12
Hɨm me mɨt enun naanmɨpre ni me waai wain nɨkim
(Mt 21:33-46; Lu 20:9-19)
* Ais 5:1-2Jisas wen kepu wɨnak iuwe ke God, hɨrak katɨp mɨt miyapɨr en hɨm mɨre tok piksa kar ik: “Nɨpaa mɨtɨk hak kamɨr ni me waai wain nɨkim. Hɨrak kime nɨwa me nan keseniuwem, hɨrak kekin hei kewis yemtɨ iuwe, te hɨrak kakɨntɨrer wain tɨpar, hɨram mamɨkiuwe hei mɨram. Epei au, hɨrak kime kɨnaan iuwe nokim, te mɨt hɨr nanwim nanɨr mɨt enun nanɨnen nankintɨp menmen. Hɨrak kewis mɨt han hɨr naanmɨprewem. Hɨr naanmɨprewem, hɨrak ken wit hak yanɨmɨn. Maain wain nɨkim mɨram mewɨnki, hɨrak haai ke ni im e hɨrak keriuwet mɨtɨk kɨrak ken kakɨr mɨt nɨpaa naanmɨpre ni mɨrak, hɨrak kakɨt nɨkim me waai im. Te hɨr mɨt netenenik nakɨp pɨke nesiuwerek kehis ken. Maain haai ke ni im hɨrak pɨke keriuwet mɨtɨk hak, te hɨr nenep paan kɨrak nerekyɨwek enum. Maain hɨrak keriuwet mɨtɨk hak, te hɨr nakɨp kaa. Te hɨrak keriuwet han, hɨr nɨrɨakem narek narek. Mɨt han hɨr naa, mɨt han au. * Mt 3:17Hɨrak wen ketenen kiutɨp, hɨrak nɨkan kɨrak. Maain hɨrak kesiuwerek kɨkaru ken. Hɨrak han kitet kar ik: “Hɨr nanɨmtau hɨm mɨrak.” Hɨr mɨt nɨrek te hɨr natɨpan nar ik: “Ik ek kakɨt menmen me haai kɨrak. Haiu emkɨp kaki te haiu mamɨt menmen me haai kɨrak. * Hi 13:12Hɨr natɨp nar ek, hɨr netenenik nakɨp kaa, hɨr newɨr yɨnk kɨrak keit witeik.
“Hɨrak mɨtɨk kerek kamɨr ni hɨrak kakrɨak mekam? Hɨrak kaknen kaknep mɨt enun in nani, hɨrak kakwis mɨt han naanmampre ni mɨrak. 10  * Sam 118:22-23; Ap 4:11Yi ap yertei werek werek hɨm me God mɨt nisesɨm mau tɨwei hɨram matɨp mar im:
‘Nu teinɨk kerek mɨt nime wɨnak hɨr nɨneinɨk, hɨrak kerekek kaku kakre teinɨk mɨtɨk.
11 God hɨrekes kɨrɨakem, te haiu mɨt han kitet hɨram yaaim.’ ”
12 Hɨr mɨt iuwe ne Isrel neit wɨnak iuwe ke God nansiuwe mɨt nantenen Jisas te hɨr nɨnaain mɨt yapɨrwe nererik neit ein. Hɨr nertei hɨrak kesiuwor hɨm keriuwe hɨm tok piksa im em. Te hɨr nɨnaiwɨrek nen.
Mɨt nitehi Jisas me mɨt hɨr nanwɨr pewek me takis
(Mt 22:15-22; Lu 20:20-26)
13  * Mk 3:6Maain mɨt iuwe neriuwet mɨt han ne Farisi kekek ninɨn nises hɨm me Moses netike mɨt kerek nises hɨm me Herot te hɨr nan nanri han ke Jisas. 14 Hɨr nan niun Jisas hɨr nitɨwekhi nar ik: “Mɨtɨk iuwe, haiu mertei ti mɨtɨk yaaik. Ti atɨp werek, ti han kitet haiu mɨt yapɨrwe mɨpɨran. Ti ewepyapɨr hɨm me God hatɨp haiu mɨt miyapɨr em keremem. Te ti etpai. Hɨm me Moses kewisai haiu mamwɨr pewek me takis mamno mɨtɨk iuwe ke Rom niuk mɨrak Sisa o au? Haiu emwɨrem o au?”
15 Jisas hɨrak kertei hɨr newenɨn hɨm nanri han kɨrak neriuwerem, te hɨrak ketpor kar ik: “Yi yenmak te yi yaiwisɨsewek yairi han kai a? Yi yayɨt pewek kei kiutɨp eiyɨk einen hi ehɨrek.” 16 Hɨr newetɨwek neiyɨk nan newetɨwekem, hɨrak kɨrem. Te hɨrak ketpor kar ik: “Ninaan me keimɨn im e? Keimɨn niuk mɨrak mewik?” Hɨr natɨp nar ik: “Mɨtɨk Iuwe Sisa kerekek.” 17  * Ro 13:7Te Jisas hɨrak ketpor, “Yi eiwet Sisa pewek me takis mɨrak, te eiwet God menmen mɨrak.” Hɨr nemtewek, hɨr han kekrit neriuwerek.
