5
Ira mangana turadi ing God na idane.
(Luk 6:20-23)
Ma be Jisas ga nes ira tamat na matanabar iga hanahut utuma tike hena uladih, igom kis napu. Ma ira nuno bulu na harausur di ga hanawat ukaia ho ie. Ma iga haburuana leh ura hausur di hokarek.
Ais 57:15“God na idane di ing di nunure be di manga supi ira linge metuma hone God,
kinong di na salo tano kingdom tane God.
Ais 61:2-3; Ninanaas 7:17God na idane di ing di tapunuk,
kinong God na habalaraan di.
Sam 37:11God na idane di ing di matien na turadi,
kinong God na tabar di ma ira tahut na linge ing igate tagure ter ura nudi.
Ais 55:1-2God na idane di ing di sip haitne ra tintalen takados,
kinong God na banot ira nudi sinisip.
God na idane di ing di marse ira mes,
kinong God na marse di.
God na idane di ing di tutuno tano matmataan tane God,
kinong di na nes God.
God na idane di ing di la terter malum,
kinong God na kilam di be a natine di.
10  1 Pita 3:14God na idane di ing di haragawai ta di pane ira tintalen takados,
kinong di na salo tano kingdom tane God.
11  1 Pita 4:14No haridan na kis ta mu ing di tange hagae mu, ma di haragawai ta mu, ma di tange ira sana hinarakale uta mu ura utagu. 12  2Sto 36:16; Apostolo 7:52Ma mu na manga laro sakit kinong ira tamat na puspusno ira numu mangason ruma i kis ter ra mawe. Hokakarek di ga haragawai hobi ta ira tangetus nalalie.
Di ing tane God, di haruat hoke ra sol ma ra lulungo bileng kinong di na harahut ma hapalaine ira turadi.
(Mak 9:50; Luk 14:34-35)
13 “Mu hoke ra sol uta ira turadi. Ing be i pataam ira dades ura harahut tano sol, no nuno dades na hanawat baling hohaam? Paile tale. Ite linge bia um. I tale be da ise ie ma da papasuane um ie.
14  Jon 8:12; 9:5“Mu hoke ra lulungo uta ira turadi. Io, tike taman ruma ra uladih paile tale be na mun. 15  Mak 4:21; Luk 8:16; 11:33 Ma tikenong bileng pai nale halulungo no laam ma ina tuhbus ie. Sene be ina bul haut ie be na murarang ta di bakut naramon tano hala. 16  Epesas 5:8-9; 1 Pita 2:12Hokike iat mon, i tahut be ira numu lulungo na murarang ta ira matmataan ta ira turadi, waing di nage nes ira numu tahut na tintalen ma di nage pirlet no numu Mama ruma ra mawe.
Jisas na hatutuno ira harkurai tane God, ma nong i takados harsakit sene mon na salo tano kingdom tane God.
17  Rom 3:31“Paile tahut be mu na lik be iou te hanawat ura kapkap leise ira harkurai tane Moses ma ira harausur ta ira tangetus. Aiou paile hanawat be ni kap leise, sene be iou te hanawat be ni hatutuno di. 18  Luk 16:17; 21:33Io, mu nes baak! Ing be no mawe ma no ula hanuo dur kis ter, pai nale bonbon tike not no katano i manga hansik sakit ta ira harkurai tane Moses, tuk ter be da gil haruatne bakut di. 19  Jemes 2:10Io, nesi ta tikenong na lake tike not no tutuno ta kakarek ra harkurai, ma ina hausur bileng tari mes hobi, aie na manga hansiksik ing be ina salo tano kingdom tane God. Iesene, nesi ta tikenong na mur kakarek ra harkurai, ma ina hausur bileng tari mes hobi, aie na manga tamat ing be ina salo ta ikino kingdom tane God. 20 Ma mu lik be ira tena harausur ta ira harkurai tane Moses ma ira Parisi di manga takados. Iesene aiou tange ta mu be pa mu nale petlaar be mu na salo tano kingdom tane God ing be ira numu tintalen takados pai nale lie ta ira nudi.
Nong i bala ngungut ter tano hinsaana, aie mon hoke nong i harubu bingibing bia.
21  KBk 20:13; Lo 5:17“Mu gate hadade nong no harkurai tane Moses ga tange ta ira hintubu mu. Iga tange be, ‘Pa mu nale ubu bing bia tike turadi.’ Ma di ga tange bileng, ‘Tikenong i ubu bing bia tike turadi i tale bileng be da bul ie ra harkurai.’ 22  1 Jon 3:15Iesene iou iat, iou tange ta mu be nesi tikenong i ngalngaluan ter ta tike hinsaana, i tale be da lamus ter ie ra harkurai tano komiti. Ma be nesi tikenong ing na tange ter tano hinsaana be, ‘A ba ugo!’, io, i tale be da lamus ter ie tano harkurai tano kaunsil. Ma nesi tikenong ing na kilam no hinsaana be, ‘A ba hurungo ugo!’ na tale bileng be ina hana ter tano ula eh.
23-24  Mak 11:25“Io kaie, ing be u ura terter no num hartabar tane God tuma tano hator na bul hartabar, ma u lik leh ira bala ngungut ing no hinsaam ga gil ter tam, nu waak te baak no num hartabar, nu baling, mur nage haratakados ma no hinsaam. Namur um, nu baling ma nu ter no num hartabar tane God.
25 “Be no hinsaam i ura kapkap ter ugo ra harkurai, mur na haratakados haiah ma ie ing be mur hanana baak na ngas. No hinsaam nahula ter ugo tano ut na harkurai, ma no ut na harkurai na ter ugo tano nong ila balaure ter dong ing di ga hiis kawase di naramon tano hala na harpadano, ma ina bul halala ugo tano hala na harpadano. 26 Io, hadado baak! Pa dale hasur ugo tano hala na harpadano tuk ter be nu ter bakut ira num kunkulaan.
