5
Yesu E Goumi Da:iya Olelesu
Dunu bagohame ba:beba:le, Yesu da agoloba:le heda:i. E da osoboa fila sa:i amola Ea fa:no bobogesu dunu da Ema gilisili bulagi. E da ilima sia: muni olelei,
Hahawane Houdafa
(Luge 6:20-23)
“Dunu amo ilia a:silibu da hame gagui defele ilia da dawa:sa,
amo dunu da hahawane bagade.
Gode Ea Hinadafa Hou da ilia:.
*Aisaia 61:2Dinanebe dunu ilia da hahawane bagade gala.
Gode da ilia dogo denesimu.
Gesami Hea:su 37:11Hou asaboi amola fonoboi dunu da hahawane bagade gala.
Gode da osobo bagade ilima imunu.
Aisaia 55:1-2Nowa dunu ilia da Gode Ea hou moloidafa amo ha:i manu
amola hano hanai defele galea,
ilia da hahawane bagade gala.
Ilia da sadi ba:mu.
Nowa da eno dunuma asigiba:le, gogolema:ne olofosea,
ilia da hahawane bagade gala.
Gode da ilima asigimu amola ilia wadela:i hou gogolema:ne olofomu.
§Gesami Hea:su 24:3-4Dunu ilia dogo ganodini da ledo hame be hadigi fawane gala,
amo dunu da hahawane bagade gala.
Ilia da Gode ba:mu.
Olofole hamosu dunu da hahawane bagade gala.
Gode da ilima Ea mano dio asulimu.
10 **1 Bida 3:14Dunu ilia da Gode Ea hou ida:iwane hamobeba:le,
eno dunu da ilima se iaha,
amo dunu da hahawane bagade gala.
Gode Ea Hinadafa Hou da ilia:.
11 ††1 Bida 4:14Dilia amola, eno dunu da dilima ogogole sia:sea amola dilima wadela:le hamosea, amola dilia da Na hou lalegaguiba:le, dili da wadela:le hamoi ilia ogogole sia:sea, dilia da hahawane bagade gala. 12 ‡‡2 Hou Olelesu 36:16; Asunasi Dunu Ilia Hou 7:52Dilia da Hebene sogega bidi ida:iwane ba:muba:le, hahawane bagade nodone sia:ma. Musa: fi dunu da amo se nabasu hou defele, musa: balofede dunu ilima iasu.
Sali amola Hadigi
(Maga 9:50; Luge 14:34-35)
13 §§Maga 9:50; Luge 14:34-35Dilia da osobo bagade fifi asi gala ilima sali agoane diala. Be sali da dasasea, bu hahamomu da hamedei. Amo da wadela:iba:le, dunu da ha:digili, emoga osa:gimu.
14 ***Yone 8:12, 9:5Dilia da osobo bagade fifi asi gala huluane ilima gamali diala. Moilai bai bagadeda goumi da:iya gagui galea, wamolegemu da hamedei galebe. 15 †††Maga 4:21; Luge 8:16, 11:33 Gamali ulagisia, dunu da wamolegemusa: ofodoga hame dedebosa. Be e da gamali bugisu bai amoga gadodili legesa. Amasea, gamali da dunu huluane diasu ganodini esala ilima hadigi iaha. 16 ‡‡‡1 Bida 2:12Amaiba:le, dilia hadigi, eno dunu noga:le ba:ma:ne olema. Amasea, ilia da dilia hou ida:iwane ba:sea, ilia da dilia Ada Hebene sogega esala Ema nodone sia:mu.”
Yesu da Musa: Sema Olelei
17 “Na da Gode Ea Sema amola balofede dunu ilia olelesu amo wadela:musa: misibayale, mae dawa:ma! Na da wadela:musa: hame misi, be amo huluane bu noga:le hamomusa: misi dagoi. 18 §§§Luge 16:17Na dafawane sia:sa! Mu amola osobo bagade da mae mugululi galea, Sema afadafa da hamedafa fisi ba:mu. Olelesu huluane da hamoi dagoiba:le fawane fisimu. 19 Nowa dunu da Gode Ea Sema fonobahadi fawane wadela:sea amola amo hou eno dunuma olelesea, e da Gode Ea Hinadafa Hou ganodini fonobahadidafa ba:mu. Be nowa dunu da amo Sema nabawane hamosea amola amo Sema eno dunuma olelesea, e da Gode Ea Hinadafa Hou amo ganodini bisili bagadedafa ba:mu. 20 Fa:lisi dunu amola Sema olelesu dunu ilia hou ba:ma. Dilia Godema nabasu hou da ilia hou amo hame baligisia, dilia da Gode Ea Hinadafa Hou amo ganodini misunu hamedei ba:mu.
Ougi Hou Olelesu
21 *Gadili Asi 20:13; Mousese ea Malasu 5:17Dilia da nabi dagoi. Musa: dunu da amane sia:i, ‘Eno dunu mae medole legema. Fane legesu dunu da fofada:su ba:mu.’ 22 Be wali Na da dilima sia:sa, ‘Nowa dunu da ea na:iyadoma ougi galea, e da fofada:mu. Nowa da ea na:iyado ea hou fonobosea, e da fofada:su dunuma doaga:mu. Nowa da ea na:iyadoma ‘Di da gagaoui!’ sia:sea, e da Helo lalu ba:mu agoai galebe.’ 23 Amaiba:le, di da oloda da:iya Godema liligi imunusa: dawa:beba:le, be dia na:iyadoma wadela:i hamoi bu hame olofoi amo bu dawa:sea, 24 Defea! Dia Godema iabe udigili yolema! Hidadea, asili, dia na:iyado bu gousa:ma! Fa:no dia iabe Godema ima.
25 Di amola dia ha lai dunu da fofada:musa: logoga ahoasea, hedolowane gousa:ma. Agoane hame hamosea, e fofada:su dunuma sia:sea, fofada:su dunu ea sia:beba:le, se iasu ouligisu dunu da di se iasu diasu ganodini sanasimu. 26 Dabe huluanedafa ia dagobeba:le fawane, di da amo se iasu diasu fisili bu misunu.
