6
ꞌAilaꞌa 5000 Iesu i veꞌanidi.
1-4 Mulieta me Diu yadi Sakali Uviꞌagalatagona saiꞌafoga ꞌana tutuya i na veluagai, Iesu wata yana tovetutuyamavo i viladi i damana Lavu Galili, me Loma bonadiega Lavu Taibilia. ꞌAilaꞌa bwaikina Iesu i yoyogoꞌwaili fai ꞌakonadi yana folova toketokena i ꞌisedi toviga ꞌwaidie. Iesu wata yana tovetutuyamavo taiadi i laka ꞌoyeye bei i miabui. Iesu i ꞌisanago ꞌailaꞌa bwaikina i ꞌisedi i mimaia ꞌwaidie begaidi i velutoli Filifi ꞌwaineye i vo, Baniꞌodi ta na munega ꞌaniꞌani saiꞌafo mosoꞌina ta na kimwanei ꞌailaꞌa noꞌo ta na veꞌanidi?” Iesu ꞌakonadi i ꞌasetai ꞌako baniꞌodi i na munega bega ꞌailaꞌa i na veꞌanidi, siwe nuanuana Filifi yana vetumagana i na sitonovi begaidi i velutoli. Filifi Iesu yana velutoli i tutuli i vo, ꞌAiꞌedi deꞌe tomotoganidi ꞌaniꞌani siaina siaina i na ꞌaniga, tutulina lubulubu 200* Me Diu yadi mani Denali 200. Denali ꞌaitamogana, ꞌaiata ꞌaitamogana ꞌana folova tutulina. igodi ta kimwaneyeniga ꞌana fata.” 8-9 Saimoni Fita taina, tamu Iesu yana tovetutuyama ꞌana wagava Anidulu, i vona Iesu ꞌwaineye i vo, Sino tamu kwamana nimaneye ꞌaniꞌani mwadodoudi 5 wata igana vakavakalidi ꞌailuga. Siwe avaꞌai ꞌana ꞌatumaina? ꞌAniꞌani siaina weꞌe ꞌailaꞌa bwaikina.” 10 Bei mosomoso bikadi wata ꞌaleꞌusadi bega Iesu yana tovetutuyamavo i vonedi i vo, Tomotoga ꞌwa vemiabuidi mosomoso tabwadie.” Bega tomotoga i miabui iaveta tulaiꞌavadi ꞌadi ꞌailaꞌa 5000, siwe wata vevine yavayavava taiadi. 11 Iesu ꞌaniꞌani mwadodoudi i ꞌewadi, Yaubada ꞌwaineye i vekaiwa, mulieta yana tovetutuyamavo i veledi i veusedi tomotoganidi i miabuiga ꞌwaidie. Wata baniꞌodi igana i munegidi, matatabudi i ꞌani kamodi i aidi. 12 I ꞌaniꞌaꞌava Iesu yana tovetutuyamavo i vonedi i vo, Nuanuaku ꞌaniꞌani ꞌwa veuseni weꞌe ꞌifwaidi ꞌwa luvegelalediga ꞌwa na kwakwadi bega kebu tamu ta na ꞌivekokovi.” 13 Matatabuna i kwakwadi bayawa 12 i vedodogidi i adaga.
14  Fol 3:22Tomotoganidi Iesu yana folova toketokena i ꞌiseni i vo, Vona mogitana, Iesu kumanina toluꞌivonanina basenadiotoga Yaubada i vonaꞌawaufaufa i vo, I na mai.” 15  Mad 14:23Iesu tomotoga yadi nuanua i ꞌasetai nuanuadi i na ꞌiveꞌavini i na naweni i na ve-kini faifaidi, begaidi i tovoi wata ꞌaisena i vilai i laka ꞌoyeye fai kebu nuanuana.
Iesu ufa tabwaneamo i nago.
