19
Paulo Mavina Meagai Epesusi Wayahina
Ka Apolosi meagai Korinita nihenina mamaei, ka Paulo etawana venavenau papani Pirigia niwanina, iopu tania meagai Epesusi wayahina. Ka tenoke tauna tupwai tau vi‑muni‑waiwai vaniahai. 1Ko 3:6. E tauna vi‑tanaiei, ivona, “Tutana itomi uvitumahanei, medeina? Nuana Ahihinata nihenimia uvaniahei, o eha?”
Ka ivona, “Eha. Eha aitam koiaka ta‑mataedai Nuana Ahihinata wayahina.” Dew 8:16.
Wayahina, Paulo vi‑tanaiei, ivona, “Avi bapitaiso wayahina ivi‑bapitaisoemi?”
Ka taui ivona‑nau‑patei, ivona, “Ioni Tau Bapitaiso ya bapitaiso wayahina.”
Ka Paulo vo‑vi‑mahetei, ivona, “Ioni ya bapitaiso vivane nua‑vinana dewa goyona wayahina. Ka Ioni tomotau vonei, ivona, ‘Aitam muniua omomo, ka nau‑wawanimi tauna uvitumahanei.’ Ka tauna Ioni munina omo vivane Iesu.” Mat 3:11.
Ka avaha vonana inononi, nuai am‑haui ahiahina, e taui yai nuanua Paulo vi‑bapitaisoei Iesu a wavea. E Paulo yai viamana awaehei. Iakwa, Paulo nimana wayahina vo‑dadani, ka Nuana Ahihinata omo wayahia, e taui ivi‑putu movi tunina tunina wayahia iaipuipupu, ka kadue iapa‑taputapu. Dew 8:17; 10:44, 46. Ka tau vi‑muni‑waiwai‑naia habuhabui ai yau kadi 12 deina.
Ka auyewa aitamoata aitamoata wahava aitonu nihenia, Paulo me Iudea yai manua tapanono nuinu. Ka yanꞌ ate‑vatu nui naunau‑wahe panina, e taui wayahia vi‑vonavona, e ya vonana wayahina tauna Yaubada yai pai veimea haehaeyei bagibagina deina. Kate me Iudea tupwai ununui vi‑toyoa, ka eha yai nuanua ivitumahana. Ka taui iopu tomotau habuhabui mataia, ka Etawananaa Iesu ya viwavenena aitam etawana deina, ka etawanana wayahina kavidoha Yaubada matana. Aituhu aviyaivia Iesu ya viwavenena iawaehei kadu ivi‑muni‑waiwaiei, taui Etawanana wayahina ivenavenau. Wayahina, vona Etawanana aitam vona baimina ekalesia wayahina deina. iapa‑goyogoyoei. Wayahina, Paulo me Iudea‑naia ni‑tawanei. Ka auyewa aitamoata aitamoata wayahina tauna taui Iesu ivi‑muni‑waiwaiei nui inau‑hohona aitam manua ana wava Tiranusi Ya Pai Hae nihenina. Ka aituhu aviyaivia iomo pai hae‑nana wayahina, Paulo ipuipupu taui wayahia Iesu wayahina. 10 Ka Paulo yana dewa deina ponimana ainua nihenia. Ka me Iudea habuhabui kadu me Girisi habuhabui imamaei papani Asia nihenina Kauvea yana vona inononi Paulo ya viwavenena wayahina deina.
Onoto Ana Wava Sikeva Natunatuna Ai Yau 7 Yai Dewa
11 Ka Yaubada dewa‑bagibagi‑vainei si‑vinꞌ‑omanei Paulo nimana wayahina. Dew 14:3. 12 Ka tomotau kwama kadu pai bwaꞌ iomanei Paulo wayahina, ka tauna vo‑dadani, e tomotau iepepei ineiei tau kwanakwanaha wayahia ivenevenei, e taui yai kwanaha iakwa, kadue aituhu nua goyogoyona nihenia mamaei, tutana gugua‑naia ivo‑dadani, nua‑naia ini‑tawanei, e tomotaui ividoha. Dew 5:15.
13 Ka me Iudea tupwai ini‑keyekeyei, ka taui kadu nua goyogoyona ivo‑tahoi tomotau wayahia. Ka taui yai dewa taina deina. Taui nua goyogoyona ivonei, ivona, “Aveimeyem Kauvea Iesu a wavea, tauna Paulo naunau‑waheyei, evinꞌ‑omo, ena‑opu tomotau taina wayahina.” 14 Ka aitam onoto me Iudea ana wava Sikeva natunatuna ononotoi ai yau 7 ini‑keyekeyei, ka idedewei deina. Ka aitam tuta taui nua goyogoyona iveimeyei deina. 15 Ka nua goyogoyo‑nana yai vonana vona‑nau‑patei, ivona, “Iesu ya bagibagi anamanei akanai, kadu Paulo ya bagibagi anamanei akanai, kate aviyaivia itomi? Itomi eha yami bagibagi!” 16 Ipupuna iakwa, e onotona na nua goyogoyona bagibagi‑tawanei, e tauna Sikeva natunatuna vunuvunui, ka ai kwama si‑yehiyehi‑yavunei. Wayahina, taui nagonegonei ka na dayahi manua‑nana inovo‑tawanei inau‑bwanunua ine. 17 Ka avaha me Iudea kadu me Girisi meagai Epesusi imamaei vaneana inononi, akanai matauta ananina epai. Ka eha Kauvea Iesu ana wava ita‑tomani‑kavokavovo, kate iawa‑davedavei. Dew 5:11.
Tau Banabanaumi Yai Buki Ianai
18 Ka tau vitumahana vovoui habuhabui iomo, ka tau vi‑meagai mataia tau vitumahana vovoui taui yai dewa novanovanina ihaehaeyei, ivona‑yavuha, ka taui yai banauma wayahina inua‑vinana. 19 Ka tau banabanaumi ai yau ananina iomo, e taui yai buki igwaugwaui tau vi‑meagai mataia, e itunu‑anai. Ka buki‑naia patai vivane 50,000 dirakimaV deina.a Tuta ataina wayahina, 50,000 dirakima vi‑maiena deina. Aituhu ononotoi ai yau 15 ipaipaisewa ponimana 10 nihenia, ka aituhu taui ai nau‑pata habuhabui kavaniahei, kinaia ana pata 50,000 dirakima wayahi. 20 Wayahina, Kauvea yana vona tuatua ananina, ka a bagibagi natanata. 21 Ka dewaia iakwa, Paulo vi‑nua‑dadani na‑vane Ierusalem. Ka eha ya nuanua tunuhina na‑vane, kate ya nuanua naona na‑tutu‑vivina papani Masedonia nihenina, ka kadue papani Akaia nihenina, e pai nau‑yehata meagai Ierusalem na‑vaniahei. Ka ivona, “Yau nuanua ananina Ierusalem anau‑vi‑taui. Na‑iakwa, nau‑wawaniu kadu meagai Rom anau‑vi‑taui.” Dew 23:11; Rom 1:13.
