6
Yesu ngê lîme wo p꞉uu kópuni vyu
Mátiyu 12:1-8; Mak 2:23-28
Lîme wo ngmê ngê Yesu p꞉uu ndiye pyu knî yi k꞉ii witi yâpwo têdê dnyen꞉aa paa. P꞉uu ndiye pyu knî y꞉oo witi w꞉uu mtyé dnya a ngêêpî dé, yi kêê yedê dnye vyuw꞉avyuw꞉a dé, too pee dnye wupî dé, w꞉uu u nkwo dnye pîpî dé. Daa dpodo ndîî yidnye dódó, ngmênê Pádisi knî ye yinê ye dnye dpodo, *Deut 23:25 Yesu p꞉uu ndiye pyu knî ye yepê, Lukwe dîy꞉o nmî lîme wo ngê nmye dpodo té? *Ex 20:10 Yesu ngê yepê, Dini ghi n꞉ii ngê Dépidi u yoo knî yi k꞉ii mudnya a dómudómu, kópuni yi ngwo a d꞉uu ngópu, angênté, yi kópu dp꞉eengê kp꞉aa ngópu? *1 Sam 21:1-6 Yepê, Dini ghi n꞉ii ngê Dépidi ngê Sóól a kuwo ngê, u yoo knî yi k꞉ii mbêpê dniye, nté daa ńuw꞉o ngópu. Yepê, Dómu ngê pî ngee too, wod꞉oo Dépidi Chóó Lémi u wónu ngomo k꞉oo kee wo, yâpwo mbîdédi knî ngma a ngêêdî, u lede knî yi k꞉ii ma tumo. Yepê, Yinté mbîdédi kpêê yiyé pyu knî y꞉oo y꞉oo dnyimo pîpî dé, doo u ntââ kn꞉aa pini ngê daapî ma too. Yepê, Ngmênê Dépidi ka pi ngê yey ngê kêê dêpê t꞉ângo, mu kópu u dîy꞉o Chóó Lémi ngê a ngmidi ngê, king ngê a pyódu ngê. Yepê, My꞉aanté, yepê, Chóó Lémi ngê myedê ngmidi noo, nê u Pi Ndêndê. Yepê, U l꞉êê dîy꞉o nê u ntââ, lîme wo u dêêpî kópu dyuu nmye n꞉aa tpapê.
Yesu ngê kóó ntóó u ngwo pyi ngê
Mátiyu 12:9-14; Mak 3:1-6
Lîme wo m꞉uu ngê Yesu p꞉uu ngêpê ngomo k꞉oo kee dniye, yoo doo ndiye kîgha dé. Pi yi vy꞉o ngmêdoo kwo, u wéni pee kóó ntóó. Dêêpî pyu yoo Pádisi yoo y꞉i myednye kwo. Yi ngwolo dmi Yesu p꞉uu doo kwo, dêpê y꞉ee tumo, apê, Nmî lîme wo ngê pi ngma a pyipyi knomomê, u ngwo nmo ndyîkondyîko. *Luukî 13:14; 14:1-5 Kópuni dnye nuw꞉onuw꞉o dé, Yesu ngê a w꞉ee too, kóó ntóó ka kwo, A gh꞉êêdé, pi knî yi ngîma a nkîgh꞉ê anyinê ghé. Wod꞉oo yi pini ghêêdî wo, Yesu ka loo, yoo yi ngîma mînê ghê wo. Yesu ye póó wo, yepê, Nmî dêêpî kópu dyuu lónté? Yepê, Lîme wo ngê kópu mb꞉aa ngmanyi d꞉uu, ó dono kópu ay꞉ii d꞉uu? Yepê, Pi ngmanyi ngee, ó anyi vy꞉a? *Njon 7:21-23 10 Doo y꞉enê dé, kóó ntóó ka kwo, Ṉgêê kpêd꞉e ngi. Yinté d꞉uu ngê, kóó mb꞉aamb꞉aa ngê mê pyodo. 11 Yi kópu kada pini yoo yi nódo dnyinté daa kele, d꞉ud꞉umbiy꞉e u kwo nod꞉e dniye, noko yepê, Ló kópu u ngwo ngmanmî d꞉uu. *Luukî 11:53-54
Yesu ngê u dyépi y꞉a mê miyó u ngwo ngmidi too
Mátiyu 10:1-4; Mak 3:13-19