Inia: Uda Adole Lasu
27 Gadili Asi 20:14; Mousese ea Malasu 5:18Musa: sema dilia nabi amo ‘Inia: uda mae adole lama.’ 28 Be wali Na da dilima olelesa. Nowa dunu e da uda ba:le, hanaiwane lamusa: dawa:sea, e da ea dogo ganodini inia: uda adole lai dagoi. 29 Ma:diu 18:9; Maga 9:47Dia sidafa da dia hou wadela:sea, amo si di duga:le fasima. Dia da:i hodo huluane Helo sogega doaga:sa:besa:le, dia da:i hodo liligi fonobahadi afae fawane fisimu da defea. 30 §Ma:diu 18:8; Maga 9:43Dia lobodafa da dia hou wadela:sea, amo lobo di damuni fasima. Dia da:i hodo huluane Helo sogega dasa:besa:le, liligi fonobahadi afae fawane fisimu da defea.
Uda Fisiagasu Hou Olelesu
(Ma:diu 19:9; Maga 10:11-12; Luge 16:18)
31 **Mousese ea Malasu 24:1-4; Ma:diu 19:7; Maga 10:4Musa: dunu da amane sia:i, ‘Dunu da ea uda fisimusa: dawa:sea, e da ea udama fisisu meloa dedene imunu da defea.’
32 ††Ma:diu 19:9; Maga 10:11-12; Luge 16:18; 1 Golidia 7:10-11Be wali Na da dilima olelesa, ‘Nowa dunu da ea uda fisisia, ea hamobeba:le, amo uda da enoma fisia, e da inia: dunu adole lasu hou hamosa. Amola dunu da uda enoga fisi amo lasea, e da inia: uda adole lasu hamosa. Be uda (o dunu) da eno dunuma aie heda:su wadela:le hamosea, amo uda fisimu da sema hame.
Ilegele Sia:su Olelesu
33 ‡‡Gobele Salasu 19:12; Idisu 30:2; Mousese ea Malasu 23:21Musa: sema amane sia:i, ‘Dia ilegele sia:idafa mae yolesima! Gode Ea Dioba:le ilegele sia:beba:le, amo sia: moloiwane hamoma!’ 34 §§Ya:mese 5:12; Aisaia 66:1; Ma:diu 23:22Be Na da wali agoane sia:sa, ‘Gasa bagade ilegele sia:su mae hamoma!’ Hebene da Gode Ea Fisuba:le, Hebene amoga gogosele ilegele mae sia:ma. 35 ***Aisaia 66:1; Gesami Hea:su 48:2Osobo bagade da Gode Ea emo ligisisu. Amaiba:le, osobo bagadeba:le ilegele mae sia:ma. Yelusaleme da Gode Ea moilai bai bagadeba:le, Yelusaleme amoga gogosele ilegele mae sia:ma. 36 Dia dialuma hinabo afadenene, bu ahea:iai o bunumai hamomu hame dawa:beba:le, dia dialumaba:le ilegele mae sia:ma. 37 Dia ‘ma’ sia:musa: dawa:sea, ‘ma’ fawane sia:ma! Di da ‘hame’ sia:musa: dawa:sea, ‘hame’ fawane sia:ma! Eno sia:, Sa:ida:ne hi fawane da olelesa.
Dabe Iasu Olelesu
(Luge 6:29-30)
38 †††Gadili Asi 21:24; Gobele Salasu 24:20; Mousese ea Malasu 19:21Musa: dunu da amane sia:i, amo dilia da nabi, ‘Dunu eno da dia si wadela:sea, dia da dabe ea si wadela:ma. E da dia bese wadela:sea, dia dabe ea bese wadela:ma!’
39 Be wali Na da dilima agoane sia:sa, ‘Dunu da di wadela:sea, dia mae dabema! Nowa dunu da dia ba:dafa fasea, dia ba: eno e fama:ne, delegili olema. 40 Nowa dunu da dia da:i salasu lama:ne, Gamanema fofada:musa: dawa:sea, dia abula amola ema ima. 41 Dadi gagui dunu da ea liligi logo dunumuni amoga gaguli masa:ne dima logesea, liligi lale, logo sedagaga gaguli masa. 42 Nowa dunu da dima liligi adole ba:sea, ema ima. Nowa dunu dia liligi lale fa:no bu imunusa: sia:sea, mae gegenama! Ema ima.
Ha lai Dunuma Asigi Hou
(Luge 6:27-28,32-36)
43 ‡‡‡Gobele Salasu 19:18 (Noga:le ba:ma! Fa:lisi dunu da Gode Ea Sia: giadofale olelei. Bai Gobele Salasu Buga amo ganodini, Gode da dia ha lai dunu higama hamedafa sia:i.)“Musa: dunu ilia da amane sia:i, amo dilia da nabi amo, ‘Dia na:iyadoma asigima! Be dia ha lai dunuma higama! 44 Be wali Na da dilima sia:sa, ‘Dilia ha lai dunuma asigima! Nowa dunu da dilia hou wadela:sea, amo dunu fidima:ne, Godema sia:ne gadoma.’ 45 Amo hou hamobeba:le, dilia Gode Eagofe agoane esalumu. Bai Gode da dunu huluanema asigiba:le, Ea eso da wadela:i dunuma amola noga:i dunu ilima defele hadigisa. Wadela:i hamosu dunu amola ida:iwane hamosu dunu ilia gilisili Gode Ea gibu iasu defele ba:sa. 46 Dilia dogolegei fi ilima fawane asigi hou hamosea, Gode da abuliba:le bidi dilima ima:bela:? Su lidisu amola hame asigisu dunu da amo asigi hou hamosa. 47 Dilia da dilia fi dunu fawane gousa:sea, amo hou da hou ida:iwane hame. Wadela:i hamosu dunu da amo asigi hou hamonana. 48 §§§Gobele Salasu 19:2; Mousese ea Malasu 18:13Be Gode Ea hou da Asigidafa Hou. Amo hou defele dilia hamoma.”