16  Mak 6:46Iesu i laka ꞌoyeye, weꞌe lavilavie yana tovetutuyamavo i obu balebaleye. 17 Bei Iesu i lulukamaseni nika ꞌakonadi i lovani begaidi i dodoga i na nagoi Kafaneomi. 18 I damadamana nika kaukau wata yagina bwaikidi i veluagadi. 19 I tokemaigedi i voi i nago saiꞌafo manamanawena ꞌAna mogitana baniꞌodi 5 ꞌalo 6 kilomita. nika Iesu i ꞌiseni ufa tabwaneamo i mimai waka lilivaneye, matatabudi i kololo-ꞌafoꞌafo. 20 Iesu i vonedi i vo, Kebu ꞌwa na kolologa, yau taunida.” 21 Tutuyanina i ꞌasetai mogitana Iesu, i voneni i dodoga nika waka i lilide i duduna-matayoꞌo Kafaneomi.
Tomotoga nuanuadi Iesu.
22 I ꞌatai, weꞌe tomotoga bei i veꞌanidiga noꞌo bei i miamiani, igodi Iesu i lulukamaseni balebaleye, fai yadi ꞌaseta i vo, Wakanina i mieniga ꞌakonadi tovetutuyamavo ꞌaisedi ꞌwainega i viladi.” 23 Weꞌe waka tulidi ꞌatamana Taibilia ꞌwainega i nagoi i luku bei Iesu ꞌailaꞌa i veꞌanidiga lilivaneye. 24 Tutuyanina ꞌailaꞌa Iesu i ꞌisaꞌavai wata yana tovetutuyamavo, wakanidi ꞌwaidie i dodoga i lualedi i maia Kafaneomi.
Iesu taunina ꞌaniꞌani yada mia ꞌivauna wata ꞌatumaina faifaina.
25 Tomotoga Iesu i lulualeni nika i veluagai Kafaneomi ꞌeba miavaꞌauta nageneye, i velutolieni i vo, Tove, maꞌavia ꞌu mai deꞌe bei?” 26 Iesu i vonedi i vo, A vona mogitana ꞌwaimie, yaku folova toketokena ꞌwa ꞌiseni siwe kebu faifaina ꞌwa da vetumagana ꞌwaikuye ꞌwa da yoyogoꞌwaiꞌwaila, a veꞌanimiga faifaina ꞌwa yoyogoꞌwaiꞌwaila. 27  Ion 6:48-51Kebu i da lubwainemi ꞌaniꞌani ꞌana nuanua i na vebwaika ꞌwaimie, fai bola ꞌaniꞌaninidi i na koga wata i na ꞌanikudadi. ꞌAniꞌaninina kumanina ꞌwainega mia ꞌatumaina wata miamia-vagaina ꞌwa na veluagaiga, i lubwainemi faifaina ꞌwa na nuanua. Yau a vetomotogaotoga Tamada Yaubada i venuaꞌivineku ꞌaku fata ꞌaniꞌaninina ꞌatumaina a na velemi.” 28 Tomotoga i velutoli Iesu ꞌwaineye i vo, Baniꞌodi ꞌa na munega Yaubada yana folova ꞌa na ꞌidewadi?” 29  1 Ion 3:23Iesu i vo, Yaubada nuanuana yami folova side baniꞌodi. Yau i vetunekuga ꞌwa na vetumaganekumo. Siwe ꞌasaꞌaiana yami folova.”
30 Yana vona i tutuli i vo, Nuanuama yamu folova toketokena ma ꞌana ꞌeba ꞌisa ꞌu na ꞌidewai, bega ꞌa na ꞌiseni ꞌa na ꞌasetai Yaubada i vetunemu, ꞌwaimuye ꞌa na vetumagana. Siwe avaꞌai folovaga toketokena ꞌu na ꞌidewai? 31  Sou 16:4,14-15Basenadiotoga saliꞌavuꞌavuye tubudavo i yabayaba ꞌadiꞌadi kebu, bega Yaubada ꞌaniꞌani tamu ꞌana wagava mana i veledi abamega, wata baniꞌodi basenadiotoga i kilumi Yaubada yana Buki ꞌwaineye i vo, ꞌAniꞌani abamega i veledi i ꞌani.” ꞌAuvea, nuanuama ꞌomu wata baniꞌodi ꞌaiata ꞌaitamogana ꞌaitamogana ꞌaniꞌani ꞌu na velevelema.” 