12 U kuwó dini ghi ngê Yesu mbu ngmê mbêmê loo, Chóó Lémi ka doon꞉aa ngêpê, mgîdî mê wââ kwólu. 13 Dini ghi n꞉ii ngê wa wo, p꞉uu ndiye pyu knî ye ka wo, yepê, Al꞉ii a pwiyé dmyeno. Pi y꞉a mê miyó ngmidi ngê, u dyépi ngê pyódu too. 14 Yi pi dmi Saimon ngmê, pini n꞉ii Yesu ngê u pi nt꞉ângo, apê, Pita. Saimon u mbwó Andru myomo, Njems mbwémi Njon pyolo podo, Pilipi Mbatolomyu limo wono, 15 Mátiyu Tomas pii wolo, Njems tówo, Alîpayas tp꞉oo. Saimon yono, pini n꞉ii yoo woni knî yi k꞉ii u yi y꞉e doo kwo, Lóma lede yoo nmî ngm꞉ii kalê té, mu kópu u dîy꞉o u yi y꞉e dêpwo kwo, Lóma lede knî y꞉oo dny꞉oo y꞉enê nmo. 16 Njudas mê ngmê, Njems tp꞉oo. Njudas Kédiyót pi mê myomo, pini n꞉ii Yesu u kwódo ngê ghê wo.
Yesu u ngwo dpîmo dêêpî, myedpîmo pi pyipyi
Mátiyu 4:23-25
17 Mbu mbêmê dini ghi n꞉ii ngê mêdê ghêpê dniye, mbu vyuwo kuwó ndîî ngmê mbêmê taa dniye. Y꞉i pi dêpwo ghêdê, Yesu u paa u dî pwaa ngópu. Yi yéli yi vy꞉o p꞉uu ndiye pyu yilî doo kwo. Yélini Yesu ka lee dniye, daa p꞉aa ngmidi a ndê dniye, Njuda Wee u kwo p꞉aani p꞉aani a ndê dniye, Njedusalem tpémi myedê lee dniye. Ntii chedê yoo myedê loo, Taiya p꞉aani dê Saidon a ndê dniye. Yi yéli daa Nju tpémi. 18 Woni knî y꞉e u yi doo kwo, Yesu u dêêpî kópu dyuu nm꞉uu ny꞉oo, woni knî y꞉e u yi doo kwo, Nyi pyi nmîne. Wod꞉oo Yesu ngê pyi too. Yélini kmêna knî y꞉oo dyênê tumo, mye pyi too. 19 N꞉ii knî y꞉oo kêê p꞉uu dnyimo yiyé, u wêdêwêdê mbêmê dnyimo pyiyépyiyé. Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o yoo dnye kadakada.
Yesu mbu paa u ngwo doo dêêpî
Mátiyu 5:1-12
20 U kuwó dini ghi ngê Yesu ngê p꞉uu ndiye pyu yoo doo y꞉enê dé, yepê,
K꞉omo tpile nmyo pinté yoo,
ngmênê nmyi gha dmi mb꞉aamb꞉aa ngê choo ya,
mu kópu u dîy꞉o Chóó Lémi ngê yinê a ngmidi nmyoo,
kóó k꞉oo wa kaa nmyo.
21 Yepê, K꞉omo tpile ala ngwo nmye dómudómu té,
ngmênê nmyi gha dmi mb꞉aamb꞉aa ngê choo ya,
mu kópu u dîy꞉o dîyo wanmy꞉uu pile dmi.
Yepê, K꞉omo tpile ala ngwo nmye mbê té,
ngmênê nmyi gha dmi mb꞉aamb꞉aa ngê choo ya,
mu kópu u dîy꞉o dîyo anmyin꞉aa yumu. *Tpyuu 7:16-17
22 Yepê, K꞉omo tpile nê Chóó Lémi u Pi Ndêndê, ngmênê a l꞉êê dîy꞉o pi knî ye wanmyi diya dmi, wa mb꞉ii nmyo, amye kéé nmyo. *Njon 16:1-2; 1 Pita 4:14 23 Yepê, Yi dono vy꞉o nmyi gha dmi mb꞉aamb꞉aa ngê dpî pyaa dniye, myoo pywálî dniye, dono ngê kîngî pyaa dmi, mu kópu u dîy꞉o yi mgînî vyîmî u pywuu mb꞉aa wanmyimo ngee ngmê, mbóó p꞉uu. Yepê, Yi kópu daa nmyi mo nmye wa pyódu. Yepê, Yinté kópu knî yi kn꞉ââ knî y꞉oo Chóó Lémi u komo kapî pyu knî y꞉e wunê kîmyedê d꞉uu tumo.
