Sapta 31
Ol Israel bai i kam bek na stap gut long graun bilong ol yet
Bikpela i tok olsem, “Long dispela taim mi makim pinis, bai mi stap God bilong olgeta lain bilong Israel na ol bai i kamap lain manmeri bilong mi stret. Mi Bikpela, mi tok, ol Israel i bin ranawe long ol birua na i stap long ples wesan nating. Tasol mi laikim ol na mi mekim gut long ol na ol i wokabaut i go long ples bilong malolo.”* Ol lain 1 i go 22 i tok long ol manmeri bilong Israel bipo i bin i stap long kantri Israel long hap not bilong kantri Juda. Ol dispela lain i bin mekim pasin nogut, na God i bin larim ol birua i karim ol i go i stap long kantri bilong ol, em “dispela kantri long hap not” (lain 8). Ol i stap longpela taim pinis long dispela kantri, na nau God i laik bringim ol i kam bek gen na bai olgeta Israel i kamap wanpela lain na i stap gut aninit long God. Taun Samaria (lain 5) em i bin i stap biktaun bilong kantri Israel. Lain Efraim (lain 6 na 9 na 18 na 20) em wanpela bikpela lain tru bilong ol dispela lain Israel, na taim God i kolim nem Efraim, em i tok long olgeta lain Israel bilong hap not.
Bikpela Lo 4.37, Sng 25.6, Jer 24.6 i kam long longwe ples na i kamap long mi, Jeremaia, na i tok olsem, “Yupela Israel, oltaim mi save laikim yupela tumas na mi save mekim gutpela pasin long yupela, bilong mekim yupela i kam klostu long mi. Yupela Israel, bai mi mekim yupela i kamap strongpela lain manmeri gen. Na bai yupela i amamas olsem yangpela meri i paitim kundu na i singsing wantaim ol lain i amamas i stap. Na bai yupela i wokim ol nupela gaden wain antap long ol maunten bilong Samaria. Na yupela yet bai i kisim pikinini bilong ol dispela diwai wain. Long dispela taim ol wasman i stap long ples maunten bilong Efraim, ol bai i singaut olsem, ‘Goan, yumi go long maunten Saion. Yumi go long God, Bikpela bilong yumi.’ ”
Bikpela i tok moa olsem, “Singim song bilong amamas long lain bilong Jekop, dispela lain i winim olgeta arapela lain pipel. Singim ol song bilong givim biknem long mi, na tok olsem, ‘Bikpela, kisim bek ol manmeri bilong yu, em dispela hap lain bilong Israel i stap yet.’ Tru Lo 30.4, Ais 42.16, Ese 34.16, Mai 4.6 tumas, mi Bikpela bai mi kisim ol manmeri bilong mi long dispela kantri long hap not na long olgeta hap bilong graun, na bringim ol i kam bek. Ol aipas na ol lek nogut na ol meri i gat bel na ol meri i laik karim pikinini, ol tu bai i kam. Bai ol Israel i kamap bikpela lain tru na bai ol i wokabaut i kam bek long graun bilong ol yet. Long taim mi bringim ol, ol bai i krai na beten long mi na wokabaut i kam. Bai mi stiaim ol na ol i kamap long ol ples i gat gutpela wara, na bai mi bringim ol long stretpela rot na ol i no inap pundaun. Mi bai mekim olsem, long wanem, mi stap Papa bilong ol lain bilong Israel, na Efraim i olsem namba wan pikinini bilong mi.
10 “Yupela ol lain manmeri bilong ol kantri nabaut, yupela putim yau gut long tok bilong mi, Bikpela. Na yupela i mas autim dispela tok bilong mi long ol manmeri i stap longwe, long hapsait bilong solwara. Yupela i mas tokim ol olsem, ‘Bikpela i bin rausim ol Israel i go nabaut, tasol em bai i bringim ol i kam bek gen. Na em bai i lukautim ol gut, olsem wasman i save lukautim ol sipsip bilong en.’ 11 Mi Bikpela, bai mi kisim bek dispela ol lain bilong Jekop long han bilong ol strongpela birua bilong ol. 12 Na bai ol i kam sanap long maunten Saion na bai ol i amamas tru na singaut moa yet. Bai ol i amamas long olgeta gutpela samting mi Bikpela, mi givim ol. Bai ol i amamas long wit na wain na wel bilong oliv na long ol sipsip na bulmakau mi givim ol. Na bai ol i kamap gutpela tru, olsem gaden i no sot long wara. Na bai ol i no ken i stap nogut moa. 13 Long dispela taim bai ol yangpela meri i amamas na singsing, na ol yangpela man na ol lapun tu. Mi bai pinisim sori bilong ol na mekim ol i belgut tru. Bai mi mekim bel bilong ol i stap isi na bai ol i amamas. 14 Ol manmeri bai i bringim planti ofa i kam long mi. Olsem na bai ol pris i gat planti kaikai. Na bai mi givim planti gutpela kaikai samting long ol manmeri bilong mi. Mi Bikpela, mi tok pinis.”