I tale be tikenong na hagaha tinolen tano nuno lilik mon.
27  KBk 20:14; Lo 5:18“Mu gate hadade bileng nong no harkurai tane Moses i tange be, ‘Waak u noh tikai ma ta nong paile num ie.’ 28 Sene aiou iat, iou tange ta mu, be nesi tikenong i nes kalak tike mes na haine, io, ite gil ra sasana kinong ite noh tikai ma ikino mes na haine naramon tano nuno kudulena nilon.
29  Matiu 18:9; Mak 9:47“Kap leise ira lilik ing na hagae no num nilon. Tike hatahuo hokarek. Be tike matam i harara ugo, nu luar leise ie. I tahut dahine be tike katano tano tamaim na panim leh. Sene be paile manga tahut be da ise no tamaim bakut tano ula eh.
30  Matiu 18:8; Mak 9:43“Tike hatahuo bileng horek. Be no kata na lumam i harara ugo, nu kato kutus leise ie. I tahut dahine be tike katano tano tamaim na panim leh. Sene be paile manga tahut be no tamaim bakut na hana ter tano ula eh.
Be tikenong na kap leise no laalena, aie no burwana be no laalena na hagae no tinolen.
(Matiu 19:9; Mak 10:11-12; Luk 16:18)
31  Lo 24:1-4; Mak 10:4“Mu gate hadade bileng no harkurai tane Moses i tange be, ‘Be nesi tikenong i kap leise no nuno haine, na pakat ta nianga palai utano nudur pales tinolen ma ina ter ie tano nuno haine.’ 32  1 Korin 7:10-11Iesene aiou iat, iou tange ta mu be nesi tikenong i kap leise no nuno haine nong paile noh tikai ma tike mes, io, aie no burwana be no nuno haine na noh tikai ma tike mes, kaie inage gil sasana. Ma nesi nong na tole ikino haine, i gil sasana bileng kinong ite noh tikai ma tike mes, pata be a nuno ie.
Waak u hasasalim ura hadades ira num nianga.
33  KBk 20:7; WkP 19:12; Nam 30:2; Lo 23:21“Mu gate hadade bileng nong no harkurai tane Moses ga tange ta ira tubu mu. Iga tange be, ‘Waak u sasalim harabota. Nu hatutuno ira num sinsalim utuma hone God.’ 34  Ais 66:1; Jemes 5:12; Matiu 23:22Sene iou iat, iou tange ta mu be waak u hasasalim ura hadades ira num nianga. Waak u hasasalim utuma nalu kinong God la kiskis kaia. 35  Sam 48:2; Ais 66:1Ma waak u hasasalim ukira ra ula hanuo kinong be God la bubu tur ter tana. Ma waak u hasasalim ta tike katano i halhaalien, hoke Ierusalem, no taman a nuno no Tamat na King. 36 Waak u hasasalim bileng tano ulum kinong paile tale ugo be nu pukusane tike pana hiim be na ponpon be na bungbung. 37 Sene be, i tale be nu haut mon be nu harus. Be nu tange tike mes na mangana linge ura hadades ira num nianga, io, u nunure be ite hanawat mekaia tano Ut na Pet Sana.
Waak be u tur bat ugo be tikenong i ura hagae ugo.
(Luk 6:29-30)
38  KBk 21:24; WkP 24:20; Lo 19:21“Mu gate hadade nong no harkurai tane Moses i tange be, ‘Ing be u tut luar leise no kaluara matana tikenong, da tut luar leise bileng tike kaluara matam. Ma ing be u tut dik leise tike pat na ngisana ta nong, da tut dik leise bileng tike pat na ngisam.’ 39 Sene, iou iat, iou tange ta mu be waak u tur bat ugo tano sana turadi i ura hagae ugo. Ing be tikenong i paser no bobola hoom tano palpal na kata, io, nu ter bileng no palpal na kesa. 40 Ma ing be tikenong i sel ter ugo ra harkurai ura kapkap leh um no num mol, io, nu ter bileng tike mes na kinasim tana. 41 Ing be tikenong i hapar ugo be nu kap ira nuno kinakap ukaia ta dahine, ma a lawas na hinana baak, io, nu kap hakari ira nuno kinakap ta dahine baling. 42 Ma be ta nong i saring ugo ta tike linge, nu bala leise ter ie tana. Ma be tikenong i sip be na saring leh baak tike linge, nu bala te baak ie tana.
Dait na sip bileng ira nudait ebar.
(Luk 6:27-28,32-36)
43  WkP 19:18“Mu gate hadade bileng no harkurai tane Moses i tange be, ‘Nu marse tikenong.’ Ma di ga tange bileng be, ‘Malentakuane ira numu ebar.’ 44  KBk 23:4-5; Luk 23:34; Apostolo 7:60; Rom 12:14,20Sene aiou at, iou tange ta mu be mu na marse ira numu ebar ma mu na sasaring uta dong ing di la haragawai ta mu. 45 Mu gil hobi waing mu nage natine no numu Mama ruma ra mawe. I hatut no nuno kasasa, waing na rang sare ira ut na sana ma ira tahut bileng. Ma i tule no bata ta dong ra ut na takados ma ta di ing pa dile takados. 46 Ma be mu sip sene mon ing di la sipsip mu, God pai nale balu pukus mu ma ta bilai na harharahut. Io, ira ut na kap takis, ing mu la nesnes di be a ut na sana di, di la gilgil hobi bileng! 47 Be pa mu nale haianga leh ing mu bala ngungut ter ta di, io, pa mu le gil ra tahut ta ke ra mes. Io, dong pa di lale nurnur tane God, di bileng, di la gilgil hobi! 48  WkP 19:2; Lo 18:13Io, i tahut be mu na takados harsakit hoke no numu Mama ruma ra mawe i takados harsakit.

