Yoane Kam Boingua
Yoane yaromi Yesu gama okonom koro koro muruwo kaunom surai yokamai moingi suna tei moimie. Yesu kon wanungua kakom tei Yoane ama wanungua iran Yesu tai bengua ka dungua firo kanume. Ena Matiyu te Mako, te Luka yokamai koma wom Yesu tai bengua kam boimba okome wom Yoane uro Yesu kam waiyom i boime.
Ena ne yokamai furo Yoane Yesu kam waiyom boingua kapuka kam awa teinga kerowainga kaniyo! Kapuka kam i munom boingua “gama yokamai” te “yai ta Yesu mun fi tongua yaromi” epe boime. Ena ari munmane epe di fime: “Yoane nenen kam di kou siro ka epe boime,” epe di firo inokore eime. Kakom tei ari yokamai nenen kanom epe di kou siro kanom boimba no Kinuku ari yokamai mapunom epe beikepune. No yokamai nonon kanom dupunga no “na” bo te “no yokamai” dupune. Ena iran Yoane bei moiro kam boingua “na” epe boikemba no yokamai Yoane kam boingua awa tere Kinuku kam boipunga no yokamai “na” bo te “no yokamai” boipune.
Ena ne yokamai Yoane Yesu kam waiyom boingua kerowainga Yesu ka kawom mapunom yai moingua firaime. Te yaromi keranom sungua mapunom te moi kuwom suwainga mapunom norowangua ama firaime. Yai ta non sipsip kiapanom bei eronguamere epe Yesu uro no yokamai kiapanom bei norome. Te yaromi kamundi kon mori kapakom moime. Ena Yoane moiro “Ari yai opai muruwo Yesu fi ki si towaime,” diro kam i boime.
1
Yai Gumam giram murom kam di mari dongua yaromi gam dinom iro u mari ume
Komari wom man kamun ama bei eikengoro yai ta Yai Gumam giram murom kam i di mari dongua yarom moimia. Te yaromi Yai Gumam gere ama moimia. Te yaromi Yai Gumam nenen epemere moimie. * Yo 17:5; 1 Yo 1:1-2; Rew 19:13 Man kamun ama bei eikengua kakom tei yaromi Yai Gumam gere ama moime. Yai Gumam bei moiro “Ne beyo!” di tongoro ena yaromi tai ta ta muruwo bei eme. Te tai ta ta beikengua yo fuka dikeme. Ma do! Tai ta ta fuka dunguairai yaromi nenen bei engoro fuka dumie.* 1 Ko 8:6; Kor 1:16-17; Ip 1:2 Te yokori moinga mapunom yaromi moingui dumie. Ena kewa dongua kon kanupungamere ena yokori moinga mapunom i no ari yokamai kewanom epe dumie.* Yo 5:26 Kewarai akai ta si boingui tei domba ari yokamai si boingui tei moinga ure “Kewa dongua si gounapune,” diro bei finga faikeme.* Yo 3:19
Ena Yai Gumam yai ta awi dongoro ungua kam i na donam Yoane. Yaromi ure* Mt 3:1; Lk 1:13-17; 3:2 “Ari yai opai muruwo kewa dongua kam wayom firo fi ki si towaime,” diro ure ka di mari de erome. Yaromi nenen kewa i moikema yaromi uro kewarai kam wayom i towane duwaro ume.* Yo 1:20 Kewairai kawom ari yai opai muruwo denom minom bau boi erowaro bengua u mangi ume.* Yo 8:12; 1 Yo 2:8
10 Ena Yai Gumam giram murom kam yaromi man kamun bengua yaromi u mangi tawa umie. Te ari yai opai mangi moinga Yai Gumam yaromi awi dongua i fikeime.* Yo 1:3; 17:25 11 Te yaromi u nenen ikom akaiyomdi umba Yura ariyoma yokamai mounom wako teimie. 12 Epe beimba ari suwo koropane yaromi kukurere fi ki si teingoro ena yaromi “Ne yokamai fi ki si teinga ena Yai Gumam wama apoma kawom u mari nainga faimie,” di erongoro moimie.* Gar 3:26; Kor 2:6 13 Yokamai nenom manom kui neinga kakom i Yai Gumam wama apoma u mari kime. Te nenen nomanenom firo Yai Gumam wama apoma u mari kime. Ma do. Yai Gumam yaromi nenen kui engua yokamai wama apoma u mari fimie.* Yo 3:3-6; Yem 1:18; 1 Pi 1:23
14 Ena te Yai Gumam giram murom kam di mari dongua yaromi gam dinom koi koiro u mari uro kakom suwo no yokamai moipungi suna tei moingoro yaromi keranom bau boingua kanupunie. Keranom bau boingua i Yai Gumam wam towane wom tomie. Te yaromi no yokamai yo morom bei nokapu de norere te kakom kakom ka kawom di norome.* Gar 4:4; Fir 2:7; Ip 2:14; Lk 9:32; Yo 2:11