24 Yepê, N꞉ii dé ndáápi yoo, dmyinê nkîngê.
Yepê, K꞉omo tpile nmyi ndapî ndîî dé,
mb꞉aamb꞉aa ngê nmye pyede,
ngmênê dîyo yi kópu machedê ngê wa pyaa dmi,
dono anmyinê pyw꞉ee ngmê. *Njems 5:1-6
25 Yepê, N꞉ii dé u ntââ mbêmê nmye pyede,
dmyinê nkîngê, dîyo anmyin꞉aa dómudómu.
Yepê, N꞉ii dé a yumu té,
dmyinê nkîngê, dîyo anmyin꞉aa mbê.
26 Yepê, Pi yintómu knî y꞉oo adnyi chaa kîgha nmyomomê, ye dmyinê nkîngê. Yepê, Yélini y꞉oo Chóó Lémi u komo ndêndê ngê dnyimo a kapî, pi knî y꞉oo dêdnyimo a chââchââ dé. Yepê, Yélini y꞉oo yi chóó yi kópu dyuu dnyimo a tpapê dé, pi knî y꞉oo vyîlo yidnyimo chaa kîgha dé.
Yesu u dêêpî kópu dyuu
Mátiyu 5:38-48; 7:12
27 Yesu ngê yepê, Yélini a ka nmyinê ng꞉aa té, ala kópu ny꞉ee yó. Yepê, K꞉omo tpile pi knî y꞉oo dono nmye adnyi d꞉uud꞉uu, ngmênê ntââ ye nangê vy꞉u. Yepê, Yélini ye anmyi diya dmi, yi nuu ghi dmi nmyi nódo choo ya, kópu mb꞉aa y꞉e dmyinê d꞉uud꞉uu dé. *Lóma 12:20; 1 Pita 3:9 28 Yepê, N꞉ii ngê dono nmye wa d꞉uu, u l꞉êê dîy꞉o dmyinê ngêpê. Yepê, N꞉ii ngê nmyi mgapî u yi adî kwo, u mb꞉aamb꞉aa Chóó Lémi ka moo dmy꞉ee yó. *Lóma 12:14 29 Yepê, Pini n꞉ii ngê nmyi teknâpwo dê dêê knomomê, wopee u kwo my꞉oo y꞉ee yó, y꞉i myedo dêê ngê. Yepê, Pi ngê nmyi nkuwo kpîdî dê t꞉âmo knomomê, nmyi mbwo kpîdî myoo t꞉âmo ngê, u kwo nangê kwódu. 30 Yepê, N꞉ii ngê tpileni nmye dê dmy꞉ee knomomê, u kwo dpî y꞉ee yó. Yepê, Pini n꞉ii ngê nmyi tpile ngmêdê ngî knomomê, u kwo nangê vyi, A ka mêdê ki. 31 Yepê, Kópuni u yi nmye adnyi kwo, Pi knî y꞉oo nmo dny꞉oo d꞉uud꞉uu dé, yi kópu y꞉e mwiyé dmyinê d꞉uud꞉uu dé.
32 Yepê, Yélini yi nódo nmyi nuu ghi dmi a tóó, yi yéli yi mo yi nuu ghi dmi nmyi nódo adî ya knomomê, nmyinê nmye kópu ndîî ayinmyi d꞉uud꞉uu? Yepê, Lukwe, nmyinê nmye Chóó Lémi ngê yi kópu mb꞉aamb꞉aa ngê nmye wa pwila? Yepê, Kêle, Pi dono knî y꞉oo yi kópu dpî d꞉uu ngmê. Yepê, Ngmênê pi yintómu yi nuu ghi dmi nmyi nódo choo ya. 33 Yepê, Nmyi yoo knî yi k꞉ii anmyi numo ngêêpî knomomê, yi kópu Chóó Lémi ka daa ndîî kópu. Yepê, Yoo dono mye yinté dé, a numo ngêêpî nyédi. Yepê, N꞉ii dé doo u ntââ dé, daawa ngee nmyo, wanmyi ngee t꞉oo, ye Chóó Lémi ngê kópu mb꞉aa nmye ngmêwa d꞉uu. 34 Yepê, Pi ka ndapî anyi y꞉oo, u kuwó dini ghi ngê amoo wumo knomomê, Chóó Lémi ka yi kópu daa ndîî kópu. Yepê, Yoo dono y꞉oo