Bikpela i marimari long ol Israel
15 Bikpela Stt 35.16-19, Mt 2.18 i tok olsem, “Bikpela krai na singsing sori i kamap long taun Rama. Em Resel i krai sori long ol pikinini bilong en i dai pinis. Resel em i meri bilong Jekop, na ol Israel i tingim em i olsem tumbuna mama bilong ol. Matmat bilong Resel i stap long taun Rama. Olsem na dispela lain i tok piksa olsem, Resel i stap long Rama na i tingting long ol lain tumbuna pikinini bilong en i lus pinis, na em i wok long krai sori moa yet. Na em i no laik bai ol manmeri i mekim gut bel bilong en, long wanem, olgeta pikinini bilong en i no moa i stap. 16 Tasol mi Bikpela, mi tok, Resel, yu no ken krai moa. Rausim wara long ai bilong yu. Krai bilong yu i no lus nating. Nogat. Bai ol lain pikinini bilong yu i lusim kantri bilong ol birua na kam bek long yu. 17 Mi Bikpela mi tok, yu ken ting long dispela samting i laik kamap, na yu ken wetim dispela taim ol pikinini bilong yu i kam bek long as ples. 18 Mi harim pinis krai bilong ol lain bilong Efraim. Ol i krai na tok olsem, ‘Bikpela, yu bin givim kanda long mipela bilong stretim mipela, olsem man i givim kanda long yangpela bulmakau i save bikhet. Bikpela, yu tasol yu God bilong mipela na mipela i laik kam bek long yu. Olsem na yu mas bringim mipela i kam bek. 19 Mipela i bin lusim yu, tasol nau mipela i tanim bel pinis. Taim mipela i save pinis long rong bilong mipela, mipela i sem tru na daunim het bilong mipela. Bipo ol lain bilong mipela i stap olsem ol yangpela manmeri na ol i bin mekim planti pasin nogut. Tasol nau mipela i sem nogut tru long ol dispela pasin bilong mipela.’ 20 Mi Bikpela, mi tok, mi laikim tumas Efraim, em pikinini man bilong mi. Olgeta taim mi save kolim nem bilong en, mi save tingting tumas long em. Mi save givim bel bilong mi moa yet long em. Olsem na bai mi sori long em na marimari long em.
21 “Yupela Israel, yupela i mas tingim gut dispela rot yupela i bin bihainim long taim yupela i bin lusim as ples na yupela i mas sanapim ol sain bilong makim rot bilong yupela i kam bek. Yupela Israel, nau yupela i mas kam bek long ol taun bilong yupela. 22 Yupela i olsem pikinini meri bilong mi, tasol yupela i givim baksait long mi. Wanem taim bai yupela i lusim pasin bilong tubel na kam bek long mi? Mi Bikpela, mi mekim nupela pasin i kamap long graun. Dispela pasin i olsem. Meri yet i holimpas man na askim em long laikim em. Tok Hibru i no klia tumas long dispela hap.
Ol manmeri bilong Bikpela bai i gat gutpela sindaun
23 God bilong Israel, em Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i tok olsem, “Bihain bai mi mekim kantri Juda i stap gut gen, na bai ol Juda i stap long graun bilong ol na long ol taun bilong ol. Na bai ol i tok, ‘Yu maunten bilong Bikpela, Bikpela i stap long yu na i save mekim gutpela na stretpela pasin olgeta. Bikpela i ken mekim gut tru long yu.’ 24 Ol man bilong wokim gaden na ol wasman bilong sipsip tu, ol bai i stap long graun bilong Juda na long ol taun. 25 Na sapos skin bilong wanpela man i les, bai mi strongim em gen. Na sapos man i bel hevi, bai mi inapim bel bilong en.”
26 Orait mi kirap na mi lukluk nabaut, na mi ting mi bin slip gut.§ As bilong dispela tok i no klia tumas, na tu i no klia husat i autim dispela tok. Ating Jeremaia yet o narapela man?