32 Iesu i vonedi i vo, A vona mogitana ꞌwaimie, weꞌe ꞌaniꞌaninina kebu Mosese yana ꞌanivelenaga, Tamaku yana ꞌanivelena abamega, siwe ꞌasiau nuanuana tamu ꞌaniꞌani i na velemi, ꞌaniꞌaninina ꞌaniꞌani mogitana. 33 ꞌAniꞌaninina mogitana tamu tomogo, siwe ꞌasaꞌaiana taunina ꞌaniꞌani. Tomogonina abamega i obuma bega tomia fwayafwaya mia ꞌivauna wata ꞌatumaina ꞌwa na veluagai.” 34 Tomotoganidi i vo, ꞌAuvea, ꞌaniꞌaninina nuanuama tutuya fuedi ꞌu na velevelema.” 35  Ion 4:14Iesu i vonedi i vo, Yau ꞌasaꞌaiana kumaniku ꞌaniꞌani. Yau mia ꞌivauna wata ꞌatumaina ꞌana toꞌanivelena tomotoga ꞌwaimie. ꞌAiꞌedi egavo i na mai ꞌwaikuye kebu i na lasega, wata ꞌaiꞌedi egavo i na vetumagana ꞌwaikuye kebu ꞌanigodi i na lala.
36 ꞌAkonadi a vonemi, matamie yaku folova toketokena a ꞌidewai ꞌwa ꞌiseni siwe kebu ꞌwa da vetumagana ꞌwaikuye. 37  Ion 17:6-8Tomotoganidi Tamada i na ꞌanivelenedi, matatabudi i na maia ꞌwaikuye wata kebu tamu saiꞌafo a na vedumweꞌaiꞌaiedi. 38 Yau a maiga abamega ꞌaku tovetune yana nuanua a na ꞌidewadi, kebu tauniku yaku nuanuaga. 39  Ion 10:28-29, 17:12ꞌAku tovetunenina yana nuanua side baniꞌodi. Nuanuana tomotoganidi i ꞌanivelenedi ꞌwaikuye a na ꞌitaꞌitaꞌiedi, kebu tamu aitoi a na baileniga, wata tutuyanina tomotoga ꞌwa na vonayavuga Yaubada mataneye, yaku tomotoga yawaidi a na veledi i na tovoi-vaitugana. 40  Ion 11:25-26Side baniꞌodi. Tamaku nuanuana tomotoga matatabumi taunimi ꞌwa na tauyemi ꞌwaikuye ꞌwa na vetumagana, mia ꞌatumaina wata miamia-vagaina ꞌwa na veluagai wata tutuyanina tomotoga ꞌwa na vonayavuga Yaubada mataneye a na sivetovoimi.”
Iesu ꞌasaꞌaiana ꞌadaꞌada mogitana.
41 Me Diu ma yadi nuasako i vebonavoluvolu fai Iesu i vo, Yau ꞌamiꞌami a mai abamega.” 42 Begaidi i vo, Awale igodi baniꞌodi i voneyedi i vo, A obuma abamega”? Tamana wata inana ta ꞌasetadi. Iesu tomotogaotoga, Iosefa natuna.” 43 Iesu i vonedi i vo, Kebu ꞌaiseꞌavami ꞌwa na vebonavoluvoluga. 44 Kebu tamu aitoi ꞌana fata taunina yana nuanuayega i na mai ꞌwaikuye, Tamada ꞌaku tovetune nagami i na ꞌivaiseni yana nuanua i na sivilai bega ꞌana fata taunina i na tauyeni ꞌwaikuye wata tutuyanina tomotoga ꞌwa na vonayavuga Yaubada mataneye a na sivetovoia. 45  Ais 54:13Basenadiotoga yaku vonanina faifaina Yaubada yana toluꞌivonavo i kilumi i vo,
Tomotoga matatabudi Yaubada i na ꞌivaisedi wata i na ve ꞌwaidie.”