Mɨt nitehi Jisas me mɨtɨk kaa maain kakɨkrit
(Mt 22:23-33; Lu 20:27-40)
18  * Ap 23:8Maain kike mɨt han nises hɨm me Sadyusi hɨr nan. Hɨr han kitet mɨt hɨr naa maain hɨr pɨke nanɨkrit au. Hɨr nen niun Jisas nitɨwekhi nar ik: 19  * Diu 25:5“Mɨtɨk Iuwe, Moses hɨrak kewis hɨm mar im: ‘Mɨtɨk hak kaki, te mɨte pɨrak wepu, hɨre wine nɨkerek wen au, mɨtɨk heiyiuwe o nɨkik kaktɨwe, hɨr naniyewan hɨre wawine nɨkerek ne mɨtɨk epei kaa.’ 20 Nɨpaa mɨt hispɨnak wik (7) ne haai kiutɨp hɨr nepu. Hɨrak iuwe mɨtɨk keit mɨte, te hɨrak kaa ap kine nɨkerek nei au. 21 Maain nɨmɨnek ketɨwe hɨrak kaa ap kine nɨkerek nei au. 22 Hɨr narek narek kike yiu ketɨwe kaa. Maain mɨte ip hɨre waa. 23 Maain hɨr mɨt yapɨrwe pɨke nanɨkrit nanu, hɨre waure mɨte pe keimɨn? Hɨr mɨt hispɨnak wik (7) nɨpaa epei netɨwe ye!”
24 Jisas ketpor kar ik: “Yi yetari menmen yentar yi yepɨtari hɨm me God metike menmen mɨrak iuwe. 25 Maain, hɨr mɨt pɨke nanɨkrit, hɨr nanɨt miyapɨr au. Miyapɨr nanɨt mɨt au. Hɨr nanu nanre mɨt ensel ne wit ke God.
26  * Eks 3:2, 6“Ne mɨt hɨr pɨke nanɨkrit, yi ap yekine hɨm Moses kewisɨm me nu tɨwei hɨrak si taak ap kaa a? Hɨrak God katɨp Moses kar ik: ‘Hi God ke Ebraham, Aisak tetike Jekop.’ 27 Hɨrak God ke mɨt epei naa neit au. Hɨrak God ke mɨt hɨr nepu. Hɨr naa neit au, hɨr nepu. Yi yepɨtari a?”
Hɨm me God mɨt naninɨn nanisesim
(Mt 22:34-40; Lu 10:25-28)
28 Mɨtɨk kiutɨp ke mɨt kerek hɨr ninɨn nertei hɨm me Moses natɨp mɨt em, hɨrak kan kemtau mɨt hɨr natɨpan nenehan, hɨrak kertei Jisas ketpor werek werek. Te hɨrak kitɨwekhi kar ik: “Hɨm mekam hɨram iuwe mɨnin hɨm yapɨrwe nɨpaa God kewet Moses em hɨrak kewisɨm te haiu emisesim?” 29  * Diu 6:4-5Jisas ketpɨwek kar ik: “Hɨm hɨram iuwe minɨn hɨm ham hɨram im: ‘Yi mɨt ne Isrel nɨkɨp emnep eiyɨmtau! Mɨtɨk Iuwe God hɨrak kiutɨp kerekek. 30 Yi hanhan Mɨtɨk Iuwe God eiriuwe han ki ketike hɨmɨn ki.’ 31  * Lev 19:18; Ga 5:14; Ro 13:9; Je 2:8Hɨm mises hɨm ham minɨn hɨram im: ‘Yi hanhan eiriuwe mɨt han nar ke yi hanhan hɨras.’ Hɨm wik im minɨn, hɨm ham yapɨrwe hɨram mɨkaru.”
32  * Diu 4:35; Ais 45:21Mɨtɨk ik kerek kertei hɨm lo me Moses, hɨrak katɨp kar ik: “Mɨtɨk Iuwe ti atɨp werek. Ti atɨp hɨrak God hɨrak kiutɨp. Hɨrak kerekek kepu. Han au. 33  * Diu 6:5; 1Sml 15:22; Hos 6:6Haiu hanhan Mɨtɨk Iuwe God keriuwe han kai mamɨr ke haiu hanhan hɨras, te im minɨn menmen haiu si tatɨm mamwet God em o menmen haiu mewepwarem mewet God em.”
34 Hɨrak katɨp epei au, Jisas hɨrak kertei hɨrak mɨtɨk katɨp werek, te hɨrak ketpɨwek kar ik: “Ti han kit yaaik te ti hises hɨm me God werek werek.”