27 “Mi Bikpela, mi tok olsem. Mi makim pinis wanpela taim na bai mi mekim ol manmeri na ol abus i kamap planti long graun bilong Juda na Israel, olsem man i wok long gaden na i mekim planti kaikai i kamap. 28 Bipo Jer 1.10, 44.27, Dan 9.14 mi save was long ol bilong kamautim ol na brukim ol na daunim ol na bagarapim ol na mekim nogut long ol. Tasol nau, mi Bikpela, mi tok, bai mi was long ol bilong wokim ol na planim ol na bai ol i stap gut. 29 Na Ese 18.2 long dispela taim bai ol manmeri i no moa tok bokis olsem, ‘Ol papamama i kaikai ol pikinini bilong diwai wain i no mau. Tasol dispela i pait long maus bilong ol pikinini bilong ol.’ 30 Nogat. Lo 24.16, Ais 3.11, Ese 18.4, 18.20 Long dispela taim, sapos man i mekim sin, bai em yet i dai. I olsem man i kaikai pikinini bilong diwai wain i no mau, na dispela i pait long maus bilong em yet.”
31 Bikpela Mt 26.28, Mk 14.24, Lu 22.20, 1 Ko 11.25, 2 Ko 3.6 Hi 8.8-12 i tok moa olsem, “Harim. Mi makim pinis wanpela taim na bai mi mekim nupela kontrak wantaim ol lain bilong Israel na ol lain bilong Juda. 32 Dispela kontrak bai i no wankain olsem kontrak bipo mi bin mekim wantaim ol tumbuna bilong ol, long taim mi kisim ol long Isip na holim han bilong ol na bringim ol i kam. Ol i bin i stap olsem meri bilong mi na mi, Bikpela, mi stap olsem man bilong ol. Tasol ol i bin brukim dispela olpela kontrak. 33 Tasol Jer 24.7, 32.40, Hi 10.16 dispela nupela kontrak mi laik mekim wantaim ol manmeri bilong Israel, em i olsem. Bai mi putim lo bilong mi long tingting bilong ol na bai mi raitim tok bilong lo long bel bilong ol. Na bai mi stap God bilong ol na bai ol i stap lain manmeri bilong mi. 34 Na Ais 11.9, Mai 7.18, Hab 2.14, 1 Te 4.9, Hi 10.17 mi Bikpela, mi tok stret, long dispela taim ol man bai i no ken skulim ol wantok na brata bilong ol na tok olsem, “Yupela i mas save long Bikpela.’ Nogat. Olgeta bai i save pinis long mi, maski ol i man nating o ol i gat biknem. Long wanem, bai mi lusim sin bilong ol na mi no ken tingim moa.”
35 Bikpela i bin putim san bilong givim lait, na em i bin makim mun na ol sta bilong givim lait long nait. Em i save kirapim solwara, na biksi i kamap na i pairap bikpela. Nem bilong en i olsem, Bikpela I Gat Olgeta Strong. Em i tok olsem, 36 “Mi Bikpela, mi tok stret, ol lain bilong Israel bai i stap oltaim, olsem san na mun na ol sta. Na sapos san na mun na ol sta i no moa mekim wok mi bin givim long ol, orait long dispela taim tasol na ol lain bilong Israel bai i pinis. 37 Mi Bikpela, mi tok, sapos man inap metaim olgeta hap bilong skai, na sapos man inap i go daun long as tru bilong graun na lukim olgeta hap bilong en, orait long dispela taim tasol bai mi givim baksait long olgeta manmeri bilong Israel, bilong bekim olgeta pasin nogut ol i bin mekim. Mi Bikpela, mi tok pinis.”
38 Bikpela i tok moa olsem, “Mi makim pinis wanpela taim na bai ol i wokim gen Jerusalem, dispela taun bilong mi. Mak bilong banis bilong Jerusalem long hap not, bai i stat long Taua bilong Hananel na i go inap long Dua bilong Kona. 39 Na mak bai i go long liklik maunten Garep long hap san i go daun na bai i tanim na i go kamap long ples Goa. 40 Na long hap saut, dispela ples daun i gat matmat na i gat ples bilong tromoi sit bilong paia long en, em bai i stap insait long mak bilong taun. Na long hap sankamap, olgeta hap graun i go inap long arere bilong ples daun bilong wara Kidron, em tu bai i stap insait long mak bilong taun. Na mak bai i go inap long Dua bilong Ol Hos, long hap not. Na olgeta dispela graun insait long taun bai i stap graun bilong mi Bikpela yet. Na ol birua bai i no inap i kam bagarapim dispela taun na brukim ol samting bilong en gen. Nogat. Dispela taun bai i stap gut oltaim.”

