena ero. Pomalam, NeHalang hele ke pomai,
“ ‘Imo lape a mene petanga pengpeng ngana
nenge e hele talue lange Teuit ke lape e tunge.’
35  Psa 16:10Pe nga alalaha nenge Sam, chonna e pule hele ke teke,
‘Iong onau sio mene lem non nenge pengpeng toto
ke ma ke punich ero.’
36 “Iok, Teuit nanas tau mene NeHalang lemene ngana nga tungana nga ich. Pe nga etue nenge mete, tealo hite i nga na tete mur tema ngaria pe make punich nga polo letena. 37 Pe i nenge NeHalang hemaul heke mule nga metenga nem, ma ke punich mana nga polo letena ero. 38 Titik mur a longo ke nek, nge Iesus i toro mana, NeHalang lape ul rumena ia lemo poinga poreke ngana mur pe nau la mule nge iri ero ol. 39  Rom 10:4Pe Iesus, i sipona lape mene mule iri nenge leteria manmanna nge i. Mene mule iri nga reria poinga poreke ngana mur nenge rahit tote iri ke kerkereng. Iange Moses na hotonga e nakuna ero toto nge poia poinga nem. 40 Iok, a nauala amo ke nek ol iange lape ure nem nenge hetatalonga mur te heleia, lape lohot nge imo. Hetatalonga nemur te hele ke pomai,
41  Hab 1:5 “ ‘Imo nenge a tua salaklaka halali, a longo at.
Lape ramamo auala mana pe a mete.
Iange lape epoi hote ute nga atu ngamo nga ich.
Pe imo lape letemo manmanna ia ero toto.
Pe nenge te hele urume lange imo,
lape letemo manmanna ero pule.’ ”
42 Iok, Paulus iri nai Parnapas te lohotot nga hetoronga ana pele lo, pe hehei pe hana te hele lange iri ke te teke, iri nai lape teat mule nga Sapat ana etue e pule ke te hetore iri ke nek toto nga ure nemur. 43 Iok, tehot lange hot lo pe Iuta mur pe hana lomonmona ngana mur nenge te nanasia Iuta mur te hetalaulau ngaria, te nanasia Paulus iri nai Parnapas. Pomalam Paulus iri nai Parnapas te hekerkereng ia hulua nemur leteria, ke te teke kokoes mana, leteria manmanna nge NeHalang pe tenau la mana nge i nga nena tunginga urana ngana mur nge tunge lala nge iri.
44 Iok laol, Sapat ana etue neu at pe nakuna nenge hulua lochloch ngana nenga kileng neu te lohaka ke la te longo nga Non Soke na helenga. 45 Ol pe Iuta mur, te esia hulua lochloch ngana neu pe saria keke Paulus pe te hele poreke i. 46  Ume 3:26; 18:6Pe Paulus iri nai Parnapas te haliu hot ke soke toto ke te teke, “Imem mo teke mo hele hot tele NeHalang na helenga lange imo. Pe imo, aulo ala pe lememo ero nge a mene helenga nei. Ke poinga nem henonou hote imo ke nakumo ero toto nge a mene maulinga nge koko. Pe pomalam lape mo hile sue imo pe mola nge hana lomonmona ngana mur. 47  Isa 49:6Iange Non Soke hele ke kerkereng at nge ita ke teke,
“ ‘E poia imo ke pomanga lemenge
nenge lange hana lomonmona ngana mur.
Ke pomalam lape kileng lochloch ngana nga ich
te mene maulinga nge koko.’ ”
48 Iok laol, hana lomonmona ngana mur te longe ke mau pe te iech toto, pe te heto heke Non Soke na helenga. Pe iri nenge NeHalang henonou hote ke te mene maulinga nge koko, leteria manmanna toto sapele nga helenga nemur.
49 Ol pe Non Soke na helenga puo ke palaungana toto nga tuele kina neu. 50 Pe nge Antiok, Iuta mur teteu heke hehei pe hana papalauna leteria ke te talun ke tepoi poreke Paulus iri nai Parnapas pe telope hote iri nga reria tuele kina neu. 51  Mat 10:14; Ume 18:6Iok laol, Paulus iri nai Parnapas tepasis sue kileng neu ana maruchrue nga aperia pe tei ke tela nge Ikonium. 52 Pe hulua nenge leteria manmanna nga NeHalang na helenga nge Antiok, te iech toto pe Opepengpeng tu ke muta toto nge iri.

13:2: Ume 9:15

13:3: Ume 6:6

13:5: Ume 12:12; 15:39

13:11: Ume 9:8

13:13: Ume 15:38

13:17: Exo 1:7; 6:6; 12:51

13:18: Num 14:34; Deu 1:31-32

13:19: Deu 7:1; Jos 14:1

13:20: Jdg 2:16; 1Sa 3:20

13:21: 1Sa 8:5, 19; 10:20-24

13:22: 1Sa 13:14; 16:12; Psa 89:20

13:23: 2Sa 7:12-16

13:24: Mat 3:1-2

13:25: Ioa 1:20, 27

13:28: Mat 27:22-23

13:29: Mat 27:59-60

13:31: Ume 1:3, 8

13:33: Psa 2:7

13:34: Isa 55:3

13:35: Psa 16:10

13:39: Rom 10:4

13:41: Hab 1:5

13:46: Ume 3:26; 18:6

13:47: Isa 49:6

13:51: Mat 10:14; Ume 18:6