15 Ena na donam Yoane ure yaromi kam wayom di mari dome. Donam u epe boiro “Yaromi epena ungua koma na epe di mari deiye: ‘Na koma mangi ukoro te yai ta okome unamba koma na manam kui nekengua kakom tei yaromi kamundi yokori moingua ena yaromi na ime de narowame,’ epe di mari deiye,” dume.* Yo 1:27, 30; Mt 3:11
16 Ena Yai Gumam yo morom bei nokapu de norongua mapunom yaromi dem miriyom fai si di tongoro ena yaromi yo morom bei nokapu de norongua kapakom moiro nonon muruwo nomane nokapu norongoro u nokapu fupunie. Kawom, kakom kakom inokore a boire ei norere bianom kore di norome.* Kor 2:9-10 17 Yai Gumam ka di guwo dungua kam Mose okomdi nonon noromba Yai Gumam yo morom akire di norongua mapunom te kawom mapunom i Yesu Kirisito okomdi norome.* Eks 34:28; Ro 6:14; 10:4 18 Te nenta yaromi kakom kakom Yai Gumam gumam kankemba Yai Gumam wam towane nem moingui teina tei moiro ena Yai Gumam kam wayom nonon di noromie.* Eks 33:20; Yo 6:46; 1 Ti 6:16; Mt 11:27
Yoane ari nuwi bui erongua yaromi ka di mari dome
Mt 3:1-12; Mk 1:18; Lk 3:1-17
19 Ena Yura ari ori Yerusarem iki birom ori tei moinga bei moire ena ari fi mun ei teinga yokamai te ari akire di ereinga i kanom Liwai yokamai gere ewi deingoro tei ma dero fure na donam Yoane moingui tei ure “Ne eramom moine?” di teingoro 20 ena epe di teinga yaromi ka di eke dekere di mari dero “Na Yai Gumam awi dowangua akire di norowangua yai Kirisito moikeiye,” dume.* Yo 3:28 21 Ena ari yokamai tokoi mina wako tere “Tora beme? Ne Yai Gumam kam mapunom yai ta komari moingua tokoi inako dero unangua yaromi Iraiya moino?” di teingoro “Na moikeiye,” di erongoro ena “Ne Yai Gumam kam mapunom yai ta no yokamai kiapam moipunga yaromi moino?” di teingoro “Ma deiyo!” di erome.* Mt 11:14; Diu 18:15, 18; Yo 6:14; 7:40; Ap 3:22 22 Ena iran ari yokamai “Ne eramom moine? No yokamai ari nowi deinga yokamai ka mokom bai erowaro bepunga ena ne ka mokom bai noro! Ne nenen tora ka duwane?” di teingoro 23 ena na donam ka mokom bairo “Na akai bakom suna ari kei faikeinga akaiyom moiro kam mapunom yai Aisaiya ka koma dunguamere ama epe u boiro di mari dere ‘Ari Wanopanom unangua konom kenom bei teiyo!’ epe di ereika yaromi moiye,” epe di erome.* Ais 40:3
24 Ena na yai donam Yoane moingui tei ari winga yokamai suwo koropane i Yura ari mapunom finga yokamai kanom i Feresi ari moimie. Ena yokamai bei moiro 25 ka ta mina wako tere “Ne Kirisito yaromi moikene. Ne Iraiya yaromi moikene. Ne kam mapunom yai no yokama kiapam moipunga yaromi moikene. Ena ta bengoro ne ari yai opai nuwi bui erene?” epe di teingoro 26 ena “Na ari nuwi bui ereika i mina wako nareimba te ne yokamai moingi suna tei yai ta arero moingua yaromi ne yokamai kankeimie. Kanainga faname.* Yo 1:33 27 Na koma ukoro te yaromi okome unamba yaromi yai ori wom moingoro na kuwanom yai moiye. Ena na akire di tere guwai gaiyom kipanamdi kaunaika faikeme,” epe di erome.* Yo 1:15; Ap 13:25
28 Te tai i amai fuka dume? Na yai donam Yoane yaromi ari nuwi bui ere moingua Yoran nuwi dungui tei bunam koro iki birom ori Betani dungui tei tai i fuka dume.* Mt 3:6; Yo 10:40
Yesu yaromi Yai Gumam nonom sipsip gam epemere moime
29 Ena ongo kakom i na donam Yoane kanungua Yesu wan no moipungi tei ungoro ena yaromi “Kaniyo! Yaromi Yai Gumam nonom sipsip gam moiro goiro ari yai opai muruwo bianom fainga kore de erongua yaromi moimie.* Ais 53:6-7; 1 Pi 1:18-19 30 Na yaromi kam koma epe dika: ‘Na koma mangi ukoro te yai ta okome unamba na manam ama na kui nekengua kakom tei yaromi kamun yokori moingua ena yaromi na ime de narowame,’ epe dika yaromdai umie. * Yo 1:15 31 Te na yaromi Yai Gumam awi dongua akire di norongua mapunom fikeipa na ‘Isirae ari yaromi mapunom firaime,’ diro ure ari nuwi wom bui ereiye,” epe dume.
