Menmen Mɨt Aposel Hɨr Nɨrɨakem
Menmen me tɨwei ik
Mɨt hɨr nau nemerɨr wɨ hɨr nantɨp mɨt hɨm me Jisas 1:1-26
1. Jisas katɨp mɨt disaipel menmen 1:1-14
2. Mɨtɨk kekrehɨr ke Judas 1:15-26
Mɨt newepyapɨr hɨm me Jisas neit Jerusalem 2:1–8:3
Mɨt newepyapɨr hɨm me Jisas neit Judea ketike Sameria 8:4–12:25
Mɨtɨk Pol katɨp mɨt hɨm me Jisas 13:1–28:31
1. Namba wan taim Pol ken kerer wit wit 13:1–14:28
2. Mɨt nererik natɨp neit Jerusalem 15:1-35
3. Namba tu taim Pol ken kerer wit wit 15:36–18:22
4. Namba tri taim Pol ken kerer wit wit 18:23–21:16
5. Pol kekre winak enuk keit wit Jerusalem, Sisaria ketike wit 21:17–28:31
1
Jisas katɨp kaksiuwe God Hɨmɨn Yaaik kaknen kakɨkaap mɨt
1 *Lu 1:1-4Kai yinak Tiofilas, nɨpaa hi Luk hewiswut tɨwei hak me menmen Jisas hɨrak kɨrɨakem metike hɨm hɨrak ketpim kewepyapɨr mɨt em, 2 *Mk 16:19; Lu 24:49-51ere wɨ God ketɨwekhis keiyɨk ken wit kɨrak. God ketɨwekhis wen au, Jisas hɨrak wen kepu tɨ, hɨrak katɨp mɨt nɨrak kerek nɨpaa hɨrak kehimɨteni hɨr aposel hɨr nanwep yapɨr hɨm mɨrak. Hɨrak ketpor hɨm nɨpaa God Hɨmɨn kɨrak Yaaik ketpɨwekem. 3 *Lu 24:36-49; Ap 10:41Jisas hɨrak kaa pɨke kekrit nepei au, me wɨ 40 hɨrak keteiknor hɨrak hɨrekes kepu keriuwe menmen yapɨrwe hɨrak kɨrɨakem. Hɨrak kewepyapɨr hɨrekes ketpor menmen me God kakinɨn mɨt naanempror. 4 *Lu 24:49; Jo 14:16-17; Ap 2:33Hɨrak wen kepu ketikeri, hɨrak ketpor hɨm manp te hɨr ap nanɨnaaiwɨr wit Jerusalem au. Hɨrak katɨp kar ik: “Yi eiyɨt in ere God Hɨmɨn kɨrak Yaaik kerek nɨpaa God Haai kai katɨp kakriuwetek hɨrak kaknen. Nɨpaa hi hetpiyem. 5 *Mt 3:11Nɨpaa Jon kɨkɨr mɨt neriuwe tɨpar keremem. Te maain wɨ ham God kakweti yi mɨt Hɨmɨn kɨrak Yaaik kaknen kaku kakɨkre han ki, hɨrak kakɨkepi yi einaaiwɨr wit Jerusalem eiwepyapɨr hɨm me God.”
6 *Lu 24:21Mɨt aposel wen nererik nepu, hɨr nitɨwekhi nar ik: “Mɨtɨk Iuwe me wɨ im te ti ehu wit Isrel ehinɨn naanmamprai haiu mɨt ne Isrel a?” 7 *Mk 13:32Hɨrak kewenhi ketpor kar ik: “Hɨram ap menmen mi te yi eiyɨrtei wɨ te menmen im mamnen au. God Haai hɨrekes kɨmat wɨ im kises han kɨrak. Te menmen im hi hetpiyem te yi eiyɨrteiyem. 8 *Mt 28:19; Lu 24:48; Ap 2:32, 3:15, 5:32; Ef 3:16Maain God Hɨmɨn Yaaik kaknen kakwi yi yayɨt menmen mɨrak iuwe mamkepi, yi yaino wit Jerusalem eiwepyapɨr hɨm mai. Im em epei au, yi yaino provins Judia. Im em epei au, yi yaino wit iuwe Sameria metike wit yapɨrwe, yi eiwepyapɨr hɨm mai.”
Jisas kɨnaaiwɨr tɨ ken wit ke God
(Mk 16:19-20; Lu 24:50-53)
9 *Jo 6:62Hɨrak ketpor hɨm im epei au, hɨr wen nɨrek, hɨrak God keriyaak kɨnaaiwɨr tɨ ken niu, napɨ kɨwapɨnek hɨr nɨrek nepei au. 10 *Lu 24:4Hɨr wen nereweknaan keit nepni, mɨtɨkɨt wik terp tekiteri klos mɨrakɨt hɨram mɨre hike. 11 *Mt 26:64; Lu 21:27; Rev 1:7Hɨrakɨt tetpor tar ik: “Yi mɨt ne Galili yi yenmak yi yereweknaan keit nepni? Mɨtɨk eik Jisas hɨrekes yi yɨrek hɨrak kɨnaiwɨri ken wit ke God, maain hɨrak pɨke kaknen kakɨr ke in ek yi yɨrek hɨrak ken nepni.”