*5:4: Aisaia 61:2

5:5: Gesami Hea:su 37:11

5:6: Aisaia 55:1-2

§5:8: Gesami Hea:su 24:3-4

**5:10: 1 Bida 3:14

††5:11: 1 Bida 4:14

‡‡5:12: 2 Hou Olelesu 36:16; Asunasi Dunu Ilia Hou 7:52

§§5:13: Maga 9:50; Luge 14:34-35

***5:14: Yone 8:12, 9:5

†††5:15: Maga 4:21; Luge 8:16, 11:33

‡‡‡5:16: 1 Bida 2:12

§§§5:18: Luge 16:17

*5:21: Gadili Asi 20:13; Mousese ea Malasu 5:17

5:27: Gadili Asi 20:14; Mousese ea Malasu 5:18

5:29: Ma:diu 18:9; Maga 9:47

§5:30: Ma:diu 18:8; Maga 9:43

**5:31: Mousese ea Malasu 24:1-4; Ma:diu 19:7; Maga 10:4

††5:32: Ma:diu 19:9; Maga 10:11-12; Luge 16:18; 1 Golidia 7:10-11

‡‡5:33: Gobele Salasu 19:12; Idisu 30:2; Mousese ea Malasu 23:21

§§5:34: Ya:mese 5:12; Aisaia 66:1; Ma:diu 23:22

***5:35: Aisaia 66:1; Gesami Hea:su 48:2

†††5:38: Gadili Asi 21:24; Gobele Salasu 24:20; Mousese ea Malasu 19:21

‡‡‡5:43: Gobele Salasu 19:18 (Noga:le ba:ma! Fa:lisi dunu da Gode Ea Sia: giadofale olelei. Bai Gobele Salasu Buga amo ganodini, Gode da dia ha lai dunu higama hamedafa sia:i.)

§§§5:48: Gobele Salasu 19:2; Mousese ea Malasu 18:13