yi kópu mye d꞉uud꞉uu ngópu, noko ndapî a yémî ngópu, numo piy꞉e mê wumwe nyédi. Yepê, Ngópuch꞉anê knî ye ndapî ngmanmyi y꞉ee ngmê, wumwe u pi ye daanmyi vyi ngmê, ye Chóó Lémi ngê kópu mb꞉aa nmye ngmêwa d꞉uu. 35 Yepê, Ala kópu kamî dmyinê d꞉uud꞉uu. Yepê, Yélini y꞉oo dono nmye a d꞉uud꞉uu ngópu, ye mêdmyinê mb꞉aamb꞉aa. Yepê, Ngópuch꞉anê knî ye ndapî dmyinê yémî, wumwe u pi ye mênangê vyi. Yepê, Yinté anmyi d꞉uud꞉uu, ye u Dîghê Lémi ntee a tóó, yinté anmyi ya. Yepê, K꞉omo tpile yoo dono dé, Chóó Lémi daa kwunokwuno ngópu, ngmênê kópu mb꞉aa ye yilî wunê d꞉uud꞉uu ngê. 36 Yepê, Nmyi Mî ka yoo ntee dpî ch꞉anê dmi, yinté yoo nmye myedny꞉oo ch꞉anêch꞉anê. *Epeso 4:32
Pi u pi dyede
Mátiyu 7:1-5
37 Yesu ngê yepê, Pi u pi módó nangmê dyênê, nmyi pi dmi u nkwo daawa dyênê t꞉oo. Yepê, Pi knî yi kn꞉aadi te kópu ndîî ngê nangmê pyódu, nmyi kn꞉aadi te kópu ndîî ngê u nkwo daawa pyódu t꞉oo. Yepê, Pi knî yi dono kópu nmyi kuwó dpî kéé tóó, nmyi dono kópu yinté yi kuwó u nkwo wa kéé t꞉oo. *Mát 6:14; Njems 2:13 38 Yepê, Ngópuch꞉anê yoo dmyinê yeedeyeede dé, Chóó Lémi ngê u nkwo ada a yeedeyeede nmyo, mtîkó ngê kêê nmye daawa a t꞉oo, mb꞉aamb꞉aa ngê wa a nt꞉ââ. Yepê, Pi knî ye angêntoo yeedeyeede ayinmyi kîgha, Chóó Lémi ngê yintoo yeedeyeede nmye amyedê kwolo. *Prov 19:17
39 Yesu ngê mgongo ye ngmê kwólu, yepê, Ngwolokopwe kwulo pini n꞉ii a ya yédi, yi pini ngwolo dê dono ngê myekîngî pyaa knî. Yepê, Miyó dê ngwolo kopwe dê, ye lónté adpî paa? Yepê, Maa wa kn꞉aadi ngmê, dnyinté ghê amî dyimê knî. Yepê, N꞉ii ngê u yi adî kwo, Pi knî ye maa mb꞉aa nê kêma, yi pini u lama maa mb꞉aamb꞉aa ngê choo ya, yi máádi kîngî kn꞉aadi. 40 Yepê, Pwoo l꞉âmol꞉âmo n꞉ii ngê nmyi nuw꞉o adî kîgha, doo u ntââ yi pini u kada daanmyimo y꞉aa dmi. Yepê, Kópuni yilî u mênê adnyi ya, anmyi ndê t꞉oo, doo u ntââ kn꞉aa kópu daamunmyi ndê ngmê. Yepê, N꞉ii ngê u yi adî kwo, Yoo yi l꞉êê ghi dmi nî wáti té, yi pini u dono kópu kîngmê ya, mu kópu u dîy꞉o yi kópu dmi p꞉uu amye ndê ngmê. 41 Yepê, Kn꞉aa pini ngîma tpile kmono pee ngmadî ya knomomê, lukwe dîy꞉o ndîî kópu ngê nmye wa pyódu? Yepê, Nmyi lama daadî ya tpile kmono pee ndîî nmyi ngîma mye pyede. 42 Yepê, Lukwe dîy꞉o yi pini ka wanmyi vyi ngmê, Nmî mbwó, tpile kmono pee ṉgîma nmo wupî. Yepê, Lukwe dîy꞉o nmyi lama daa tóó nmyi chóó nmyi ngîma tpile kmono pee ndîî mye pyede. Yepê, Nmyo k꞉omodanê pyu yoo. Yepê, Tpile kmono pee ndîî nmyi ngîma mwiyé dpo ngî tóó, u kuwó dini ghi ngê yélî mb꞉aamb꞉aa ngê am꞉ii m꞉uu ngmê, nmyi mbwó ngîma tpile kmono pee u ngwo dpî wêê yó. Yepê, Nmyi chóó nmyi dyââpe mwiyé daanmyi pwaa t꞉oo, ye kn꞉aa yéli yi dyââpe nangê pwaa té.