Hɨrak katɨp epei au, mɨt han hɨr nɨnaain nanitɨwekhi menmen ham.
Jisas kitehi mɨt hɨr han kitet Krais hɨrak keimɨn
(Mt 22:41-46; Lu 20:41-44)
35 Jisas wen katɨp keit wɨnak iuwe ke God, hɨrak kitehi mɨt kar ik: “Nenmak mɨt kerek hɨr ninɨn nertei hɨm lo me Moses hɨr natɨp Mɨtɨk Krais kerek God kehimɨtanek hɨrak Nepenyek ke Devit kerekek? 36  * Sam 110:1Nɨpaa God Hɨmɨn Yaaik kɨkɨak han ke Devit te hɨrak kewis hɨm mau tɨwei kar ik: ‘Mɨtɨk Iuwe God katɨp Mɨtɨk Iuwe kai Krais kar ik: “Ti hau menep his yaaim mai ere hi enep mɨt enun nepan nit hi ehinɨni.” ’ 37  * Lu 19:48Devit hɨrak hɨrekes kenewek Mɨtɨk Iuwe kɨrak. Te hɨrak karkeik hɨrak kɨre Nepenyek ke maam nɨpu kɨrak Devit kerekek a?” Te mɨt miyapɨr yapɨrwe hɨr han yaaik nemtau hɨm mɨrak.
Jisas kene mɨt kerek ninɨn nertei hɨm lo me Moses
(Mt 23:1-36; Lu 11:37-54, 20:45-47)
38 Jisas hɨrak wen katɨp mɨt miyapɨr hɨm mɨrak hɨrak ketpor kar ik: “Yi naanmampre hɨras me mɨt kerek hɨr nɨnɨn nertei hɨm me God. Hɨr nare nanɨno ein ein, hɨr neriuwet saket yaaim nokim me mɨt kerek hɨr netenen pewek yapɨrwe netike mɨt hɨr nertei menmen iuwe. Hɨr han yaaik te mɨt miyapɨr nanɨtpor, ‘Haai, ti epei han?’ neit wit maket kerek mɨt nesiuwe menmen. 39 Hɨr nanu yeno ne mɨt niuk mɨr iuwe neit wɨnak ke God, hɨr nanu yeno ne mɨt niuk mɨr iuwe neit wɨnak ke mɨt hɨr nanɨm menmen. 40 Hɨr newises miyapɨr kerek mɨt nɨr epei naa. Hɨr nari wɨnak mɨr metike menmen mɨr yapɨrwe. Hɨr prea yapɨrwe hɨr newises mɨt ek te mɨt yapɨrwe natɨp hɨr yaain. Maain God hɨrak kaknɨp wɨsenum!”
Mɨte enu menmen aurep hɨre wewet God menmen
(Lu 21:1-4)
41  * 1Kin 12:9Jisas katɨp epei au, hɨrak ken kɨr tɨkenup mɨre bokis me mɨt hɨr newɨr pewek mekrerem newet God em. Tɨkenup mɨre bokis mɨwaai ein, hɨrak Jisas kau kereptim keit in. Hɨrak kɨr mɨt yapɨrwe newɨr pewek mekrerem. Mɨt han netenen pewek yapɨrwe newɨr pewek yapɨrwe. 42 Mɨte piutɨp menmen aurep hɨre wetenen pewek kike, te hɨre wewɨr pewek wik mɨre toea miutɨp. 43  * 2Ko 8:12Jisas hɨrak kenɨne mɨt disaipel nɨrak hɨrak ketpor kar ik: “Hi etpi werek. Mɨte ip hɨre wewɨr pewek hɨram minɨn pewek me mɨt kerek hɨr newɨr pewek yapɨrwe mekrerem. 44 Hɨr newɨr pewek ham mekre tɨkenup mɨre bokis, te meiyam wen mepeit wɨnak mɨr. Hɨr newɨrem nanɨt menmen. Te hɨre au. Hɨre wetenen pewek wik wewɨrem epei au, hɨre wawu weinɨm. Hɨre wawɨt menmen wawɨm taauye! Meiyam meit wɨnak kɨre au.”

*12:1 Ais 5:1-2

*12:6 Mt 3:17

*12:8 Hi 13:12

*12:10 Sam 118:22-23; Ap 4:11

*12:13 Mk 3:6

*12:17 Ro 13:7

*12:18 Ap 23:8

*12:19 Diu 25:5

*12:26 Eks 3:2, 6

*12:29 Diu 6:4-5

*12:31 Lev 19:18; Ga 5:14; Ro 13:9; Je 2:8

*12:32 Diu 4:35; Ais 45:21

*12:33 Diu 6:5; 1Sml 15:22; Hos 6:6

*12:36 Sam 110:1

*12:37 Lu 19:48

*12:41 1Kin 12:9

*12:43 2Ko 8:12