7
Iesus ila ngan Eaneannga ngan Matad Nanan Madonga Palatai
1 *Ins 5.18Idio ga muriai, Iesus ilalala ga ila ngan tuanga ga tuanga Galili. Be ei itin ngan langa Iudea mao, ngansa gid Iuda tiloilo edap eta ngan pamatenga ei. 2 *Wkp 23.34Be gid Iuda led Eaneannga ngan Matad Nanan Madonga Palatai*Ngan gid Iuda led eaneannga toa oa, timamado ngan gid palata, lalaede mambe tibutibud tikakado mugaeai toman ngan Moses ngan tibur modamodanga. Tikado eaneannga toa oa ga ila irangrang ngan ado lima ga rua, be tinid igelgel ngan led abei oain ga oliv itautau imatua. Tikakado rai ga rai ngan taiko Septemba mao Oktoba. ta inam boloma. 3 Ta Iesus aea kakakau tikeo pan bedane, “Eao tnan tibur toa ne ta la Iudea ta irangrang ngan lem aluagau tigera gid uisinga eao kakado. 4 Ngansa oangga eaba eta ikim iualu iuot kapei, ei ga ikado naurata mumulnga mao. Oangga eao kakado gid naurata toa ne, kemi ngan eao pasolan eao mulian pagid panua toa ngada ne tanoeai.” 5 *PA 1.14Aea kakakau tiposa bedaoa ngansa gid pade lolod matua ngan ei mao.
6 Ta Iesus ikeo pagid, “Gau leg ado imata inam maitne. Be ado toa ngada ne kemi ngan gimi. 7 Irangrang ngan gid panua tanoeai timan ami isat mao. Gid timan gau ag isat, ngansa napaola posanga ngan kadonga papaeamao tikakado. 8 Gimi ala ngan eaneannga toa oa, be gau patautene†Ngan laulau edengada ngan posanga Grik, posanga idil toa ne patautene ienono mao. ga nala mao. Ngansa gau leg ado imata inam maitne.” 9 Ei ikeo bedaoa ga kus, ta idio imamado Galili.
10 Be aea kakakau tila ga kus ta ei pade ila ngan eaneannga, be ila masaeai mao. Ei ila mumulnga. 11 Be ngan eaneannga toa oa, gid Iuda ad madidnga tiloilo ei ta tikeo, “Eaba toa ne imamado sida?”
12 Be gid ipom tikamur alele ngan aea posanga. Edengada tikeo ga, “Ei eaba kemi.”
Be padengada tikeo ga, “Mao. Ei ipabuobuo gid ipom.” 13 Be eaba eta ikado posanga masaeai ngan ei mao, ngansa timataud gid madidnga togid Iuda.
14 Idio ta gid ado eaneannga aea toa oa inam irabuiai, ta Iesus idae ga ila gadudunga ngan Deo ele luma aea ala ta ipapaoatai gid panua. 15 *Mt 13.54,Lu 2.47Be gid Iuda tikakrik ta tikeo, “Eaba toa ne ila ngan luma pananalenga aea mao, be ibada ele oatainga ne sida?”
16 *Ins 12.49,14.10Ta Iesus ikeo pagid, “Paoatainga toa ne gau togau mao. Eine posanga ton Eaba toa isula gau ga nanam. 17 Be oangga sai ikeo ga inasi Deo ele kimnga, ei ga iuatai kemi ngan paoatainga toa ne inam sida. Ei ga iuatai mambe paoatainga toa ne inam pan Deo, mao iuot ngan gau laborag ta naposa ngan. 18 *Ins 8.50Oangga sai ikado posanga ga iuot ngan ei ilabora, eine ikim gid panua padengada tipakuru ngan ei. Be eaba sai ipakuru ngan aea maron toa isula ei ga inam, ei eaba posanga tautaunga aea. Ele idil eta paeamao mao. 19 *PA 7.53,Ro 2.21-24Mugaeai Moses ibada apu pagimi na? Be eaba eta ngan gimi inasnasi apu toa ne mao. Ikamado ga aoangga arau gau ga namate?”
20 *Ins 8.48,10.20Ta gid ipom tikoli ele posanga bedane, “Kado iriau paeamao ienono pago? Sai iuangga ipamate go?”