Begaidi egavo Tamada yana vona i na nogai bega i na ve ꞌwaidie, ꞌadi fata i na maia ꞌwaikuye. 46  Ion 1:18Weꞌe ꞌomi kebu tamu aitoi Tamada i da ꞌiseniga, yau ꞌaiseotogiku a ꞌiseni fai a mai taunina Yaubada ꞌwainega. 47  Ion 3:16A vona mogitana ꞌwaimie, egavo ma yadi vetumagana taunidi i tauyedi ꞌwaikuye, ꞌakonadi mia ꞌatumaina wata miamia-vagaina i veluagai. 48  Ion 6:58Yau ꞌasaꞌaiana kumaniku ꞌaniꞌani. Yau mia ꞌivauna wata ꞌatumaina ꞌana toꞌanivelena tomotoga ꞌwaidie. 49 Basenadiotoga saliꞌavuꞌavuye tubudavo ꞌaniꞌani abamega i ꞌani siwe kebu i da mia-vagata i wafa. 50 Weꞌe ꞌaniꞌani mogitana i obuma abamega egavo i na ꞌani, kebu i na wafaotoga. 51 Yau ꞌasaꞌaiana kumaniku ꞌaniꞌani abamega a obuma. ꞌAiꞌedi egavo ꞌaniꞌaninina i na ꞌaniaga kebu i na wafaotoga i na mia-vagata. ꞌAniꞌaninina a vonevoneyeniga tomogoku a na tauyeni bega tomia fwayafwaya matatabumi ꞌami fata mia ꞌivauna wata ꞌatumaina ꞌwa na veluagai.”
52 Me Diu Iesu yana vona i nogai ma yadi nuasako ꞌaiseꞌavadi i veꞌikwayekwayega i vo, Noꞌo tomogo baniꞌodi i na munega tomogona i na veleda ta na ꞌania? Kebu tamu saiꞌafo i da lubwaineni.” 53 Iesu i vonedi i vo, A vona mogitana ꞌwaimie, yau a vetomotogaotoga ꞌaiꞌedi egavo kebu tomogoku i na ꞌaniaga wata dayagiku i na yemuyaga, kebu ꞌadi fata mia ꞌivauna wata ꞌatumaina i na veluagai. 54  Mad 26:26-28Egavo tomogoku i na ꞌaniaga wata dayagiku i na yemuga ꞌakonadi mia ꞌatumaina wata miamia-vagaina i veluagai wata tutuyanina tomotoga ꞌwa na vonayavuga Yaubada mataneye a na sivetovoidi. 55 Fai, tomogoku ꞌaniꞌani mogitana, wata dayagiku aluꞌai mogitana. 56 Egavo tomogoku i na ꞌania wata dayagiku i na yemuyaga a na miamia nagedie yau ꞌadi labilabina wata i na miamiani nagekuye. 57 Tamada ꞌaku tovetune miamia-vagaina kebu yana ꞌaꞌavaga begaidi yana toketokena ꞌwainega a miamia. Wata baniꞌodi egavo i na ꞌanikuga yaku toketokena ꞌwainega i na mia-vagata. 58 Basenadiotoga tubudavo saliꞌavuꞌavuye ꞌaniꞌani abamega i ꞌani, siwe kebu ꞌaniꞌani mogitana begaidi kebu i da mia-vagata i wafa. Weꞌe yau ꞌaniꞌani mogitana, abamega a mai ꞌaiꞌedi egavo ꞌaniꞌaninina i na ꞌaniaga i na mia-vagata.”
59 Deꞌe Iesu yana ve, i lauꞌage tomotoga ꞌwaidie ꞌatamana Kafaneomi, ꞌeba miavaꞌauta nageneye.
Tovetutuyamavo ꞌifwaidi Iesu i baileni.