Nté kîgha u mgongo danêmbum
Mátiyu 7:16-20; 12:33-35
43 Yesu ngê mgongo ye ngmê kwólu, yepê, Chikini n꞉ii nkwodo kîgha nj꞉iinj꞉ii yu kaa dmi, pwópwó yi yini nkwodo d꞉uudpî kaalî, myenté pwópwó n꞉ii nkwodo dpî kaa dmi, kîgha nj꞉iinj꞉ii nkwodo mêd꞉uudpî kaalî. 44 Yepê, Chikini n꞉ii chóó dpî pyidu, ḻama daadî ya, mb꞉aamb꞉aa ó dono, nj꞉iinj꞉ii ó pwópwó. Yepê, Dini ghi n꞉ii ngê dpî dââ, kîgha anyi d꞉uu, u ngwo anyinê w꞉ee, anye, Kî chikini mb꞉aamb꞉aa, kîgha nj꞉iinj꞉ii dé. Yepê, Myenté, L꞉êê yini nkwodo kéme kîgha daanyinê ngee, dpumo nkwodo t꞉aa kîgha myedaanyinê ngee. 45 Yepê, Yoo myenté. Yepê, Kópuni ngê pi u gha dpo nt꞉ono, yi kópu vyîlo ye tpapê ngê. Yepê, N꞉ii mb꞉aamb꞉aa, kópu mb꞉aa knî y꞉oo u gha dpo nt꞉ee ngmê, kópu mb꞉aa ye tpapê too. Yepê, N꞉ii dono, kópu dono knî y꞉oo u gha dpo nt꞉ee ngmê, kópu dono ye tpapê too. *Njems 3:10-12
Ngomo wuwó pyu dê yi mgongo danêmbum
Mátiyu 7:24-27
46 Yesu ngê yepê, Lukwe dîy꞉o a pi ndîî ngê nmye pyépi ngmê, a ka nmyimo, Nmî Lémi. Yepê, A dnye daa nmyi ng꞉aa. *Mát 7:21 47 Yepê, Pini n꞉ii a ka wunê lêpî yédi, a kópu dyuu wumê ng꞉aang꞉aa ngê, myewumê chââchââ too, yi pini p꞉uu mgongo nmye ngmên꞉aa kîgha. *Njems 1:22 48 Yepê, Ngomo dini ghi ngê dpî wó, k꞉ââ u mgî mb꞉aamb꞉aa ngê dpo tpênê té, k꞉ââ kn꞉ââ mb꞉aamb꞉aa ngê dpî wiye té, ngomo wêdêwêdê kpetekpete yu wó. Yepê, K꞉omo tpile ló yópu ndîî ngmêdo pwópu, ngmênê yi ngomo d꞉uudpî tpaa. 49 Yepê, N꞉ii ngê a kópu dyuu dpî ny꞉oo, daa chââchââ too, yi pini p꞉uu mgongo nmye my꞉oon꞉aa kîgha. Yepê, Yi pini ngê u ngomo dnyinté dpî wó, k꞉ââ u mgî dnyinté dpî ché té, k꞉ââ kn꞉ââ dnyinté dpî wiye té. Yepê, Yópu ndîî dini ghi n꞉ii ngê dpo pwópu, u ngomo lîmî k꞉ii dpî tpaa, dpî tpikimbiy꞉e.

*6:1: Deut 23:25

*6:2: Ex 20:10

*6:3: 1 Sam 21:1-6

*6:7: Luukî 13:14; 14:1-5

*6:9: Njon 7:21-23

*6:11: Luukî 11:53-54

*6:21: Tpyuu 7:16-17

*6:22: Njon 16:1-2; 1 Pita 4:14

*6:24: Njems 5:1-6

*6:27: Lóma 12:20; 1 Pita 3:9

*6:28: Lóma 12:14

*6:36: Epeso 4:32

*6:37: Mát 6:14; Njems 2:13

*6:38: Prov 19:17

*6:45: Njems 3:10-12

*6:46: Mát 7:21

*6:47: Njems 1:22