32 Ena te donam Yoane ka ta ama di mari dome. “Na kanikai Murom Sumuna kamundi tei ma dero kapu kunuma epemere dairo ako u Yesu moingui tei ure yaromi nomaneyom ikai koi furo moimie.* Mt 3:16 33 Te koma na yaromi mapunom fikeipa te Yai Gumam ‘Na ari yai opai nuwi bui erowana fo!’ epe diro nawi dongua yaromi koma ka epe di naromie: ‘Na Muronam Sumuna yai ta morangui tei uro nomaneyom ikai koi furo morangua yaromi ari yai opai Muronam i Sumuna erowamie,’ di narome. 34 Ena na Murom Sumuna ungua kanere ena ‘Yaromi Yai Gumam wam moimie,’ di mari de ereiye,” na donam epe dume.* Mt 3:17; 17:5; 27:54
Ari koma finga Yesu gama yokama moime
35 Ena ongo kakom na yai donam Yoane yaromi tokoi tei arere moingoro te no surai yaromi gama gere ama arere moipunie. 36 Ena donam Yesu kon wan fungua kanero “Kaniyo! Yaromi Yai Gumam nonom sipsip gam moimie,” epe di norongoro* Yo 1:29 37 ena no surai ka dungua fire Yesu dourom boipukoro 38 Yesu awa tere no surai dourom boi upuka kanero “Ne surai tora tai wandou upire?” di norongoro ena no surai “Rapai, ne iki amai fai moine?” di topire. (Te ka i “Rapai” dungua mapunom i “Ka nuwi si norongua yai” epe dinga) 39 Ena Yesu “Ne surai ure kanaipire,” di norongoro no surai furo yaromi fai moingua ikom kanere ena aro u oropo taro furo taroma engoro aro kakom i yaromi moingui tei ama moipune.
40 Te no surai na yai donam Yoane kam dungua fire Yesu dourom boipuika yai towane suna tei moingua i kam Enduru. Yaromi Saimon Pita emerom moingua 41 ena koma furo auwom Saimon wan douro i mari dero “Nonon Mesia yaromi mora kanopunie,” di tome. (Te kam i “Mesia” awa towapunga ari kanom ta i “Kirisito” dingarai)* Yo 4:25 42 Ena yaromi Saimon akiro Yesu moingui tei fungoro ena Yesu yaromi toren kanero “Ne Yoane dom wam Saimon moine. Te okome na kanum Sifas duwame,” di tome. (Te kam i “Sifas” dungua Giriki ari kanom i “Pita” dume. Te kam surai mapunom i “Kongo” epe dume.)* Mt 16:18; Mk 3:16
Yesu yaromi yai surai Firipi te Natanie “Ne surai na dowinam boiro!” di erome
43 Ena ongo kakom i Yesu “Gariri man naiye,” diro ena wan douro yai Firipi i mari dero “Ne na dowinam boro!” epe di tome.* Mt 8:22; Mk 2:14 44 Te Firipi yaromi Besaira yai moime. Enduru te Pita surai ama Besaira ari moipire. 45 Ena Firipi yaromi wandoure yai Natanie i mari dere “Firo! Komari Mose ka di guwo dungua yai ta unangua kam munom boingua te kam mapunom ari ama yaromi unangua kam boinga ena yaromirai no yokamai epena i mari dopunie. Yaromi Yosefe wam Yesu moime. Yaromi Nasareti yai moime,” epe di tongoro* Diu 18:18; Ais 7:14; 9:6; Yer 23:5; Esi 34:23 46 “Nasaretiyo? Nasareti ari kanom wayom i tai noromanga tai dungua ena ne ‘Tai ta ta nokapu Nasareti tei i mari dekename,’ epe do!” di tongoro te “Ne ure kano!” di tome.* Yo 7:41, 52 47 Ena Natanie Yesu moingui tei ungoro ungua kanero ena “Kano! Yaromi ungua Isirae yai wom moimie. Yaromi ka kasu dikema te mapunom kasu ama beikemie,” dungoro 48 ena Natanie “Ne toramere beire na mapunonam finie?” di tongoro ena Yesu “Koma Firipi ne unum boikengoro ne fakai moiro eri sukuro mapunomdi ipo moingarai na ekaniye,” diro ka mokom bai tongoro 49 ena “Rapaiyo, ne Yai Gumam wam moinia te no Isirae yokamai kiapanom bei norongua yai ori moinie,” dungoro* Mt 14:33; 16:16; Yo 12:13 50 ena “Na ‘Ne eri sukuro mapunomdi tei moinga ekaniye,’ dikai ne fi ki si narenba okome tai ta ta mokongua benangua u mari nangua i iwe de towangua kananie,” di tere 51 ena akai nere ari moinga yokamai ka ta di eromie. “Fi goi iyo! Okome ne yokamai kanainga kamun giram korangoro Yai Gumam nuwi kokonan gan yokami u teme oropo furo na ari gaunom wam moraiki tei uro wan moraimie,” epe di eromie.* Yen 28:12