21 Ta Iesus ikeo pagid, “Gau nakado uisinga ede ngan Ado Earainga aea, ta gimi toa ngada ne akakrik. 22 *OM 17.9-13,Wkp 12.3Be matami nanan. Moses ibada nasinga palunga aea pagimi. Ta gimi apalu lemi gergeu arangaranga ngan ado toa ngada ne, ga ngan Ado Earainga aea pade. (Be tautaunga Moses ipaot nasinga toa ne mao, be inam pagid tibutibuda.) 23 *Ins 5.8-10,16Io, gimi tinimi ngan atnan Moses ele apu mao. Ta ngan ipu toaine apalupalu lemi gergeu ngan Ado Earainga aea pade. Tota ikamado ga lolomi bake ngan gau ngan keminga eaba itin dodol ngan ado Earainga aea? 24 Agera sapaean ngan matami ta aselele leg kadonga mao. Manta anasi edap tutui ta arau lemi posanga.”
Gid panua lolod ede ga ede ngan Iesus ei sai
25 Idio ta panua edengada Ierusalem ad tibeta alele bedane, “Eine eaba toa ada madidnga tiuangga tipamate na? 26 Be ega, ei ipapaola posanga masaeai, be gid tikado posanga eta pan mao. Kado gid madidnga tiuot ngan posanga mambe tautaunga ei Kristus‡Gera palongonga ngan posanga idil Kristus ngan Mt 1.16.? 27 *Ins 7.41,9.29Be gita taoatai ngan eaba toa ne ele tuanga ipu. Be oangga Kristus inam, irangrang ngan eaba eta iuatai ngan ele tuanga ipu mao.”
28 *Mt 11.27,Ins 8.55Io, Iesus ipapaoatai gid panua gadudunga ngan Deo ele luma aea ala, be ibaba ngan posanga ta ikeo, “Gimi aoatai ngan gau ga leg tuanga ipu na? Be gau nanam ngan gau leg kimnga mao. Eaba toa isula gau ga nanam, ei eaba posanga tautaunga aea. Gimi aoatai ngan ei mao. 29 Be gau naoatai ngan ei, ngansa gau namamado toman ngan ei, ta isula gau ga nanam.”
30 *Ins 7.44Gid tilongo posanga toa bedaoa, ta tiuangga tiluku ei. Be eaba eta ibage idae ngan ei mao, ngansa ele ado imata inam maitne. 31 Be panua busa ngan ipom toa oa lolod matua ngan ei ta tikeo ga, “Tautaunga eaba toa ne Kristus. Ngansa eaba eta pade irangrang ngan ikado uisinga busa ga iasal eaba toa ne mao!”
Gid madidnga togid Iuda tisula led paeaeanga ngan lukunga Iesus
32 Idio ta gid Parisi tilongo gid ipom tikamur alele ngan Iesus aea posanga. Ta gid madidnga tenainga ad ga gid Parisi tisula led paeaeanga toa timariala ngan Deo ele luma, ta tila ngan lukunga Iesus.
33 Be Iesus ikeo, “Gau namamado toman ngan gimi kauteta pade ga kus ta naluagau mulian pan Eaba toa isula gau ga nanam. 34 *Ins 8.21,13.36Ta gimi ga ailo gau, be irangrang ngan aot ngan gau mao. Be tibur toa ga namamado ngan oa, irangrang ngan gimi ala ngan mao.”
35 Ta gid Iuda tiposa pol ngan gid bedane, “Ei ga ila sida ta irangrang ngan taot ngan ei mao? Ikamado? Ei ga ila pagid sobosoboda toa timamado alele ngan tibur togid alu padengada, ta ipapaoatai gid alu padengada? 36 Ele posanga ne ipu madongan? Ngansa ei ikeo ga, ‘Gimi ga ailo gau be irangrang ngan aot ngan gau mao.’ Ga pade ikeo ga, ‘Irangrang ngan gimi ala ngan tibur toa ga namamado ngan oa mao.’ ”
Iesus iposa ngan eau madonga kemi aea
37 *Wkp 23.36,Ais 55.1, Ins 4.14Be somisomi oangga gid Iuda tipasala led eaneannga toa oa, eine tikado ga iman ado kapei raring aea. Be tutui ngan ado toaiua, Iesus idae imadid ta ipotalae ngan posanga ga bedane, “Oangga sai marumian ei, goibe inam pagau ta iun.§Iesus ikeo bedaoa ngan ei mulian sapaean mao. Ngansa nasinga ede toa gid Iuda tikakado somisomi ngan led eaneannga oa eine ga bedane: Toa Deo ele lumaeai oa madidnga kapei tenainga aea itok eau, ta gid Iuda matad nanan Deo ikado ga eau iuot ngan pat ngan luanga tibutibud mugaeai ngan tibur modamodanga. Gera posanga ngan IM 17.1-7. Be Iesus ikeo ga ei kekelen irangrang ngan ikado ga panua marumian gid pade mao. 38 *Ais 58.11,Sek 14.8Oangga sai ilolo matua ngan gau, eine Deo ele laulau aea posanga ga iuot tautaunga ngan ei, ta eau madonga kemi aea ga ilele iloleai ga iuot.” 39 *Ins 16.7,20.22, PA 2.4Be itado oanenga itna toa ne ngan Itautau Tutui. Ngan ado toaiua, Itautau Tutui inama maitne, ngansa Iesus ibada edaeda kapei maitne. Be gid panua toa lolod matua ngan ei, muriai ga tibada Itautau Tutui.