Paulo Ya Nuanua
22 Wayahina, naona tauna ya tau ivaita ainua ai wava Timoti ka Erasitusi mai‑vi‑tunei iomo papani Masedonia wayahina. Ka tauna papani Asia nihenina mamaei auyewa tupwai nihenia.
Me Epesusi Ivitana‑wahewahe‑vaine
23 Ka Timoti ka Erasitusi avaha ine, ka vitana‑wahewahe ani‑vainena vinꞌ‑omo meagai Epesusi nihenina. Iuna Etawanana wayahina. 2Ko 1:8. 24 Aitam tau nau‑vevewana silivaV ana wava Demeteriusi ya paisewa vivane manua tapanono itupwana kikituna nau‑vevewanei aitam yaubada vitupu vavinena ana wava Aritemisia Me Girisi itomani Aritemisi, kate me Rom itomani Diana. Wayahina, vo‑vina tupwai dimdim movia iginumi Artemis, e tupwai iginumi Diana. Ka wava ainua ai anamana aitamoata, vivane yaubada vitupu vavinena taina. wayahina. Ka tauna yaiana nui avaha ivi‑tau kaikaiwabo paisewana wayahina, iuna tomotau habuhabui yai gugua ivi‑maiei. 25 Ka Demeteriusi yaiana honei inau‑hohona, ka kadu tau paisewa yai paisewa tupwana aitamoata deina nui inau‑hohona. Ka Demeteriusi vonei, ivona, “Yaiau, avaha uanamanei yaka paisewa wayahina patana ananina kavaniahei. 26 Ka avaha udueyei, kadu avaha unononi, aitam onoto ana wava Paulo tauna ya nau‑wahe wayahina me Epesusi habuhabui yai vitumahana vo‑vinevinei ivenau‑tupatupa. Ka tauna ya paisewa aitamoata deina itoka yaka papani Asia habuhabuna nihenina. Tauna viwavenena vivane yaubada‑naia kanau‑vevewanei nimakaia yaubada vitupu. 27 Ka ya viwavene‑nana dewa goyona. Iuna tauna yaka paisewa vo‑vi‑goyoi, apa‑goyogoyoei, kadu yaka yaubada vavinena ana wava apa‑goyogoyoei, vivane Aritemisi, ka kadu ya manua tapanono ainua. Ka avaha uanamanei, tau maꞌ habuhabui papani Asia nihenina, kadu tau maꞌ tanopi habuhabuna iawaehei Aritemisi ana wava vivane ananina.”
28 Ka yokoia avaha Demeteriusi ya vonana inononi, imaga‑bawe ananina, kadu ivi‑putu ivivi‑hone movi ananina wayahina, ivona, “Yaka yaubada vavinena Epesusi wayahina ana wava Aritemisi ani‑vainena!”
29 Ka tuta eha ani‑hoina iakwa wayahina, tau vi‑meagai habuhabui ivitana‑wahewahe‑kavokavovo ananina. Ka Paulo yaiana ainua papani Masedonia wayahina nonova nui ini‑keyekeyei ai wava Gaiusi ka Arisitakusi. Ka me Epesusi ononotoi ainuai ipoyꞌ‑avini, ivisina inu meagai a pai nau‑hohona ananina wayahina. Dew 20:4; 27:2; Kol 4:10; Pile 24. 30 Ka tutana Paulo yai dewana dueyei, tauna nuanuana yokoia mataia na‑mini, na‑ipupuei. Kate tau vi‑muni‑waiwai nui eha itꞌ‑awaehe deina. 31 Ka tau veimea anani tupwai aitam tuyeha iva‑tawanei ai niai Paulo wayahina, e taui kadu iviamei eha na‑nu pai nau‑hohona‑nana nihenina.
32 Ka tau nau‑hohonaia nuai venau‑tamatamana. Wayahina, tupwai aitam vona ivivi‑honei, kate tupwai vonana tomani‑gegete ivivi‑honei. Ka tomotau habuhabui yoko nihenina mwagemwagei, eha itꞌ‑anamane‑vidoha aviani wayahina inau‑hohona. 33 Ka me Iudea aitam onoto ana wava Alekisanidera ivo‑tunetune na‑vane naona tomotau mataia. Ka tupwai tomotau yokoia nihenina aviani yai nuanua ivivi‑hone movi ananina tauna wayahina. Ka tauna nimana si‑nai, ya nuanua taui yai vitana‑wahewahe iboui, e tauna ya ipupu‑tana‑pota inononi. 34 Kate tutana yokoia ianamanei tauna aitam me Iudea, taui movi aitamoata wayahina ivi‑honehone, “Yaka yaubada vavinena Epesusi wayahina ana wava Aritemisi ani‑vainena!” E ivi‑honehone deina tuta a itoava babau ainua iakwa wayahina. 35 Ka meagai a tau ginuma ananina omoi, e vitana‑wahewahe boui, ka tauna vonei, ivona,
“Yaiau, ononotomi Epesusi, tomotau tanopi habuhabuna wayahina avaha ianamanei, yaka meagai Epesusi yaubada vavinena Aritemisi ya manua tapanono kadune‑vi‑avini, ka kadu tauna itupwana wahuma wayahina ipeu, ka kadu itoka itupwanana kadune‑vi‑avini.
36 Unononi! Tomotau avaha anamanana habuhabuna ianamanei. Wayahina, akanai, itomi nau‑wawanimi ugenuana! Eha uvitana‑wahewahe‑kavokavovo deinake. 37 Avaha ononotoi ainua taina utaini uomanei baina wayahina, kate taui eha yai dewa goyona aitam. Aritemisi ya manua tapanono a gugua eha ita‑vainau, kadu eha yaka yaubada vavinena ita‑mana‑giboe.
38 Wayahina, anau‑vi‑avinimi. Aituhu Demeteriusi yaiana nui inua‑goyo, ka aituhu yai nuanua koiaka iapa‑goyogoyoei, akanai vitana matana a pai vi‑ai waewaena mamaei. Awana eha ita‑gudu. Ka kadu tau veimea‑naia imamaei ai pata inononi, inau‑yanahi, ivi‑nua‑dadani. 39 Aituhu kadu aitam nuanua wayahimia mamaei, nau‑wawanimi aka veimea uvi‑muniei, eha udewa‑kavokavovo. 40 Ka yami nau‑hohona taina vivane vitana‑wahewahe‑kavokavovoata. Eha aitam iuna ahiahina wayahina. Aituhu me Rom ai tau veimea ivi‑tanatanaieka, eha aka pata dewa taina wayahina kanau‑pate ahiahina. Wayahina, apaina ivitavitaka.”
41 Ka avaha ya vonana nau‑yehai, tauna yokoia veimeyei iyavuta yai manua.