*1:1: Yo 17:5; 1 Yo 1:1-2; Rew 19:13

*1:3: 1 Ko 8:6; Kor 1:16-17; Ip 1:2

*1:4: Yo 5:26

*1:5: Yo 3:19

*1:6: Mt 3:1; Lk 1:13-17; 3:2

*1:8: Yo 1:20

*1:9: Yo 8:12; 1 Yo 2:8

*1:10: Yo 1:3; 17:25

*1:12: Gar 3:26; Kor 2:6

*1:13: Yo 3:3-6; Yem 1:18; 1 Pi 1:23

*1:14: Gar 4:4; Fir 2:7; Ip 2:14; Lk 9:32; Yo 2:11

*1:15: Yo 1:27, 30; Mt 3:11

*1:16: Kor 2:9-10

*1:17: Eks 34:28; Ro 6:14; 10:4

*1:18: Eks 33:20; Yo 6:46; 1 Ti 6:16; Mt 11:27

*1:20: Yo 3:28

*1:21: Mt 11:14; Diu 18:15, 18; Yo 6:14; 7:40; Ap 3:22

*1:23: Ais 40:3

*1:26: Yo 1:33

*1:27: Yo 1:15; Ap 13:25

*1:28: Mt 3:6; Yo 10:40

*1:29: Ais 53:6-7; 1 Pi 1:18-19

*1:30: Yo 1:15

*1:32: Mt 3:16

*1:34: Mt 3:17; 17:5; 27:54

*1:36: Yo 1:29

*1:41: Yo 4:25

*1:42: Mt 16:18; Mk 3:16

*1:43: Mt 8:22; Mk 2:14

*1:45: Diu 18:18; Ais 7:14; 9:6; Yer 23:5; Esi 34:23

*1:46: Yo 7:41, 52

*1:49: Mt 14:33; 16:16; Yo 12:13

*1:51: Yen 28:12