5:3 Ais 57:15

5:4 Ais 61:2-3; Ninanaas 7:17

5:5 Sam 37:11

5:6 Ais 55:1-2

5:10 1 Pita 3:14

5:11 1 Pita 4:14

5:12 2Sto 36:16; Apostolo 7:52

5:14 Jon 8:12; 9:5

5:15 Mak 4:21; Luk 8:16; 11:33

5:16 Epesas 5:8-9; 1 Pita 2:12

5:17 Rom 3:31

5:18 Luk 16:17; 21:33

5:19 Jemes 2:10

5:21 KBk 20:13; Lo 5:17

5:22 1 Jon 3:15

5:23-24 Mak 11:25

5:27 KBk 20:14; Lo 5:18

5:29 Matiu 18:9; Mak 9:47

5:30 Matiu 18:8; Mak 9:43

5:31 Lo 24:1-4; Mak 10:4

5:32 1 Korin 7:10-11

5:33 KBk 20:7; WkP 19:12; Nam 30:2; Lo 23:21

5:34 Ais 66:1; Jemes 5:12; Matiu 23:22

5:35 Sam 48:2; Ais 66:1

5:38 KBk 21:24; WkP 24:20; Lo 19:21

5:43 WkP 19:18

5:44 KBk 23:4-5; Luk 23:34; Apostolo 7:60; Rom 12:14,20

5:48 WkP 19:2; Lo 18:13