19:1: 1Ko 3:6.

19:2: Dew 8:16.

19:4: Mat 3:11.

19:6: Dew 8:17; 10:44, 46.

a19:9: Iesu ya viwavenena aitam etawana deina, ka etawanana wayahina kavidoha Yaubada matana. Aituhu aviyaivia Iesu ya viwavenena iawaehei kadu ivi‑muni‑waiwaiei, taui Etawanana wayahina ivenavenau. Wayahina, vona Etawanana aitam vona baimina ekalesia wayahina deina.

19:11: Dew 14:3.

19:12: Dew 5:15.

19:17: Dew 5:11.

a19:19: Tuta ataina wayahina, 50,000 dirakima vi‑maiena deina. Aituhu ononotoi ai yau 15 ipaipaisewa ponimana 10 nihenia, ka aituhu taui ai nau‑pata habuhabui kavaniahei, kinaia ana pata 50,000 dirakima wayahi.

19:21: Dew 23:11; Rom 1:13.

19:23: 2Ko 1:8.

a19:24: Me Girisi itomani Aritemisi, kate me Rom itomani Diana. Wayahina, vo‑vina tupwai dimdim movia iginumi Artemis, e tupwai iginumi Diana. Ka wava ainua ai anamana aitamoata, vivane yaubada vitupu vavinena taina.

19:29: Dew 20:4; 27:2; Kol 4:10; Pile 24.