*31:2: Ol lain 1 i go 22 i tok long ol manmeri bilong Israel bipo i bin i stap long kantri Israel long hap not bilong kantri Juda. Ol dispela lain i bin mekim pasin nogut, na God i bin larim ol birua i karim ol i go i stap long kantri bilong ol, em “dispela kantri long hap not” (lain 8). Ol i stap longpela taim pinis long dispela kantri, na nau God i laik bringim ol i kam bek gen na bai olgeta Israel i kamap wanpela lain na i stap gut aninit long God. Taun Samaria (lain 5) em i bin i stap biktaun bilong kantri Israel. Lain Efraim (lain 6 na 9 na 18 na 20) em wanpela bikpela lain tru bilong ol dispela lain Israel, na taim God i kolim nem Efraim, em i tok long olgeta lain Israel bilong hap not.

31:3: Lo 4.37, Sng 25.6, Jer 24.6

31:8: Lo 30.4, Ais 42.16, Ese 34.16, Mai 4.6

31:15: Stt 35.16-19, Mt 2.18

31:15: Resel em i meri bilong Jekop, na ol Israel i tingim em i olsem tumbuna mama bilong ol. Matmat bilong Resel i stap long taun Rama. Olsem na dispela lain i tok piksa olsem, Resel i stap long Rama na i tingting long ol lain tumbuna pikinini bilong en i lus pinis, na em i wok long krai sori moa yet.

31:22: Tok Hibru i no klia tumas long dispela hap.

§31:26: As bilong dispela tok i no klia tumas, na tu i no klia husat i autim dispela tok. Ating Jeremaia yet o narapela man?

31:28: Jer 1.10, 44.27, Dan 9.14

31:29: Ese 18.2

31:30: Lo 24.16, Ais 3.11, Ese 18.4, 18.20

31:31: Mt 26.28, Mk 14.24, Lu 22.20, 1 Ko 11.25, 2 Ko 3.6

31:31: Hi 8.8-12

31:33: Jer 24.7, 32.40, Hi 10.16

31:34: Ais 11.9, Mai 7.18, Hab 2.14, 1 Te 4.9, Hi 10.17