60 Tovetutuyamavo fuedi Iesu yana vona i nogai ꞌaiseꞌavadi i veifufu i vo, Iesu yana ve ꞌwaideye ꞌana nogaya vitana, kebu nuanuada. Kebu tamu aitoi ꞌana fata i na ꞌasetai.” 61 Iesu i ꞌasetai yana tovetutuyamavo i vevebonavoluvolu yana ve faifaina begaidi i vonedi i vo, Yaku ve faifaina voke bunumi i mayaga. 62 Yaku venina vitana ꞌwaimie kebu nuanuami, siwe ꞌaiꞌedi ꞌwa na ꞌiseku yau a vetomotogaotoga a na vilaku a na laka abame, ꞌwaimie vitaotogina. Iesu i veifufu yana laka abame wata yana wafa faifaidi. Yana wafa ꞌwaineye yana tovetutuyamavo i bunumayaga i veꞌaladegadega. 63-64  2 Kol 3:6ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina ꞌaiseotogina ꞌana fata mia ꞌivauna wata ꞌatumaina i na velemi, kebu tamu wata aitoi ꞌana fata i na ꞌivaisemi bega mianina ꞌivauna wata ꞌatumaina ꞌwa na veluagai. Yaku vonanidi ꞌakonadi a voneyediga ꞌanuꞌanunumi ꞌadi ꞌaivaita, ꞌwaidiega ꞌami fata mianina ꞌivauna ꞌwa na veluagai, siwe ꞌifwaimi kebu ꞌwa da vetumagana.”
Iesu deꞌe baniꞌodi i voneyediga fai nagami i ꞌasetai egavo kebu i da vetumagana, wata ꞌwaidiega kumanina ꞌawaie i na ꞌetogiluveni i ꞌasetai. 65  Ion 6:44Wata Iesu i vona tomotoga ꞌwaidie i vo, Yaku ve ꞌana nogaya vitana ꞌwaimie, faifainanina basenadi a vonemi a vo, Kebu tamu aitoi ꞌana fata taunina yana nuanuanayega i na mai ꞌwaikuye, Tamada nagami i na ꞌivaiseni yana nuanua i na sivilai bega ꞌana fata taunina i na tauyeni ꞌwaikuye.”
66 Yana vonanina faifaina yana tovetutuyamavo ꞌifwaidi i baileni, kebu nuanuadi wata i na vevetutuyameni. 67 Begaidi Iesu yana tovetutuyamavo ꞌadi 12 i velutoliedi i vo, Weꞌe ꞌomi baniꞌodi? Nuanuami ꞌwa na baileku ꞌwa na nagoi?” 68 Saimoni Fita yana velutoli i tutuli i vo, ꞌAuvea, kebu ꞌana fata tamu wata aitoi ꞌwaineye ꞌa na nagoi. Yamu vona ꞌwaidiega ꞌama fata mia ꞌatumaina wata miamia-vagaina ꞌa na veluagai. 69  Mad 14:33, 16:16Tutuya deꞌe ꞌa ꞌasetamu wata ꞌa vetumagana ꞌomu Yaubada Natuna Magemagetamu.” 70 Iesu i vonedi i vo, Vona mogitana ꞌami 12 a venuaꞌivinemi, siwe ꞌwaimiega tamu Seitani iana.” 71 Iesu i vonavona Iudasa faifaina, taunina Saimoni Isakaliota natuna wata tamu ꞌadi ꞌailaꞌa 12 ꞌwainega, siwe taunina Iesu ꞌana toꞌetogiluva.

*6:7: Me Diu yadi mani Denali 200. Denali ꞌaitamogana, ꞌaiata ꞌaitamogana ꞌana folova tutulina.

6:14: Fol 3:22

6:15: Mad 14:23

6:16: Mak 6:46

6:19: ꞌAna mogitana baniꞌodi 5 ꞌalo 6 kilomita.

6:27: Ion 6:48-51

6:29: 1 Ion 3:23

6:31: Sou 16:4,14-15

6:35: Ion 4:14

6:37: Ion 17:6-8

6:39: Ion 10:28-29, 17:12

6:40: Ion 11:25-26

6:45: Ais 54:13

6:46: Ion 1:18

6:47: Ion 3:16

6:48: Ion 6:58

6:54: Mad 26:26-28

6:62: Iesu i veifufu yana laka abame wata yana wafa faifaidi. Yana wafa ꞌwaineye yana tovetutuyamavo i bunumayaga i veꞌaladegadega.

6:63-64: 2 Kol 3:6

6:65: Ion 6:44

6:69: Mad 14:33, 16:16