Gid ipom timapoga alele
40 *Ins 6.14Panua edengada ngan gid ipom tilongo ele posanga toa ne ta tikeo, “Tautaunga, eaba toa ne ei eaba ibada Deo iaoa toa tasangasanga ne.”
41 *Ins 1.46Be padengada tikeo, “Ei Kristus.”
Be padengada tikeo, “Madongan? Irangrang ngan Kristus inam Galili mao. 42 *Sng 89.3-4,Mai 5.2Deo ele laulau ikeo ga Kristus ga iuot ngan iaoa kelede pan Devit, ta ele tuanga ipu Betleem toa mugaeai maron kapei Devit imamado ngan. Deo ele laulau ikeo bedaoa tautaunga na?” 43 Tota gid panua lolod ede ga ede ngan ei ta timapoga alele. 44 Edengada tiuangga tiluku ei, be eaba eta idol ibage ga idae ngan ei mao.
Gid madidnga Iuda ad lolod matua ngan Iesus mao
45 Gid paeaeanga toa oa tiluagid mulian ga tila pagid madidnga tenainga ad ga gid Parisi. Ta gid madidnga toa oa tibeta gid bedane, “Ikamado ga gimi aluku ei ta abada ei ga inama mao?”
46 *Mk 1.22Ta gid paeaeanga tikeo, “Mugaeai ga inam, eaba eta ikado posanga mambe eaba toa ne mao.”
47 Ta gid Parisi tikeo, “Madongan? Ele posanga pakakanga ipabuobuo gimi pade? 48 *Ins 12.42Gimi agera madidnga eta, mao Parisi eta ilolo matua ngan ei pade, mao madongan? 49 Be gid ipom toa ne tiuatai ngan apu mao, ta muriai Deo ga ipanas gid.”
50 *Ins 3.1-2Be eaba ede ngan gid ieda Nikodemus toa mugaeai ila pan Iesus, ibeta gid bedane, 51 “Gita leda apu ikeo ga itutui ngan tapanas eaba eta ngan posanga sapaean mao. Manta talongo kemi ele posanga ta taoatai kemi ngan danga saoa ei ikakado, ga kus ta io.”
52 *Ins 7.41-42Ta tikoli ele posanga bedane, “Eao kamado? Eao Galili am pade? Matam ikirisi kemi ngan Deo ele laulau ta gera, eaba eta ibada Deo iaoa ga inam Galili mao.” 53 Idio ta gid kelede kelede tila led lumaeai.**Ngan gid laulau edengada ngan posanga Grik, posanga ngan 7.53 ga ila irangrang ngan 8.11 ienono mao.
*7:2: Wkp 23.34
*7:2: Ngan gid Iuda led eaneannga toa oa, timamado ngan gid palata, lalaede mambe tibutibud tikakado mugaeai toman ngan Moses ngan tibur modamodanga. Tikado eaneannga toa oa ga ila irangrang ngan ado lima ga rua, be tinid igelgel ngan led abei oain ga oliv itautau imatua. Tikakado rai ga rai ngan taiko Septemba mao Oktoba.
†7:8: Ngan laulau edengada ngan posanga Grik, posanga idil toa ne patautene ienono mao.
*7:22: OM 17.9-13,Wkp 12.3
‡7:26: Gera palongonga ngan posanga idil Kristus ngan Mt 1.16.
*7:37: Wkp 23.36,Ais 55.1, Ins 4.14
§7:37: Iesus ikeo bedaoa ngan ei mulian sapaean mao. Ngansa nasinga ede toa gid Iuda tikakado somisomi ngan led eaneannga oa eine ga bedane: Toa Deo ele lumaeai oa madidnga kapei tenainga aea itok eau, ta gid Iuda matad nanan Deo ikado ga eau iuot ngan pat ngan luanga tibutibud mugaeai ngan tibur modamodanga. Gera posanga ngan IM 17.1-7. Be Iesus ikeo ga ei kekelen irangrang ngan ikado ga panua marumian gid pade mao.
*7:38: Ais 58.11,Sek 14.8
*7:42: Sng 89.3-4,Mai 5.2
**7:53: Ngan gid laulau edengada ngan posanga Grik, posanga ngan 7.53 ga ila irangrang ngan 8.11 ienono mao.