Mɨt aposel nehimɨtan mɨtɨk hak kekrehɨr ke mɨtɨk Judas nɨpaa kaa
12 *Lu 24:50-53Hɨrakɨt tatɨp epei au, hɨr aposel nɨnaaiwɨr mɨniu (o neiyɨp) niuk mɨrak wit Oliv, hɨr nen wit Jerusalem. Hɨrak ap yanɨmɨn au. Hɨrak menep kar ke mɨt ne Juda me wɨ Sabat hɨr neke tɨ nanɨno. Hɨrak kɨre 1 kilomita. 13-14 *Mt 10:2-4*Jo 7:5Hɨr nɨpiun Jerusalem, hɨr nan wɨnak kerek nɨpaa hɨr newik. Hɨr nɨnɨk nen haau nɨmɨn ein mekre wɨnak kau niu. Hɨr mɨt in: Pita, Jon, Jems, Andru, Filip, Tomas, Batolomyu, Matyu, Jems hɨrak mɨtɨk hak nɨkan ke mɨtɨk Alfias, Saimon kerek kises hɨm me mɨt Selot, hɨr netike Judas nɨkan ke Jems, Maria, miye pe Jisas wetike kikrek nɨrak, hɨr netike miyapɨr han. Hɨr yapɨrwe nau haau ik e. Wɨ yapɨrwe hɨr nererik neit in, hɨr nitehi God menmen. 15 Maain wɨ ham mɨt 120 hɨr nises hɨm me Krais, hɨr nererik nau haau iuwe, Pita kekrit ketpor kar ik: 16 *Sam 41:9“Nai yinan, nɨpaa God Hɨmɨn Yaaik kenip mɨtɨk iuwe King Devit hɨrak kewis hɨm mau tɨwei me mɨtɨk Judas kerek nɨpaa kewepyapɨr Jisas kerp nein te hɨr mɨt enun netɨwekhis. Hɨm im nepei man mar ke nɨpaa Devit kewisɨm hɨram mamnen. 17 Nɨpaa Judas hɨrak ketikewai. Jisas kehimɨtanek kɨrɨak menmen ketikewai. 18 *Mt 27:3-10(Mɨtɨk ik keit tɨ mei keriuwe pewek hɨrak nɨpaa ketɨwem me menmen enum hɨrak kɨrɨak Jisas em. Hɨrak keit tɨ, hɨrak kerp kau niu kenkewɨn ken tɨ tu kewep nɨnpɨ meket men witeik hɨrak kaa.” 19 Mɨt yapɨrwe neit Jerusalem nemtau Judas kaa karkeik te hɨr nekine tɨ ik mekre hɨm mɨr hɨr natɨp Akeldama. Hɨm im hɨram matɨp mar im: “Hemkre mekiuwe tɨ.”)
20 *Sam 69:25, 109:8“Hɨm mau tɨwei nɨpaa Devit kewisɨm hɨram Sam. Hɨm im matɨp mar im,
‘Wɨnak kɨrak kaku weinɨk, mɨtɨk hak ap kakwik ekɨt. Mɨtɨk hak kakɨkrehɨr kɨrak kakrɨak menmen nɨpaa hɨrak kɨrɨakem.’
21-22 *Jo 15:27“Sɨs, haiu mamɨhimɨtan mɨtɨk hak kaktikewai mamwepyapɨr Mɨtɨk Iuwe Jisas hɨrak pɨke kekrit. Haiu mamɨhimɨtan mɨtɨk kerek kekitewai men ein nɨpaa Mɨtɨk Iuwe Jisas kekitewai haiu men me wɨ Jon kewepyapɨr hɨm me God hɨrak kɨkɨr mɨt ere God keithis Jisas keiyɨk ken wit kɨrak.” 23 Pita katɨp epei au, hɨr nehimɨtan mɨtɨkɨt wik. Josep kerek mɨt hɨr nekinaak Banabas o Jastas, hɨrak kekite Mataias. Hɨrakɨt wik keretet. 24 *Jo 2:25Hɨr nehimɨtan wik et, hɨr nitehi Mɨtɨk Iuwe God nar ik: “Mɨtɨk Iuwe ti epei hertei han ke mɨt yapɨrwe te ti eteiknai keimɨn ke mɨtɨkɨt wik it ti ehimɨtanek 25 hɨrak kakɨkrehɨr ke Judas. Judas hɨrak keweikɨn sip kewet menmen im me God hɨrak kaa epei ken wit kerek nɨpaa ti God ehimɨtanek hɨrak kaknori. Hɨrak kakɨkrehɨr kɨrak te hɨrak kakrɨak menmen kakɨr ke haiu mɨt aposel.” 26 Hɨr nitehi Mɨtɨk Iuwe God menmen nepei au, hɨr nen vot keimɨn kakɨkrehɨr ke Judas. Hɨr nen vot nepei au, hɨr nehimɨtan Mataias hɨrak kakɨkrehɨr ke Judas, hɨrak kaku kaktike mɨt aposel nar ke hiswiyen kiutɨp (11).